Volgt Vlaanderen Brussel in algemene zone 30? 'We zien dat dit werkt'

Sinds 1 januari 2021 geldt over het hele Brusselse Gewest een maximale snelheid van 30 km/uur. Nu denkt ook Vlaanderen aan een dergelijke maatregel. "De invoering van een algemene zone 30 in de bebouwde kom en dichtbevolkte stadskernen is een goed idee," zegt mobiliteitsexpert Kris Peeters. "Het vermindert de kans op ongevallen met de helft. In Brussel zien we dat dit werkt."

Tegen 2030 wil Vlaanderen het aantal verkeersdoden halveren in vergelijking met 2019. Het Vlaams Forum voor Verkeersveiligheid (VFV) heeft daarom een pakket van 25 concrete maatregelen klaar.

De meest opvallende daarvan focussen op het verlagen van de maximumsnelheid en dat zowel op de autosnelweg als in de bebouwde kom en dichtbevolkte stadskernen. In die laatste twee pleit het VFV voor een algemene zone 30.

Mobiliteitsexpert Kris Peeters juicht dat toe en maakt de vergelijking met Brussel. “Een wonderoplossing bestaat niet, maar de zogenaamde speed kills proberen verminderen is een goede zaak. Want die vertegenwoordigen een groot deel van de ongevallen met een dodelijke afloop.”

Verkeersongevallen

De invoering van een algemene zone 30 in Brussel in 2021 heeft in de eerste maanden daarna geleid tot een daling van het aantal verkeersongevallen. Uit de cijfers van verkeersinstituut VIAS blijkt wel dat het aantal verkeersslachtoffers voor het volledige jaar in vergelijking met 2020 is toegenomen van 3.727 naar 4.102.

“De kans is groot dat de coronacrisis en de vele lockdowns daar voor iets tussen zitten. Uit onderzoek blijkt dat een zone 30 altijd een positief effect heeft. Het vermindert statistisch de kans op (dodelijke) ongevallen met de helft. In Brussel zien we dat dit werkt," zegt Peeters.

Hij voegt daar nog aan toe dat het wel belangrijk is om die zone 30 te combineren met voldoende snelheidsbeperkende omgevingskenmerken. “Het plaatsten van verkeersborden is een ding, maar er moet ook gekeken worden naar de mogelijkheid om straten te versmallen en drempels aan te leggen.”

Mentaliteitswijziging

Langzamer rijden ligt daarentegen bij veel automobilisten gevoelig. Is er wel voldoende bereidheid om de snelheid aan te passen? “Het is belangrijk dat de regels gehandhaafd worden en er boetes worden uitgedeeld aan wie maar geen afscheid kan nemen van zijn zware voet,” vertelt de mobiliteitsexpert.

“Da’s natuurlijk vooral effectief op de korte termijn. Om het aantal verkeersdoden echt terug te brengen naar het absolute minimum is er een mentaliteitswijziging nodig. En ik ben ervan overtuigd dat die er kan komen."

Peeters maakt daarvoor de vergelijking met het rookverbod. "Vandaag is het verboden om te roken in cafés en restaurants, terwijl dat bij de invoering van het verbod in 2011 ondenkbaar was. Het duurt altijd even voor mensen de meerwaarde van een maatregel voor de samenleving inzien, maar uiteindelijk krijg je iedereen wel mee aan boord.”

“Je ziet dat er vandaag ook veel milieubewuster wordt gedacht. En ook dat kan helpen om de shift te maken naar een trager verkeer. Want wie minder hard op het gaspedaal duwt, stoot ook veel minder schadelijke stoffen uit.”

Ook ’s nachts trager op de autosnelweg

Op de Ring rond Brussel is de snelheid nu al beperkt tot 100 kilometer per uur. Het VFV wil ook dat uitbreiden naar alle autosnelwegen in Vlaanderen. En dat niet alleen overdag, maar ook ’s nachts. Mobiliteitsorganisatie Touring is een koele minnaar van dat voorstel.

“Wij zijn voorstander van flexibele snelheidslimieten via borden boven de snelweg,” zegt woordvoerder Danny Smagghe aan Het Nieuwsblad. “Het is belachelijk om 100 te rijden in het midden van de nacht, wanneer er geen mens op de weg is.”

Peeters is het daar niet mee eens. “Dat klopt helemaal niet. Ongeveer een derde van de ongevallen vindt plaats zonder dat er een andere weggebruiker in de buurt is. Het is dus helemaal niet belachelijk om ook tijdens de daluren de limiet te behouden. Bovendien durven mensen ’s nachts al eens minder alert zijn. Er zijn genoeg voorbeelden van mensen die in slaap vallen achter het stuur.”

Duitsland als cliché

Maar wat dan met Duitsland? Daar is op bepaalde stroken van autosnelwegen geen snelheidslimiet van toepassing. “Dat klopt, maar je moet dat beeld dat over Duitsland heerst ook wat relativeren. Het gaat vaak om kleine afstanden en er is wel zoiets als een snelheid die geadviseerd wordt. Die is ook van belang wanneer het tot een ongeval komt. Want de verzekeringsmaatschappijen nemen die vaak op in hun polissen.”

“Wat het aantal ongevallen betreft, ligt het aantal misschien niet zoveel hoger. Maar als het tot een botsing komt, dan is dat vaker met een dodelijke afloop. Da’s ook logisch aangezien de impact van een botsing aan een hogere snelheid veel groter is. Het cliché dat over Duitsland bestaat, alsof het een raceparadijs zonder gevolgen is, klopt dus niet,” aldus Peeters nog.