Factcheck: zoveel kilometer fietspad realiseerde Els Ampe echt

Volgens schepen Els Ampe (Open VLD) kwam er 26 kilometer nieuwe fietsinfrastructuur bij in de Stad sinds 2013. Die uitspraak staafde ze pas met een lijst in mei 2018. BRUZZ analyseerde alle gegevens en kan nu definitief besluiten: de uitspraak klopt niet. Er kwam netto 14,8 km fietspad bij, waarvan ruim 4 km voor rekening zijn van het Brussels Gewest.

• Wat Els Ampe zei

"Sinds het begin van de bestuursperiode kwam er 26 kilometer fietsinfrastructuur bij in de Stad Brussel, vooral gemarkeerde fietspaden." In 2018 zou daar nog 7 km moeten bijkomen. Op dat moment zou er 72,25 km fietsinfrastructuur zijn in de Stad, klonk het in september 2017 op een persconferentie over haar fietsbilan.

Het bleef lang onduidelijk waar die cijfers vandaan kwamen, BRUZZ vroeg een lijst van fietspaden om te achterhalen waar het cijfer 26 vandaag kwam, maar kreeg die niet. Oppositiepartij Groen kaartte de kwestie op 11 mei 2018 nog eens aan via een parlementaire vraag aan Mobiliteitsminister Pascal Smet (SP.A). Slechts 9 kilometer nieuw fietspad, was de conclusie, de lijst bleek echter onvolledig.

Ampe reageerde met de belofte een kaart met fietspaden online te zetten. Die kwam er ook op 18 mei, maar leverde geen bewijs: op de kaart stonden ook fietspaden van voor 2013.

BRUZZ ontving op 24 mei uiteindelijk een tabel met recente realisaties van de schepen. Daarin staat een nieuw cijfer: 35 km nieuwe fietsinfrastructuur.

In een bijgewerkte tabel die we deze dinsdag ontvingen groeit die lengte al aan tot 39,6 km. Je vindt deze tabel onderaan dit artikel.

• Hoe BRUZZ telde

BRUZZ ging aan de slag met de fietskaart en de tabel. Alle gegevens werden gecontroleerd via het programma Google Earth en de tool Street View. Aan de hand van luchtfoto's uit juli 2012 konden we bepalen of een fietspad van de kaart nieuw of oud is. In januari 2013 begon het nieuwe stadsbestuur met Els Ampe aan de bestuursperiode.

Ook de fietspaden in de tabel werden opgezocht via Google Earth. Is het een nieuw fietspad, klopt de ligging, en wat is de precieze lengte?

We stelden op die manier een eigen overzicht samen. We houden rekening met de straatkant: als een fietspad slechts aan een kant van de weg ligt, dan meten we dat stuk. Ligt er ook aan de andere kant een fietspad, dan verdubbelen we de lengte. Als het fietspad aan de ene kant van de weg korter is dan aan de andere, dan houden we daar ook rekening mee.

We noteren of een fietspad is aangelegd door de Stad of door het Gewest. Ook verdwenen infrastructuur staat in de lijst. Is het verf op de weg of afgescheiden, of gaat het om een busstrook?

Ook de krant De Standaard publiceerde een factcheck, maar die verifieerde de inhoud van de eerste lijst niet (er stonden veel foute gegevens in).

• Onze vaststellingen

Tussen 2013 en nu kwam er (afgerond) netto 14,8 km fietsinfrastructuur bij op het grondgebied van de Stad Brussel. Er kwam 16 km bij, er verdween ook 1,2 km: fietspaden op de Hertogstraat, Adolphe Maxlaan en een busstrook op de Wolvengracht. Aan Parking C werd een stuk geschilderd fietspad vervangen door een verhoogd exemplaar (200 meter).

10,6 km werd gerealiseerd door de Stad (11,8 bijgekomen, 1,2 verdwenen), de resterende 4,2 km door het Brussels Gewest.

Het grootste deel van deze nieuwe fietspaden is gemarkeerd met verf (een groot deel ligt in het Ter Kamerenbos). Er kwam de afgelopen jaren ook 6,4 kilometer afgescheiden fietsinfrastructuur bij. 4 km daarvan werd aangelegd door het Brussels Gewest, de Stad heeft daar weinig mee te maken (Havenlaan, Groendreef, Rogier). 2,4 km werd gerealiseerd door de Stad (Romeinsesteenweg, Sint-Annadreef, Oorlogskruisenlaan, Karel de Grotelaan, een fietsroute in Haren).

Slechts 1,1 km vrijliggend fietspad is een eigen project van de stad. De fietsroute in Haren was een Vlaams-Brussels project, de Karel de Grotelaan werd heraangelegd door Brusselfonds Beliris in de marge van de bouw van het treinstation Schuman.

Er kwam naast de 14,8 km fietsinfrastructuur ook 4,2 km voetgangerszone bij (2,1 km maal twee fietsrichtingen). De Anspachlaan en het De Brouckèreplein tellen we niet mee, daar kwam de voetgangerszone in de plaats van geschilderde fietspaden, een nuloperatie.

• Wat verklaart het verschil?

De tabel die BRUZZ ontving van de schepen bevat een aantal fouten. Zo zou het fietspad aan de Groendreef 1,8 km lang zijn. In realiteit is dat 0,8 km.

BRUZZ besloot ook om oude stukken voetgangerszone niet mee te tellen. De Stad doet dat wel, ze voegt zo 7 km toe in de tabel (daarbij ook de Grote Markt of de Beenhouwersstraat). Tot een reglementswijziging in 2015 mocht er namelijk niet gefietst worden in voetgangerszones, zei Els Ampe.

Een blik op Google Street View leert dat dat niet overal klopt. De verkeersborden aan de Grasmarkt tonen dat fietsen altijd toegelaten waren op die autovrije straat. Deze straten (die er al waren) zijn ook geen (nieuwe) fietsinfrastructuur. Om vergelijkbare redenen tellen we ook de 'fietszones in park' niet mee.

In de oorspronkelijke 26 kilometer-uitspraak zijn voetgangersstraten (en gewestwegen) bovendien nooit vermeld.

• Waar of niet waar?

Er kwam 14,8 kilometer echte fietsinfrastructuur bij in de Stad Brussel sinds 2013. 10,6 km daarvan werd aangelegd door de Stad. Dat is significant minder dan de 26 km waar schepen Els Ampe vorig jaar over sprak. Het komt al helemaal niet in de buurt van 39 km waar sprake van is in de laatste tabel.

We beoordelen de uitspraak dus als onwaar.

Hieronder vind je de lijst met gegevens die de schepen ons bezorgde op 29 mei. De gegevens in het zwart vermeldde Mobiliteitsminister Pascal Smet (SP.A) in zijn antwoord op een parlementaire vraag. De gegevens in het rood ontbraken, volgens de Stad. De lengtes verifieerden we zelf en pasten we aan indien nodig.