De Lille: 'Paspartoe moet iedereen uit zijn kot krijgen'

Paspartoe, zo heet de nieuwe vrijetijdspas van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) die de cultuurwaardebon vervangt. De VGC-subsidies voor cultuurparticipatie verschuiven hiermee grotendeels van middenklasse naar kansarmen. “De cultuurwaardebon werd oneigenlijk gebruikt.”

D e omvorming van de cultuurwaardebon naar een vrijetijdspas heeft wat voeten in de aarde gehad, maar deze week is in Zinnema dan toch de chipkaart Paspartoe voorgesteld. Dat is geen cosmetische opsmukoperatie. De Vlaamse Gemeenschapscommissie wijzigt grondig het gebruik, en stuurt daarmee ook het beoogde doel bij.

Tot juni vorig jaar kon de Vlaamse Brusselaar drie cultuurwaardebonnen per jaar aanvragen die korting boden van 6 euro in meer dan honderd cultuurhuizen in Brussel, van KVS tot Flagey. Die waardebon verdwijnt.

De nieuwe vrijetijdspas zal eenmalig 5 euro kosten. In ruil krijgt de gebruiker nog één cultuurwaardebon van 6 euro. Hij zal wel van andere voordelen kunnen genieten. De cultuurhuizen kunnen namelijk via spaarpunten kortingen geven aan veelgebruikers. “Een beetje zoals supermarkten dat doen,” zegt collegelid Bruno De Lille (Groen). “Het wordt dus een promotieinstrument voor de cultuurhuizen, zoals het aanvankelijk bedoeld was.”

De VGC maakt gebruik van het digitaal platform dat Cultuurnet heeft ontwikkeld en waar Aalst als proefgemeente al van gebruikmaakt.

Hoe Paspartoe als spaarkaart zal evolueren is koffiedik kijken, geeft De Lille toe, maar de hoop is dat de cultuurhuizen zullen samenwerken zodat de voordelen alle gebruikers ten goede komen, en niet alleen de bezoekers van de eigen instelling.

Tweede grote verandering is het bereik van Paspartoe. De cultuurwaardebon was voorbehouden voor culturele instellingen. Paspartoe staat voortaan ook open voor sport- en jeugdverenigingen.

De grootste verandering zit echter bij de gebruiker zelf. “De cultuurwaardebon was bedoeld om de cultuurparticipatie te bevorderen,” zegt De Lille. “Uit een studie is gebleken dat een financiële incentive niet volstaat om mensen naar cultuurhuizen te krijgen, en dat de cultuurwaardebon terechtkwam bij wie sowieso al in cultuur geïnteresseerd is (de middenklasse, svg).”

De Lille wil een eind stellen aan dat oneigenlijk gebruik en wil dat de subsidie terecht komt bij de doelgroep waar het instrument voor bedoeld was, namelijk de kansarmen. Voor hen wordt Paspartoe gratis, en voor elke voorstelling tot 16 euro zal de kansarme slechts 2 euro betalen. Het verschil wordt bijgepast door VGC (60 procent) en door het cultuurhuis (40 procent).

De VGC trekt hier 370.000 euro voor uit. Dat is het bedrag dat vroeger naar de cultuurwaardebon ging. Die subsidie verschuift hiermee dus van (vooral) middenklasse naar kansarmen.

Folder met voordeelbonnen
Omdat kansarmen misschien niet snel zelf de stap zullen zetten om naar theater of concert te gaan, kunnen armoedeverenigingen (Werkgroep Maatschappelijke Kwetsbare Jeugd, Verenigingen waar Armen het Woord Nemen, de CAW’s en Lokale Dienstencentra) een groepskaart aanvragen. Daarmee kunnen ze met kansarmen in groep naar een bepaalde activiteit gaan.

De Lille: “De bedoeling is wél dat de kansarmen aangemoedigd worden om een eigen kaart aan te vragen, zodat ze in de toekomst zelf naar voorstellingen kunnen gaan. Dat is de emancipatorische functie die met de cultuurwaardebon ondergesneeuwd was geraakt.”

Voor activiteiten die meer dan 16 euro kosten krijgen de kansarmen een folder met voordeelbonnen. Daarmee kunnen sportclubs en jeugdverenigingen bijvoorbeeld een goedkoop lidmaatschap aanbieden.

De VGC wil de administratieve last niet onnodig zwaar maken. De verenigingen die een groepspas aanbieden, moeten zelf bepalen wie kansarm is en wie hierdoor recht heeft op de gratis vrijetijdspas.

Voor De Lille was de ommezwaai naar een vrijetijdspas broodnodig: “We willen mensen uit hun huis krijgen, omdat we ervan overtuigd zijn dat wie deelneemt aan het maatschappelijke leven, zelf ook een interessante bijdrage kan leveren aan de maatschappij. En dan maakt het niet uit of we dat doel bereiken via cultuur, jeugd of sport.”

De Paspartoe is vanaf woensdag 12 februari verkrijgbaar aan de Gele Balie van Muntpunt (Munt 6, 1000 Brussel) of aan de balie van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel). Alle info op www.paspartoebrussel.be.