Steeds meer corona in de klas: scholen slepen zich naar herfstvakantie

Bijna 1.200 besmettingen met het coronavirus zijn er intussen vastgesteld in twee van de drie Brusselse Nederlandstalige schoolnetten. Een veelvoud aan leerlingen en leraren zitten of zaten in quarantaine. Leerkrachten moeten live les geven en intussen ook zorgen dat de talrijke kinderen thuis mee kunnen. Het onderwijspersoneel snakt naar een pauze. "Hopelijk brengt de verlengde herfstvakantie het virus even tot stilstand."

In de GO! Scholengroep Brussel werden sinds 1 september 556 besmettingen met het coronavirus vastgesteld, bij de collega's van het (wat grotere) vrije onderwijs gaat het om ruim 600 besmettingen, waarvan 445 sinds 5 oktober.

"Van die 445 positieve gevallen zijn er 235 afgelopen week gemeld", zegt Elisabet Campforts, directrice van het VCLB Pieter Breughel, om het sneeuwbaleffect in die besmettingen aan te duiden. "180 leerlingen en 55 leerkrachten testten positief." Bij de collega's van het GO! werden vorige week 107 leerlingen met het coronavirus ontdekt, en 24 leerkrachten. Het CLB-N van het stedelijke en gemeentelijke onderwijs wou niet reageren.

Afstandsleren op woensdagen

Eén op de tien leerlingen van het Koninklijk Atheneum in Etterbeek zit thuis in quarantaine: zowat honderd van de net geen duizend leerlingen. "Sinds 1 september zaten in totaal al 350 leerlingen in quarantaine, sommigen meerdere keren, maar die worden niet dubbel geteld", somt directrice Sophie Allein op.

Het is intussen een "hele boekhouding" voor de school geworden: bijhouden welke leerlingen afwezig zijn, tot hoe lang ze thuis moeten blijven, en de communicatie naar leerkrachten daarover, ook al omdat die quarantaine al een paar keer qua duur is gewijzigd.

Van die 350 testten uiteindelijk 36 kinderen sinds 1 september positief. Allein ziet het tempo daar toenemen. "Vandaar dat we sinds vorige week op woensdagen afstandsleren hebben ingevoerd. Er zijn vaak immers maar een paar leerlingen in een klas die in quarantaine moeten, wat het moeilijk maakt voor de leerkrachten. Op woensdagen kunnen we leerlingen die terugkeren bijwerken of inhaaltoetsen laten maken. Ook kinderen die thuis moeilijk kunnen werken of ergens achterstand hebben opgelopen, komen dan wel nog naar school."

Vooral de tieners vanaf het derde middelbaar testen positief, zegt Allein. Dat merkt ook Dries Vandermeersch, de directeur van het GO! Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB), dat de contacttracing van besmette leerlingen op zich neemt. "Het gaat vooral om leerlingen boven de 15 jaar." Waaraan dat ligt is niet meteen duidelijk, Vandermeersch vermoedt dat deze groep ook vaker getest wordt.

Het GO! stelt vast dat zowat 13 procent van de besmettingen intussen op school gebeurt, door nauw contact met een besmette leerling. 35 procent van de besmettingen wordt in familiekring opgelopen.

"In het begin kwamen de besmettingen altijd 'van buiten'", zegt de directrice van het KA. "In de familie, op de scouts of in de sportclub. Maar de laatste weken merken we dat leerlingen het ook aan elkaar doorgeven. Niet in de klas, maar wellicht rond de school of tijdens de middag. Daarom ook dat wij mondmaskers op de speelplaats twee weken geleden al hebben ingevoerd, voor het verplicht was."

"Gelukkig dat de mondmaskers nu ook tijdens de speeltijd verplicht zijn, dan kunnen ouders er ten minste niet meer over redetwisten. Er zijn discussies zowel met ouders die de regels niet ver genoeg vinden gaan, als met ouders die de maatregelen veel te verregaand vinden."

Live lessen streamen

Tot nu toe moesten nog maar enkele leerkrachten van het KA Etterbeek in quarantaine, maar deze week hebben twee lesgevers voor het eerst ook effectief corona opgelopen.

In het onderwijs kan een leerkracht pas vervangen worden na twee weken afwezigheid, langer dan de duur van een quarantaine dus. "Het zou prettig zijn mocht daar voor de coronacrisis een uitzondering op komen", zegt Allein. Voor poetspersoneel is dat zelfs een maand, terwijl de schoonmakers het nu net als de leerkrachten drukker hebben dan normaal.

"Sommige leerkrachten streamen hun lessen live, maar dat lukt niet voor alle lessen en in alle omstandigheden", zegt de directrice. "Maar je kunt ook niet bij elk kind ervan uitgaan dat het daar zomaar aan mee kan doen. Als een gezin drie kinderen in quarantaine heeft, kun je niet verwachten dat dat gezin drie laptops heeft en drie aparte kamers. Soms organiseren we vragenuurtjes waarop kinderen een per een kunnen inbellen, of werken leraren met zelfstandige takenbundels."

De herfstvakantie, die zal helpen om de besmettingen "die al dan niet op school gebeuren te kunnen stilleggen" is dan ook heel welkom op het KA Etterbeek en bij de CLB's. "Eigenlijk is het een collectieve quarantaine", omschrijft Dries Vandermeersch het. "Er zijn virologische redenen om de vakantie tot tien dagen te verlengen, net als een normale quarantaine."

Elisabet Campforts van het VCLB hoopt dat de ingrijpende extra maatregelen van de afgelopen dagen effect zullen hebben. "Alles staat of valt met het feit of leerlingen nu onderling gaan afspreken of niet. Laat ons hopen dat ze dat niet doen, anders begint het meteen weer van voor af aan. Gelukkig heb ik ook de indruk dat het maatschappelijke bewustzijn met de dag vergroot."

"We hopen dat de verlengde vakantie ervoor zal zorgen dat leerlingen school kunnen lopen tot begin december, vlak voor de examens", zegt Sophie Allein van het KA Etterbeek, "want we merken dat ze best nog zo veel mogelijk les krijgen."

Volgende week, begin november, is Allein ook één jaar als directrice aan de slag. "Ik denk dat als we dit doorstaan, de rest van mijn werk hier alleen nog maar kan meevallen."