Burgemeester verbiedt 'vredesmars' rond sluiting De Knapzak

Burgemeester van Sint-Agatha-Berchem Joël Riguelle (LB) verbiedt 'een vredeswandeling' die de school De Knapzak organiseert om de sluiting aan te klagen. "Zomaar leerlingen uit de klas halen om op straat te protesteren, is gewoon niet wettelijk", wijst de burgemeester de school op hun verantwoordelijkheid. De ouders en het schoolpersoneel zijn intussen nog steeds erg kwaad over de nakende sluiting en trekken maandagavond naar de gemeenteraad om de burgemeester aan de tand te voelen.

Het zit er bovenarms op tussen de ouders, leerkrachten en directie van de gemeentelijke basisschool De Knapzak en burgemeester Riguelle. Reden is de aankondiging in november dat de school na amper al een jaar alweer zal moeten sluiten omdat er geen geld is om het terrein in de Openveldstraat aan te kopen. Vanaf volgend schooljaar moeten de eerste leerlingen die overgaan van het kleuter- naar het lager onderwijs daarom al op zoek naar een nieuwe school.

Na een eerste protestactie begin december, planden het schoolpersoneel en de ouders een nieuwe mars deze vrijdagmiddag. Tijdens een 'vredeswandeling' zouden leerlingen en de ouders van de school naar het gemeentehuis trekken om daar een grote kaars te overhandigen en een heliumballon voor elke klas van de school oplaten.

Maar die actie mag niet doorgaan van het gemeentebestuur in Sint-Agatha-Berchem, verneemt BRUZZ en bevestigt burgemeester Joël Riguelle. "Zomaar leerlingen uit de klas halen om op straat te protesteren, is gewoon niet wettelijk", aldus de burgemeester. "Ik wil niet verhinderen dat de ouders en het personeel hun mening kunnen uiten, maar de school heeft ook een verantwoordelijkheid. De actie was ook niet aangevraagd."

De ouders en het schoolpersoneel zullen zo pas tijdens een interpellatie op de gemeenteraad van maandag 27 januari het gemeentebestuur aan de tand kunnen voelen."We stellen vast dat niemand echt duidelijk kan uitleggen wat zich tussen 2016 en 2019 politiek heeft afgespeeld rond de beslissing om de wijkschool te openen. We vragen om transparantie over die politieke visie," stelt Mireille Tshionza, een van de ouders die aan het woord zal komen. Er wordt een ongeziene opkomst verwacht van ouders, directie, leerkrachten en bij uitbreiding andere, solidaire burgers uit de onderwijssector.

Wat voorafging

De wijkafdeling van De Knapzak heeft een peuterklas, drie kleuterklassen en een eerste leerjaar opgestart in september 2018. In november 2019, kort nadat de school een tweede leerjaar start, komt de burgemeester de dood van de school al aankondigen. De opbouw van het volledige lagere onderwijscyclus van zes klassen (tegen 2027) zal moeten stoppen. Geen budget, is de reden.

"Er is gewoonweg geen geld," stelt burgervader Joël Riguelle (LB). "We kunnen geen terrein kopen. De deal met Comensia voor een grond in de Hunderenveldlaan knapte af op te hoge kosten voor de verkoper." Andere terreinen bleken stuk voor stuk eveneens problemen te kennen, zo verduidelijkt een verklarende nota van de burgemeester aan de gemeenteraad van december 2019.

Virtueel geld

De beslissing om De Knapzak te openen was in het vooruitzicht van een financiering en daar rekende het vorige gemeentebestuur op 'virtueel geld'. "Mocht de Vlaamse Gemeenschap (via zijn Brusselse arm, de Vlaamse Gemeenschapscommissie, red.) de bouw van een school financieren, dan is dat maar voor 70 procent," verduidelijkt Riguelle. "De dertig procent die de gemeente moet bijpassen hebben we niet."

Bij het opstellen van de gemeentebegroting 2020 bleken de middelen beperkt. "Er zijn baremaverhogingen van het personeel, bedrijfskosten en meerkosten voor het OCMW. En vooral: er is de extra gewestdotatie van 36 miljoen euro, waar we amper 200.000 euro van krijgen. We hebben hiertegen beroep aangetekend. Ook de grond voor nieuwbouw bleek uiteindelijk geen optie meer. De gemeente bevindt zich in een financiële situatie die we kunnen volhouden, maar we mogen en kunnen zeker niet investeren. Nieuwe projecten kunnen maar dankzij subsidies van andere instanties."

De directrice van wijkschool De Knapzak, Carine Guldemont, is niet te spreken over de onherroepelijke sluiting. "We mochten een extra eerste leerjaar starten, maar al die kinderen - als ze geen jaartje overdoen - zijn de enige die de hele cyclus tot 2027 kunnen afwerken. Als ze broertjes of zusjes hebben moeten die na de kleuterklas een andere school zoeken."

"We krijgen te horen dat er genoeg plaatsen zijn in het onderwijs, maar dat is niet het geval," stelt Guldemont. "U moet maar op de scholenwebsite inschrijveninbrussel.be kijken om vast te stellen dat voor volgend schooljaar geen enkele school in Berchem een plaats heeft. Dat is de eerste keer in de geschiedenis, zowel in het gemeentelijk onderwijs, het gemeenschapsonderwijs als het vrij onderwijs in de gemeente. We voelen ons in snelheid gepakt, zeker nu er nog een kribbe zal opengaan en er geen doorstroom is naar kleuterklassen en lager onderwijs. Bovendien zullen we drie leerkrachten moeten afdanken op termijn."

Scholen zitten vol

De ouders hebben dan ook hun grieven meermaals aangekaart bij de politici. "We zijn al ontvangen voor een gesprek met de meerderheid," verduidelijkt moeder Mireille Tshionza, die samen met Yves Kazadi en Yassime Nyourri de interpellatie aan de gemeente mag toelichten op de eerstvolgende gemeenteraad. "Het werd ons plots duidelijk dat velen de grond van de zaak niet kenden, zelfs niet wisten dat er geen doorstroom naar andere scholen in de gemeente mogelijk is voor broers en zusjes van wie nu in De Knapzak gaat. Of ook niet voor wie vanuit De Knapzak wil vertrekken om samen met broers en zussen in eenzelfde school in te schrijven. Er is geen voorrangsbehandeling voor familie voorzien. Alle scholen zitten trouwens vol voor volgend jaar."

Volgens vader Kazadi wist de burgemeester goed wat kon mislopen: "Vooraleer gestart werd met de installatie van containerklassen, op een stukje terrein waar amper speelplaats is, was bekend dat de gewestsubsidie mislopen was. En ook dat de gemeente, indien geld vanuit Nederlandstalig Onderwijs zou komen, veel moest bijleggen. Wie heeft dan beslist om toch te beginnen met een school? De gevolgen zijn schrijnend."

"Dat de school er moest komen is door politieke druk geweest," geeft de burgemeester toe. Van wie? "Vanuit CD&V is die aandrang in vorige legislaturen altijd volgehouden. Nu toont het budget dat we dit niet aankunnen."

Het laatste woord zal aan de ouders zijn, als ze maandag een duidelijker antwoord krijgen op hun frustraties. Tshionza: "Er komen sociale woningen bij, voor grote gezinnen. Er komt een kribbe bij. Maar de beloofde school gaat weer dicht. Er zit geen logica, noch structuur in dergelijk beleid. Ik ben uit Jette naar Berchem verhuisd en heb er een appartement gekocht om de combinatie pendelen naar het werk en kinderen naar school brengen te kunnen waarmaken. Zo zijn er vele drama's, zeker bij alleenstaande ouders."