Kilometerheffing doet Vlaanderen en Brusselse oppositie steigeren

Het akkoord dat de Brusselse regering donderdag bereikte over de invoering van de slimme kilometerheffing doet veel stof opwaaien. Dat blijkt uit de reacties van de Brusselse oppositie en Vlaanderen. Het Vlaams Belang plant zelfs een belangenconflict tegen de stadstol. Brussels minister van Begroting Sven Gatz (Open VLD) benadrukt dat er nu een voorstel is en dat hij "het overleg alle kansen wil geven".

De Brusselse regering is donderdag tot een akkoord gekomen over een slimme kilometerheffing. Het project - SmartMove genaamd - voorziet een verschuiving van belasting op autobezit naar een belasting op autogebruik. De heffing neemt het aantal afgelegde kilometers op het Brussels grondgebied in rekening, maar ook de vervuiling van het voertuig en het tijdstip waarop je door de stad rijdt.

Eiland

Brussels N-VA-fractieleidster Cieltje Van Achter begrijpt niet dat de Brusselse regering met haar eenzijdige beslissing om een stadstol in te voeren de resoluties van het Vlaams en Waals Parlement naast zich neerlegt. Ze hekelt vooral “het gebrek aan overleg en de snelheid van de invoering”. “Dat de regering dit signaa (de resolutie, red.), dat in de gewesten ook de steun genoot van Brusselse regeringspartijen, volledig negeert, is onbegrijpelijk. De overduidelijke vraag naar overleg van de gewesten wordt zonder boe of ba terzijde geschoven, want het project is al in detail vastgelegd en moet al begin 2021 gestemd worden in het parlement om begin 2022 te starten,” stelt Van Achter.

“Paars-groen wilt vooral snel geld. Zoals het er nu naar uitziet zal de schuld van het gewest in de komende 6 jaar immers verdriedubbelen. Om dit op te lossen, kijkt minister Gatz naar de pendelaar”, aldus de fractievoorzitter.

Antwerp is open for business

Ook bij de Vlaamse kant van de N-VA heerst scepsis. In een tweet die Antwerps burgemeester Bart De Wever (N-VA) op het moment van de bekendmaking publiceerde, noemde hij de stadstol een “nieuwe paars-groene pestregel voor de werkende Vlaming”. De tweet werd voorzien van een gefotoshopte pancarte waarin De Wever poseert voor de Antwerpse skyline. Het opschrift luidt: “In Antwerpen zijn bedrijven en werknemers wél welkom! Antwerp is open for business!”

Dat er bij de N-VA geen begrip is voor de plannen de Brusselse regering blijkt ook uit een tweet van Vlaams minister van Begroting Matthias Diependaele (N-VA). Hij noemt de kilometerheffing “een zoveelste transfer van Vlaanderen naar Brussel”.

“SmartMove is géén mobiliteitsmaatregel, maar een pure belastingverhoging voor Vlaanderen en Wallonië. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest int vandaag 200 miljoen euro aan verkeersbelasting,” schrijft Diependaele op Twitter. “Met de stadstol mikken ze op 500 miljoen euro inkomsten. Een extra belasting van maar liefst 300 miljoen euro,” rekent de minister van Begroting uit.

Belangenconflict

Het Vlaams-Belang doet er nog een schepje bovenop en plant een belangenconflict tegen de stadstol. Met zo'n belangenconflict kan een parlement, in dit geval het Vlaams Parlement, aangeven dat zijn belangen ernstig geschaad worden door een ontwerp of voorstel van wet, decreet of ordonnantie (of een amendement daarop) dat in een ander parlement wordt behandeld. Als het belangenconflict in het Vlaams Parlement wordt aangenomen met ten minste drie vierde van de stemmen, wordt de procedure in de andere parlementaire vergadering geschorst om overleg te kunnen plegen.

Voor Vlamingen kan de kostprijs volgens Vlaams Belang oplopen tot "2.500 euro per jaar". De partij laat ook onderzoeken of er tegen de Brusselse plannen een procedure kan gestart worden bij het Grondwettelijk Hof. "Deze stadstol die specifiek Vlamingen geld kost, is immers discriminatie", besluit Janssens.

Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open VLD) reageert milder op de plannen. “Sinds het begin heb ik aangedrongen op overleg tussen de gewesten. Dit moet er komen nu de plannen duidelijk zijn", zegt de Open Vld-minister. Peeters benadrukt dat ze de "belangen van de Vlaamse pendelaars altijd zal blijven verdedigen". Ze herhaalt ook dat ze de Brusselse plannen zal aanvechten als die eenzijdig zouden doorgevoerd worden. "Een louter eenzijdige heffing ingevoerd door een ander gewest ten nadele van een ander gewest kan voor mij niet en daar zal ik me tegen verzetten."

Aan Waalse kant is de minister van Mobiliteit Willy Borsus (MR) wel erg scherp voor de plannen. "Ik vind het schokkend, om niet te zeggen schandalig, om midden in een crisis een nieuw fiscaal systeem voor te stellen dat een zeer grote impact heeft op de Waalse gezinnen en in het bijzonder op de 130.000 Walen die dagelijks naar Brussel pendelen. Ik ben niet van plan deze maatregel, die in de eerste plaats een belastingverhoging is, te laten passeren", aldus Borsus.

Ook MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez brandt de Brusselse plannen volledig af. "Wat wil de linkse Brusselse regering? Het hoofdstedelijke gewest een beetje meer kapot maken? De bedrijven wegjagen? De gewone mensen en de middenklasse hebben geen extra belastingen nodig, maar wel investeringen en intelligente maatregelen!", zo tweette de MR-voorzitter.

Gatz staat open voor overleg

Aan Brusselse zijde noemt de Brusselse minister van Begroting Sven Gatz (ook Open VLD) de commentaren voorbarig. "We hebben nu een voorstel en je kan niet praten zonder voorstel. Het is niet te nemen of te laten", verduidelijkt minister Gatz. "We nemen nu een aantal weken en maanden om te zien of we dichter bij elkaar kunnen komen met Vlaanderen en Wallonië. Ik ga niet vooruit lopen op die resultaten. Ik hoop dat we niet in een gespannen vechtfederalisme eindigen", vervolgt hij.

De Brusselse regering hoopt om het dossier in 2022 af te ronden en de slimme kilometerheffing dan definitief in te voeren in het Brussels gewest. Maar het belooft nu al een zware brok te worden. "Wanneer we dit kunnen invoeren, zitten we toch gemakkelijk al in de helft van 2022, denk ik", aldus Gatz nog. "We zullen veel moeten investeren in IT om het dossier operationeel te maken, maar daarnaast is de vraag of we politiek wel snel genoeg kunnen vooruitgaan", besluit de Brusselse minister van Begroting.

Dovemansoren

Ook Brussels parlementslid Bianca Debaets liet zich inmiddels uit over de stadstol. "Zowat alle betrokken partijen vragen al lang om voorafgaand overleg alvorens het Brussels Gewest deze stadstol zou invoeren, maar al die oproepen zijn jammer genoeg in dovemansoren gevallen”, aldus Debaets. “Deze ochtend nog kwamen de werkgeversorganisaties in de bijzondere coronacommissie hun visie op de eerste golf uiteenzetten, en vroegen daarbij nog maar eens expliciet om te wachten met de invoering van deze stadstol om zo de relance niet in de kiem te smoren alvorens ze goed en wel begonnen is. Maar niémand van de Brusselse Regering was er om naar hen te luisteren, want ze zaten allemaal hun triomfantelijke persconferentie van deze middag voor te bereiden," merkt Debaets op.

"Ik betreur ten zeerste dat het Brussels Gewest koppig volhard heeft en nu toch eenzijdig doorzet zonder overleg en dialoog. Vanuit hun ivoren toren snappen ze duidelijk niet hoeveel bijkomende schade, faillissementen en delocalisaties ze hiermee kunnen berokkenen. Bovendien zijn het niet enkel bedrijven die hierdoor getroffen worden, ook voor de vele pendelaars die afhankelijk zijn van hun wagen om in Brussel te komen werken, is dit een harde klap. Hoe leg je dit uit aan een alleenstaande moeder die als verpleegkundige in uiteenlopende shiften werkt, of aan de arbeider die niet met het openbaar vervoer op zijn werk raakt? Zij krijgen hier letterlijk een hoge rekening voor gepresenteerd.”