Autodeelsector over studie milieudruk: ‘Te kort door de bocht’

Volgens een studie van Steunpunt Circulaire Economie bestaat het risico dat autodelen bijdraagt tot de milieudruk. “Te kort door de bocht”, vindt de autodeelsector. “De meeste gebruikers van autodeelplatformen gebruiken de auto ook minder dan een keer per week.”

Autodelen leidt niet vanzelf tot minder uitstoot. Dat concludeert het Steunpunt Circulaire Economie na een bevraging bij ongeveer 2.000 Vlaamse bestuurders, waaronder slechts 42 Brusselaars. “Autodelen geeft alleen milieuwinst als je autobezit afremt. Dat gebeurt nu niet expliciet”, zeggen de onderzoekers. In hun meest negatieve scenario vrezen de onderzoekers dat autodelen voor een hogere luchtuitstoot kan zorgen. Uit de bevraging leiden de onderzoekers af dat autodelen niet noodzakelijk tot minder autobezit leidt.

“Te kort door de bocht”, vindt Jeffrey Matthijs van het Vlaams Netwerk Autodelen. Volgens hem is er een probleem met de representativiteit van de bevraging. “De bevraging werd vooral verspreid onder studenten en via autodeelaanbieders”, aldus Matthijs. Bovendien maken de onderzoekers in hun studie te weinig onderscheid tussen station based autodelen - autodeelbedrijven die met stations werken, zoals Cambio - en free floating autodelen, zoals bij Drivenow.

“In Brussel zien wij toch verschillende gebruikersprofielen voor die twee autodeelsystemen”, zegt mobiliteitsexperte Cathy Macharis (VUB). “Bij station based autodelen zien we vooral een iets ouder publiek zonder eigen wagen. In het algemeen gaat het over mensen die vaak het openbaar vervoer gebruiken, multimodale gebruikers.”

'Impact openbaar vervoer'

Volgens een studie van Cambio gebruikt meer dan 80 procent van de Brusselse Cambio-gebruikers regelmatig het openbaar, ongeveer een kwart fietst regelmatig. Toch zeggen onderzoekers van Steunpunt Circulaire Economie dat autodelen ambigue effecten heeft op het openbaar vervoer. “In onze enquête heeft 70 procent van de autodeelgebruikers zich aangemeld voor autodelen, omdat dit sneller is dan het openbaar vervoer”, klinkt het. “Dit suggereert dat voor veel leden autodelen in de plaats komt van openbaar vervoer, een negatieve uitkomst voor het milieu.”

“Maar verder in de studie kan je zien waarom mensen autodeelplatformen gebruiken: voor verplaatsingen die niet gemakkelijk zijn met het openbaar vervoer”, vult Matthijs aan. “De meeste gebruikers van autodeelplatformen gebruiken de auto ook minder dan een keer per week.” De belangrijkste reden die car sharers aanhalen om aan autodelen te doen is “om de wagen af en toe te gebruiken”, zo blijkt uit de studie.

Die toont ook aan dat wie aan autodelen doet, iets vaker de auto deelt met iemand anders en vaker het openbaar vervoer en de fiets gebruikt. De auto dient voor hen vooral om vrienden en familie te bezoeken, 56 procent gebruikt de auto nooit voor werk. De meerderheid van de car sharers overweegt niet om om binnen vijf jaar een nieuwe wagen te kopen.

'Verder onderzoek nodig'

Alhoewel er een aantal nuances ontbreken in de studie over de milieudruk van autodelen, benadrukken zowel Macharis als Matthijs dat ze “verdienstelijk en interessant” is. Maar verder onderzoek over autodelen is nodig, vindt de VUB-mobiliteitsexperte.

“Er zijn nog enkele belangrijke aandachtspunten, waar de studie geen nieuwe cijfers over heeft. Deelwagens worden maar voor een korte tijd gebruikt, voor ze vervangen worden en op de tweedehandsmarkt terechtkomen”, aldus Macharis. “Er is nood aan een studie die het volledige systeem gaat bekijken en vergelijken met traditioneel autobezit.”

Steunpunt Circulaire Economie raadt de overheid nog aan om autodelen niet te subsidiëren. Dat moet voor de Vlaamse autodeelsector wel kunnen in bepaalde gebieden en voor bepaalde doelgroepen. Mobiliteitsminister in Brussel Elke Van den Brandt (Groen) bekijkt de studie nog.