Nieuw diplomaproject met mentoren wil onontgonnen talent beter benutten

Jongvolwassenen met een migratieachtergrond helpen om een diploma hoger onderwijs te behalen, dat is wat de vzw EVA beoogt met ‘Samen voor een diploma’. Dit academiejaar krijgen twintig studenten dankzij dit project ondersteuning van een mentor gedurende het eerste jaar van hun hogere studies.

“Brussel telt veel mensen met een migratiegeschiedenis, maar ze zitten weinig in leidinggevende functies,” zegt Pascaline Mbida van de vzw EVABXL, “Vaak komen ze in de jobs voor kortgeschoolden terecht, terwijl ze toch de juiste competenties hebben om hogerop te raken, of zelfs het diploma. Alleen wordt dat diploma vaak niet erkend.” Mbida verwijst naar het verhaal van een Iraanse verpleegkundige. Zij kon door een moeilijke diploma-erkenning alleen als zorgkundige aan de slag. Nu kan ze dankzij EVA een opleiding bachelor verpleegkunde volgen en kan ze een beroep doen op een mentor om haar wegwijs te maken in de administratie, de opleiding of wat de mogelijkheden zijn om de studie te spreiden.

Met het project ‘Samen voor een diploma’ hoopt de vzw het onontgonnen talent beter te benutten, en zo ook iets te doen aan de krapte op de arbeidsmarkt. “Dit is een servicedesign-project,” zegt Mbida. “We gingen met stakeholders samenzitten om te praten over de vraag: wat is het probleem op de arbeidsmarkt en wat is de moeilijkheid met het behalen van een diploma? We werkten niet vanuit een top-downbenadering, maar spraken met betrokkenen zelf: werkgevers, studenten, Actiris ... Die gesprekken resulteerden in ‘Samen voor een diploma’. Het begon met een proefproject van twee jaar en nu starten we met twintig studenten.”

Druk leven

De grootste drempel om een diploma te behalen, blijkt een gebrek aan tijd te zijn, het drukke leven. “Vaak werken de mensen die professioneel een stap verder willen zetten al of hebben ze bijvoorbeeld kinderen. Om dan nog een diploma te halen, is vaak een brug te ver.” Mbida geeft het voorbeeld van een studente die vier vijfde werkt, zeven talen spreekt en een diploma vroedkunde wou halen. “Ze kon daarvoor leerverlof krijgen. Prima. Met slechts drie herexamens behaalde ze een uitstekend resultaat. Voor de tweede zittijd was haar leerverlof echter opgebruikt. In zulke situaties kunnen wij helpen.”

“De tweede drempel is de taal, en het Nederlandstalige netwerk in het bijzonder, waardoor oefenkansen ontbreken. We hebben met het Huis van het Nederlands samengezeten om een module Academisch Nederlands op te starten.”

“Dat het voor velen zo moeilijk is om een diploma te halen, heeft zelden met intelligentie te maken, maar meer met financiële drempels of een gebrek aan netwerk en informatie,” stelt Mbida. Daarom werkt EVA voor ‘Samen voor een diploma’ samen met mentoren, die overigens zelf ook een opleiding krijgen.

“Ons idee is empowerment,” zegt Mbida. “De mentor houdt de student niet aan het handje tijdens de studies. Dat werkt niet. De student moet op eigen kracht het diploma halen. Bovendien loopt ons project maar voor een jaar, en duurt een opleiding vaak drie à vijf jaar. Het is zaak om de studenten na dat eerste jaar zo zelfstandig mogelijk te kunnen laten voortdoen.”

De mentor, die de studenten twee uur per week bijstaat, kan wél informatie geven over alles wat er bestaat in de opleiding, of meer administratieve hulp bieden. “Dat zijn op zich kleine dingen, maar ze geven de studenten het gevoel er niet helemaal alleen voor te staan. Ook voor mij is dat heel herkenbaar. Ik heb zelf, als werkstudent, Informatica gestudeerd. Ik weet wat het is om werk en studie te combineren, terwijl je niet altijd alle ins en outs kent. Je twijfelt om sommige dingen te vragen. Zo weten sommige studenten niet dat ze hun studie over verschillende jaren kunnen spreiden.”

Ambitie is de sleutel

EVA rekruteert voor het project vooral studenten die een diploma in de zorg- en welzijnssector willen behalen, zoals maatschappelijk werkers en verpleegkundigen. Daar kan de vzw zelf ook wel bij varen, geeft Mbida toe, want ze is zelf erg actief in de welzijnssector en altijd op zoek naar de juiste talenten op de juiste plaats. Sowieso wordt er ook met werkgevers samengezeten. Zij kennen het best de noden van de arbeidsmarkt.

De studenten zijn vandaag vooral eerstegeneratiemigranten, die via asiel of volgmigratie in ons land zijn aangekomen. Ze zijn ouder dan 25, sommigen met, sommigen zonder diploma. “De selectie is eenvoudig: we kiezen mensen met talent die echt gemotiveerd zijn om hogerop te raken. Ambitie is de sleutel tot succes,” zegt Mbida.

Maar de vzw sluit niet uit dat dit model ook uitgerold kan worden voor derde- en vierdegeneratiemigranten. “Het moet voor iedereen werken. Dat is de basisassumptie.”

Het project is als experiment gestart met een subsidie van het Europees Sociaal Fonds (Europa WFE) en kent nu een doorstart met een Impulssubsidie van Vlaams minister Benjamin Dalle (CD&V). En Mbida lanceert nog een kleine oproep: “Ook wie graag mentor wil worden, is altijd welkom.”