Zone West controleert amper op fietspadrijden

De politiezone Brussel Elsene schreef in het eerste trimester van 2019 ruim 1.000 boetes voor rijden over het fietspad. In de zone West, waar een chauffeur zondag een dodelijk ongeval veroorzaakte op een fietspad, waren dat er in dezelfde periode amper 31. “Als je de regels niet handhaaft, beginnen sommigen dit soort overtredingen normaal te vinden.”

Wat voorafging: zondag reed een 19-jarige bestuurder een vrouw dood op het zebrapad van de Jetselaan. De man bestond het daarbij om auto’s die stopten voor het zebrapad in te halen door over het fietspad te rijden. Het roekeloze gedrag van de bestuurder werpt de vraag op hoe het zo ver kan komen.

Naast de loodzware individuele verantwoordelijkheid is ook het vervolgingsbeleid van cruciaal belang, benadrukt verkeersexpert Kris Peeters. “Veel van die verkeersmacho’s hebben al een voortraject van overtredingen, die vaak niet werden beboet. Er zijn best wel wat voorbeelden van agenten die klachten daarover weglachen. Op die manier creëer je een gevaarlijke cultuur van tolerantie. Regels moet je handhaven, anders gaan mensen zo’n gedrag normaal vinden.”

Ook Pieter Fannes van 1030/0 ziet een cultuur van laksheid in het Brusselse verkeer. Die actiegroep hield de Schaarbeekse verkeersveiligheidsagenda het afgelopen jaar flink onder stoom. “Toen ik vroeger van Leuven naar Brussel kwam viel me op hoe los hier met regels wordt omgesprongen. Ook mijn eigen vrienden reden op een manier die lang niet altijd reglementair was.”

We namen de proef op de som en vroegen de cijfers op voor de zone West, waar het dodelijke ongeval plaatsvond. Daar werden in het eerste trimester van 2019 een luttele 31 boetes uitgeschreven voor het rijden op een fietspad of –strook. “Dat zijn enkel boetes voor mensen die op heterdaad betrapt worden door een patrouille die toevallig getuige is van zo’n overtreding,” legt woordvoerder Johan Berckmans uit aan BRUZZ.

De zone controleert overigens ook op parkeren op fietspaden, onder meer via intelligente camera’s. Het boetecijfer ligt voor die categorie met 435 processen-verbaal een stuk hoger.

Verkeersleefbaarheid verbetert

Dat het anders kan bewijst de zone Brussel Hoofdstad Elsene nu al enkele jaren. Die investeerde de voorbije jaren fors in een fietsbrigade. Inbreuken op fietspaden zijn er dan ook een belangrijke prioriteit in het zonaal veiligheidsplan. Resultaat: de ‘bikers’ schreven er in de eerste drie maanden van 2019 geen 31 maar 1.130 boetes uit voor voertuigen die over de fietspaden rijden. Voor parkeren op die fietspaden kwamen daar nog eens 2.700 bekeuringen bij.

Het hoge aantal boetes is het resultaat van gerichte campagnes rond fietspadrijden, vertelt hoofdinspecteur David Stevens van de fietsbrigade. “We kennen ondertussen wel de zwarte punten en stellen ons daar dan ook regelmatig verdekt op, bijvoorbeeld achter een bushokje. De Lemonnierlaan nabij de Kleine Ring is bijvoorbeeld zo’n plek. Het is een werk van lange adem, maar na enkele jaren zien we toch een duidelijke verbetering.”

Het totale aantal boetes dat de bikers uitschreven is overigens ook niet min en schommelt nu al 3 jaar rond de 40.000. “En de verkeersleefbaarheid gaat er daardoor ook echt op vooruit,” zegt Stevens.

Vervolgingscijfers niet beschikbaar

Het boetebeleid van de politie is één ding, het vervolgingsbeleid van het parket een ander. Het Brussels parket heeft immers zoveel werk dat de ‘lichtste’ overtredingen vaak geseponeerd worden. “In Schaarbeek is het aantal snelheidscontroles door de politie bijvoorbeeld verdubbeld het afgelopen jaar, tot 10 miljoen voertuigen,” vertelt Pieter Fannes van 1030/0. “We zijn natuurlijk blij met die stijging, maar horen vaak dat het parket niet kan volgen.”

Navraag bij het Brussels parket leverde maandag geen cijfers op over het vervolgingsbeleid voor fietspadrijden of voor verkeersovertredingen in het algemeen. "De cijfers zijn niet beschikbaar," luidde het laconieke antwoord.

'Geen ongeval maar doodslag'

Expert Kris Peeters vraagt zich ondertussen ook af of de bestraffing niet strenger kan voor verkeersdoders. “Als iemand met een wapen dreigt in het openbaar, vliegt hij of zij de cel in. Een auto is uiteindelijk ook een moordwapen, waar veel mensen hier mee dreigen. Wat die jongeman in Koekelberg heeft gedaan, kan je moeilijk nog een ongeval noemen. Ik ben geen jurist, maar voor mij is dat eerder doodslag.”

Correctie: in een eerdere versie was sprake van 1130 boetes voor fietspadrijden in 2018. Deze cijfers hebben echter betrekking op de eerste drie maanden van 2019.