Deelauto's in vrije vloot aan een zijden draadje

Een deelauto die je overal in de stad kan achterlaten. Het concept leek veelbelovend, maar afgelopen week vertrok na Zip Car nu ook DriveNow uit Brussel. De traditionele autodeler Cambio blaakt ondertussen van gezondheid. “Waar de fiets groeit, groeien wij mee.”

Minder dan vier jaar na de eerste lancering van free floating blijft er van het oorspronkelijke enthousiasme maar weinig over. Zip Car was de eerste die de handdoek in de ring gooide en werd deels overgenomen door Poppy. En sinds eind februari zijn ook de BMW’s en Mini’s van DriveNow uit het straatbeeld verdwenen. De reden die de bedrijven opgaven was telkens dezelfde: ze konden niet genoeg klanten overtuigen.

Het Belgische Poppy houdt voorlopig stand en breidt zijn vloot in Brussel zelfs uit. Het aantal wagens gaat van 80 à 100 naar ruim 250. “We hadden dat al beslist voor DriveNow ermee ophield,” verduidelijkt woordvoerster Laetitia Gutierrez. “Onze klanten waren in het algemeen tevreden, behalve over het aantal auto’s dat ze ter beschikking hadden.”

Om die uitbreiding financieel verteerbaar te houden, schakelt Poppy in Brussel over op goedkopere benzineauto’s van het type Opel Corsa. “In het verleden werkten we met hybride Audi A3’s en elektrische Golfs, maar met zulke auto’s kunnen we moeilijk rendabel worden,” legt Gutierrez uit.

Bewonerskaarten

Waarom zou het kleine Belgische Poppy wel slagen, waar grote internationale spelers er de brui aan geven? “We proberen klanten te bereiken in de hele stad, terwijl DriveNow meer op buitenlanders en werknemers van de Europese instellingen mikte,” zegt Gutierrez. “Daarnaast hebben we de indruk dat hun kosten heel wat hoger lagen. Als je met BMW’s rijdt, is niet alleen de aankoopprijs hoger, maar betaal je ook meer voor herstellingen en onderhoud.”

In tegenstelling tot DriveNow heeft Poppy een breder mobiliteits­palet, met ook scooters en steps. Die laatste werden in de winter weggehaald, maar vanaf april moeten er tweehonderd exemplaren van de tweede generatie bijkomen.

Het optimisme neemt niet weg dat ook Poppy vandaag nog steeds verlies maakt, ondanks de zestigduizend geregistreerde klanten (in heel België). Het bedrijf hoopt om eind dit jaar of begin volgend jaar een financieel evenwicht te bereiken.

Mobiliteitsexpert Xavier Tackoen van Espaces Mobilité is niet zeker dat Poppy daar ook in slaagt. “Internationaal zie je dat free floating als vorm van carsharing het moeilijk heeft. Brussel is ook niet de ideale stad voor het systeem. De bevolkingsdichtheid blijft hier relatief laag en het beleid stimuleert het bezit van de auto nog altijd. Kijk naar de bewonerskaarten: die kosten bijna niets. Een plaats in een fietsbox huren is duurder dan een bewonerskaart voor een auto.”

Tackoen ziet nog een ander belangrijk obstakel voor het autodelen via free floating: de Ubers van deze wereld. “Uber heeft die markt echt pijn gedaan. Voor hetzelfde traject betaal je misschien 9 euro in een freefloatingauto en 12 tot 14 euro voor een Uber. Maar bij die laatste ben je wel van een pak zorgen verlost: je hoeft geen parkeerplaats te zoeken, je kan alcohol drinken, je moet niet op het verkeer letten en bij een ongeval ben je niet verantwoordelijk.”

Nieuwe free floating speler

Ook het Gewest beseft dat autodeelsystemen via free floating het moeilijk hebben in Brussel. “Die onstabiele markt kan ervoor zorgen dat het aantal eigendomswagens minder snel zakt,” gaf Elke Van den Brandt (Groen) recent toe in het parlement. De mobiliteitsminister kondigde tegelijk ook aan dat naast Poppy nog een nieuwe speler wil starten met een free floating aanbod in de stad. Over wie het gaat en wanneer de lancering volgt, blijft onduidelijk.

Van den Brandt wijst ook nog op de opmars van Cozycar, Caramigo en Getaround, deelsystemen die samen 600 auto's onder particulieren aanbieden.

Het onzekere klimaat voor autodelen via free floating staat in schril contrast met het succes van Cambio, dat met vaste standplaatsen werkt. Dat bedrijf maakt winst, blijft maar groeien en rondde nog maar net de kaap van de 17.000 abonnees.

“Er komen elke maand 300 mensen bij in Brussel en in gemeenten als Sint-Gillis zijn de auto’s meer dan 50 procent van de tijd in gebruik,” vertelt Frédéric Van Malleghem van Cambio. “Dat zijn echt wel indrukwekkende cijfers. We hebben nu bijna 200 standplaatsen en in een gemeente als Sint-Gillis is de vraag zo groot dat we moeten aandringen om er nog bij te krijgen. Dat 17.000 nog maar een fractie van de bevolking is? Wij vinden het veel als je kijkt wat onze maatschappij allemaal doet om autobezit te bevorderen. Kijk alleen al naar de hoeveelheid hersendodende autoreclame.”

Dat Van Malleghem Sint-Gillis noemt is geen toeval. Cambio doet het vooral goed in dichter bevolkte gebieden, waar het autobezit lager is. “Anders gesteld: waar het fietsgebruik hoog is, is er veel potentieel voor ons. Wij groeien dan mee. Want ons doel is niet om iedereen alles met Cambio te laten doen, maar net om mensen van hun autoreflex af te helpen.”

Gewoon goedkoper

Als Cambio het veel beter doet dan de free floating systemen ligt dat voor een groot stuk aan de prijs, denkt Van Malleghem. “We zijn gewoon goedkoper. Als je op bezoek gaat bij familie, 80 kilometer rijdt en de wagen 6 uur nodig hebt, kost dat een bom geld met free floating (bijna 60 euro tegenover circa 30 euro met Cambio, red.).”

Expert Tackoen wijst erop dat Cambio ook complementair is met het openbaar vervoersaanbod, terwijl de free floating auto’s, die vooral in de binnenstad worden gebruikt en aangeboden, er net mee concurreren. Van Malleghem bevestigt. “Free floating, dat is nog te vaak de auto nemen om van Flagey naar de Brouckère te gaan, terwijl er genoeg alternatieven zijn.”