Studie naar impact van autoluw Ter Kamerenbos op ruime regio

De stad Brussel zoekt een studiebureau om de mobiliteitssituatie rond het Ter Kamerenbos in kaart te brengen. Het bos wordt een recreatieve zone, maar gerichte ingrepen moeten vermijden dat het transitverkeer zich naar de woonwijken van de omliggende gemeenten verplaatst. De studie beslaat een gebied dat tot in Vlaanderen reikt. “De Brusselaar claimt deze groene long. Er is geen weg meer terug."

Ruim een jaar geleden vaardigde Philippe Close (PS) een burgemeestersbesluit uit om autoverkeer te verbieden in heel het Ter Kamerenbos tijdens de lockdown. “Dit kan het Central Park van Brussel worden”, sprak de Brusselse burgervader destijds. Ook na corona zal in het bos meer ruimte zijn voor recreatie. Binnen tien jaar wil de stad zelfs een volledig autovrij Ter Kamerenbos.

Afgelopen zomer werd een eerste aanzet gegeven, met een test voor een circulatieplan dat de auto grotendeels zou verjagen. Enkel op de Dianalaan werd nog transitverkeer getolereerd. Het Gewest steunde het initiatief van de stad, maar autoverenigingen, handelaars en de gemeente Ukkel hielden er een andere mening op na. In kort geding verklaarde een Brusselse rechter de testopstelling illegaal. De zuidelijke lus (rond de vijver) moest opnieuw open.

Er werd beroep aangetekend tegen dat vonnis, waardoor het circulatieplan nog steeds van kracht is. Maar de betrokken partijen zaten de voorbije maanden niet stil. Na overleg met het Gewest, de gemeenten Elsene, Ukkel, Sint-Gillis, Watermaal-Bosvoorde, maar ook Sint-Genesius-Rode en Linkebeek werd beslist een onafhankelijke studie te bestellen. Het bureau zal niet alleen door de stad aangeduid worden, maar ook door eerder genoemde gemeenten.

Door die gemeenten inspraak te geven, vergroot het draagvlak om echt wat te veranderen. “De stad ambieert om het Ter Kamerenbos een recreatieve functie te geven”, zegt schepen van Mobiliteit Bart Dhondt (Groen) aan BRUZZ. “We gaan niet meer terug naar de situatie zoals ze voor de coronacrisis was. Over tien jaar willen we zelfs dat het er volledig autovrij is. Door middel van overleg hopen we die politieke keuze te kunnen verankeren.”

De stad trekt 260.000 euro uit voor de studie. Een aanzienlijk bedrag. Maar de bedoeling is dan ook na te gaan wat de gevolgen zijn van een (gedeeltelijke) sluiting van het bos voor het autoverkeer in de wijde omgeving. De te bestuderen perimeter beslaat een gebied dat minstens vijf keer zo groot is als het Ter Kamerenbos zelf (zie kaart hieronder). Tot in Vlaanderen worden verkeerssimulaties uitgevoerd.

Het doel van de studie is om de huidige testfase te analyseren, tellingen uit te voeren (op 27 verschillende plekken) en op basis daarvan ingrepen voor te stellen. “We brengen daarbij alle verkeersstromen in kaart. Dus niet alleen het autoverkeer, maar ook fietsers, wandelaars en openbaar vervoer”, aldus Dhondt. Het gekozen studiebureau zal een actieplan samenstellen. “En tegelijk ook inschatten wat de gevolgen daarvan zijn op de ruime regio.”

Het studiebureau zal dus niet enkel ingrepen in het Ter Kamerenbos voorstellen, maar ook in de andere gemeenten. “Het bos verliest zijn transitfunctie. Volledig in lijn met Good Move wordt het autoverkeer herleid, bijvoorbeeld richting de Waterloose- of Terhulpensesteenweg”, aldus Dhondt. “Maar we moeten vermijden dat het verkeer zich verplaatst naar de wijken. Ook dat behoort tot de opdracht.”

(lees verder onder de afbeelding)

Het verkeer herleiden, met aandacht voor het STOP-principe en Good Move, is de kerntaak. Maar het studiebureau moet ook waken over een vlotte doorstroom, bijvoorbeeld om de commerciële snelheid van de bussen te garanderen. Er wordt bovendien gevraagd om suggesties over de indeling van de publieke ruimte. “Mogelijks moeten er stedenbouwkundige vergunningen aangevraagd worden. De haalbaarheid daarvan incalculeren (het bos is grotendeels geklasseerd, red.), behoort ook tot het takenpakket”, zegt Dhondt.

Burgerinspraak

Wanneer de studie van start gaat, hangt af van het verloop van de coronacrisis. Er kunnen pas representatieve tellingen uitgevoerd worden, zodra het telewerk niet langer een verplichting is. De studie zal minstens een jaar duren. “Het lijkt erop dat de huidige ingrepen werken. Dat willen we nu objectiveren. Daar nemen we graag de tijd voor. Zodra het actieplan rond is, kan de politiek beslissen wat wel en wat niet te implementeren”, besluit Dhondt.

Ook de burger krijgt trouwens inspraak. Het studiebureau zal een burgerpanel oprichten, met daarin buurtbewoners, maar ook verenigingen (zoals Gracq of wijkcomités) en de diverse gebruikers van het Ter Kamerenbos. Op drie cruciale momenten in de studie worden publieke vergaderingen georganiseerd, zodat er teruggekoppeld kan worden. Iedereen die dat wenst, zal die kunnen bijwonen.