Brusselse fietser ervaart veel agressie, toont onderzoek

Volgens een onderzoek van de Vrije Universiteit Brussel en VRT NWS ervaren Brusselse fietsers veel agressie. De fietsers raken vooral in conflict met automobilisten, en minder met elkaar. Een lichtpuntje: één op de vijf Brusselse fietsers zegt zich veiliger te voelen dan voorheen.

Tijdens de laatste twee maanden van 2020 verspreidden VUB en VRT NWS een vragenlijst onder Vlaamse en Brusselse fietsers. Daarin werd gepolst naar hun ervaringen op de weg tijdens de laatste zes maanden. Het onderzoek gebeurde onder leiding van professor Bas de Geus (VUB). De enquête werd ingevuld door 724 Brusselse en 593 Vlaamse deelnemers.

Uit het onderzoek blijkt dat één Brusselse fietser op vijf zegt zich veiliger te voelen dan voorheen. Dat is een groot verschil met Vlaanderen, waar dat slechts geldt voor één fietser op de veertien. Het onderzoek geeft geen uitsluitsel over waarom de Brusselse fietser zich veiliger voelt. Wel geeft 71,3 procent van de ondervraagde Brusselse fietsers aan gemerkt te hebben dat er fietspaden bij zijn gekomen. Sinds het begin van de coronacrisis is er in Brussel ongeveer 38 kilometer aan nieuwe "coronafietspaden" gecreëerd.

Mentaliteitsprobleem

Veel van die nieuwe fietsinfrastructuur blijft evenwel beperkt tot een lik verf op de baan. Dat volstaat volgens fietsersverenigingen niet om van Brussel echt een veilige fietsstad te maken. Bovendien blijft er ook een mentaliteitsprobleem op de weg bestaan.

“De Brusselse fietser ervaart veel agressie”, zegt de Geus. “70 procent van de fietsers in Brussel geeft aan dat ze in de tweede helft van 2020 minstens maandelijks verbale agressie van andere weggebruikers hebben ervaren. We hebben ook gevraagd naar fysieke agressie, of er geweld is gebruikt, maar dat komt gelukkig weinig voor.”

In Brussel raken fietsers vooral in conflict met automobilisten. Bij Vlaamse fietsers zijn dat even vaak automobilisten als andere fietsers. Dat strookt met wat internationaal onderzoek al vaker heeft aangetoond. In fietssteden zoals Amsterdam en Kopenhagen raken fietsers vaker met elkaar in conflict dan met andere weggebruikers. Waar minder fietsers zijn, is het omgekeerd.

In de enquête geeft de Brusselse fietser tot slot aan zelf geen heilige te zijn. In vergelijking met Vlaamse fietsers geven de Brusselse fietsers vaker aan dat ze regels overtreden, fouten maken in het verkeer en risicovol gedrag te vertonen. Dat gedrag is in 2020 zelfs nog gestegen, terwijl dat in Vlaanderen niet gebeurde. Daarbij zien Brusselse fietsers de stad evenwel niet als een soort stuntparcours: de meeste fietsers zeiden zelf ‘nooit’ of ‘zelden’ onfatsoenlijk te fietsen.