Twee jaar na eerste klimaatbetoging: 'Nu moet politiek actie ondernemen'

Twee jaar na de klimaatmars die 70.000 mensen op de been bracht in Brussel maken de initiatiefnemers van die betoging een aarzelend hoopvolle bilan op. De beweging bracht op zowat alle politieke niveaus verandering teweeg. "Er zijn grote doelstellingen vastgelegd", stelt Karen Naessens van Rise for Climate vast. "Maar nu moet politieke daadkracht volgen en daarvoor blijven we druk zetten."

Op zondag 27 januari 2019 slaagde Rise for Climate erin om de grootste klimaatbetoging die ons land ooit had gezien te organiseren. Van het Noordstation tot het Luxemburgplein stond een enthousiaste menigte ondanks het slechte weer bij elkaar gepakt om te ijveren voor ambitieuzere klimaatdoelstelling. De eerste schoolprotesten van Youth for Climate die vlak voordien plaatsvonden, inspireerden heel wat Belgen.

"Er is duidelijk een wereld voor de klimaatmarsen en een wereld na de klimaatmarsen", blikt Naessens terug. "We hebben een mobilisatie gezien waar niemand van ons zich aan verwacht had en we hebben gezien wat 'people power' kan betekenen. De situatie is nog altijd verre van rooskleurig, maar er is een klein beetje hoop. Dit is het moment om trots te zijn op wat we in beweging hebben gezet, en om moed te rapen om verder te gaan. De politici moeten weten dat we blijven meekijken over hun schouders."

"Op zowat alle politieke niveaus hebben de klimaatmarsen hun effect gehad", gaat Kim Le Quang, mede-initiatiefnemer voor de beweging, voort. Zo riepen zeventien Brusselse gemeenten de klimaatnoodtoestand uit, rolde de stad Brussel een renovatieplan voor sociale woningen uit en sprak het Gewest de ambitie uit om de CO2-uitstoot te verminderen met 40 procent. "Het heeft ook een lage-emissiezone ingevoerd, wil 40 kilometer fietspaden aanleggen en plant een verbod op dieselwagens tegen 2030 en één op benzinewagens in 2035."

Wallonië wil dan weer de uitstoot van broeikasgassen verminderen met 55 procent tegen 2030, terwijl zowat alle Waalse gemeenten nu een klimaatplan hebben, iets wat volgens de activisten twee jaar geleden ondenkbaar was. Ook de beslissing om landbouwers subsidies te geven om biodiverse hagen aan te leggen, kan op goedkeuring rekenen.

Vlaanderen blijft achter

Over Vlaanderen is het oordeel gemengder. "Vlaanderen heeft lang de internationale klimaatakkoorden geblokkeerd, maar heeft in december dan toch ingestemd met het plan van de EU om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen met 55 procent tegen 2030", zegt Naessens. "Minister Demir zoekt echter nu al naar uitvluchten om te vermijden dat Vlaanderen zijn deel zou doen om die ambitie waar te maken."

Het advies van negen wetenschappers om een Vlaams klimaat- en energieplan op te stellen, werd niet gevolgd. "Wel positief is dat er met 171 gemeenten een klimaat- en energieplan is uitgewerkt om hen te helpen de uitstoot van broeikasgassen met 40 procent terug te dringen, dat er 6,5 miljoen bomen en 3.000 kilometer heggen zullen geplant worden en dat er 6.000 kilometer extra fietspaden komen. De hele politiek rond de zonnepanelen is dan weer een hopeloze chaos", aldus Naessens.

Federaal zijn er door de nieuwe regering dan weer heel wat ambitieuze beloftes uitgesproken, maar die moeten nu geconcretiseerd worden, vinden de actievoerders. Federaal minister van Klimaat Zakia Khattabi (Ecolo) geeft Rise for Climate daarin gelijk. "Ik heb als militante deelgenomen aan jullie betogingen, nu vraag ik jullie als minister om verder te gaan met de mobilisering", zei ze. "Jullie moeten druk blijven zetten zodat we onze grote ambities ook omzetten in daden."