Gatz: 'We blijven inzetten op capaciteitsuitbreiding basisonderwijs'

De trend van het plaatstekort in het basisonderwijs mag dan licht dalend zijn, toch stelt die evolutie volgens Brussels minister Sven Gatz (Open VLD), in de VGC bevoegd voor Onderwijs en Scholenbouw, niet gerust op korte termijn. "De vraag naar Nederlandstalig onderwijs blijft groter dan het aanbod."

Vorige week meldde het Lokaal Overleg Platform Brussels basisonderwijs dat er opnieuw sprake is van een groot plaatstekort in het Brussels Nederlandstalig basisonderwijs. Hoewel er dit jaar 507 nieuwe plaatsen gecreëerd werden, kregen bijna 3.000 van de meer dan 6.000 aanmeldingen een negatief antwoord, en dus geen plaats.

Zowel Bianca Debaets (CD&V), Dominiek Lootens-Stael (Vlaams Belang), Arnaud Verstraete (Groen), als Khadija Zamouri (Open VLD), Gilles Verstraeten (N-VA), Pepijn Kennis (Agora) en Jan Busselen (PVDA) vroegen Gatz tijdens de plenaire vergadering van de VGC om meer uitleg. "Het tekort aan plaatsen vormt al jarenlang een probleem," klonk het in koor.

"Hoewel we er alles aan willen doen om iedereen die wil aansluiten bij de Nederlandstalige gemeenschap, die kans te kunnen geven, lukt ons dat niet," aldus Arnaud Verstraete. Verstraete merkt ook op dat de nieuwe cijfers een positieve tendens toonden. "Vorige keer waren er 3.500 negatieve antwoorden, nu ongeveer 3.000. Dit lijkt een gunstige trend, kan u dit bevestigen?" vroeg hij aan minister Gatz.

Daling kleuteronderwijs

"De trend is licht dalend, maar niet van die aard dat die ons geruststelt op korte termijn," antwoordde Gatz. "Binnenkort zet die druk zich dan bovendien door in het secundair onderwijs, met daarbovenop de speciale thematiek waarbij men allemaal naar vier specifieke scholen wil, terwijl er relatief veel plaats is in andere scholen. Maar dat is dus nog een andere problematiek."

Gatz gaf ook aan dat de voorbije twee jaar in het kleuteronderwijs sprake is van een daling van het aantal broers, zussen en kinderen van personeel én van het aantal aanmeldingen. "Dat is het resultaat van een aantal factoren, zoals de daling van het geboortecijfer in het Brussels gewest sinds 2010 en de recente, tijdelijke daling in nationale en internationale migratiestromen. "Maar het is wel zo dat de vraag naar Nederlandstalig onderwijs groter blijft dan het aanbod."

Met groeicijfers tussen de 1,7 procent en 3,2 procent per jaar, zijn er de afgelopen negen jaar ruim 10.000 leerlingen bijgekomen in het Nederlandstalig onderwijs in Brussel, wist Gatz. Ook het aantal leerkrachten steeg in dezelfde periode van 4.310 VTE in het schooljaar 2012-2013 tot 5.712 tijdens het schooljaar 2020-2021.

Investeringspakket

De Vlaamse regering keurde in 2021 een nieuw investeringspakket capaciteitsmiddelen goed voor de periode 2022-2024, voor een totaal van 180 miljoen euro - gemiddeld 60 miljoen euro per jaar.

"Op dit moment is de bovengemeentelijke, ‘Brusselse’ taskforce capaciteit aan het werk om de capaciteitsmiddelen die aan de onderwijszone Brussel werden toegewezen, te verdelen over potentiële infrastructuurdossiers van de Brusselse onderwijsnetten, met de bedoeling om zo veel als mogelijk plaatsen te creëren met de beschikbare middelen," klinkt het. "Het gaat om 7.450.000 euro voor het basisonderwijs en 14.400.000 euro voor het secundair onderwijs."

Met de vrijgemaakte middelen dienen er 600 extra plaatsen te worden gecreëerd in het basisonderwijs. Omgerekend betekent dit drie nieuwe basisscholen. "De gemiddelde kostprijs voor een basisschool bedraagt tussen de 5 à 7 miljoen euro," aldus Gatz. "Het hoeft dan ook geen verder betoog dat de vrijgemaakte middelen ontoereikend zijn om de door de Vlaamse overheid vooropgestelde plaatsen effectief te realiseren. Daarom blijft co-financiering van de VGC een absolute noodzaak."

Prioriteit

De minister verklaarde dat het een prioriteit is om te blijven investeren in onderwijsinfrastructuur voor capaciteitsuitbreiding en -behoud. Ook de kwaliteit van het Nederlandstalig onderwijs wil hij versterken, door leerkrachten en leerlingen te ondersteunen.

Gatz gaf tot slot aan dat de VGC de grootste subsidiegever is voor capaciteitsuitbreiding en sinds de oprichting van het onderwijsfonds in 2002 bijna 400 miljoen euro in capaciteitsbehoud en -uitbreiding van scholen van het Nederlandstalig onderwijs in Brussel investeerde.