Drugs maken burgemeesters radeloos

Drie opvallende koppen sierden de website van BRUZZ de voorbije dagen. ‘46 schietpartijen in Brussel: een record’, ‘Gewelddadig overlijden in Peterbos’ en ‘Problemen aan Ribaucourt lopen uit de hand’. De gemene deler van dit alles: drugs.

Zowel de consumptie van als de handel in drugs brengt flink wat overlast met zich mee, overlast die alleen maar is toegenomen de voorbije jaren. Die drugsproblematiek maakt verschillende burgemeesters in Brussel lichtjes radeloos. In het Anderlechtse Peterbos bijvoorbeeld, leek het vorig jaar nog de goeie kant op te gaan. Dertig plaatselijke dealers waren veroordeeld tot werk- of celstraffen, de gemeente opende een veiligheidsantenne, de politie was regelmatig op het terrein, en doe-het-zelfateliers, taallessen en een collectieve moestuin leidden tot sociale cohesie.

Afgelopen week werd echter een 29-jarige vader doodgeslagen en onherkenbaar toegetakeld teruggevonden. Over het motief wil het parket niet veel kwijt, maar het zou om een afrekening binnen het drugsmilieu gaan. “Er is duidelijk een oorlog aan de gang over wie het netwerk mag controleren,” zei burgemeester Fabrice Cumps (PS) daarover. Waarna hij eraan toevoegde dat zijn politiezone de drugshandel niet meer alleen aankan. “Wij hebben dringend hulp nodig van het federale niveau. Ondertussen doen onze agenten er alles aan om de handel te ontregelen door dagelijks dealers op te pakken.”

Ook in Molenbeek is Catherine Moureaux (PS) – na een open brief van buurtbewoners, die de uitwerpselen, naalden, rommel en agressie rond Ribaucourt aanklaagden – eindelijk in actie geschoten. Een constante controle door gemeenschapswachten en politieagenten moet de overlast indijken. “Zij hebben de opdracht in te grijpen bij iedere daad van agressie of drugsgebruik,” zegt Moureaux.

Dat dat nog niet het geval was en ze dus toegeeft dat het al die tijd gedoogd werd, doet al wenkbrauwen fronsen. Nog erger is dat ze nu al zegt dat het maar tijdelijk is. “Ik weet niet of we dit de hele zomer zullen volhouden,” aldus de burgemeester, die hulp vraagt aan de MIVB en de spoorwegpolitie.

Kortom: de lokale politiezones kunnen het niet alleen bolwerken en vragen hulp. Maar die federale politie zit zelf op zwart zaad. Nochtans is er geld, geld dat de politie in beslag neemt bij (drugs)criminelen. Dat gaat nu naar de rekeningen van het Centraal Orgaan voor de Inbeslagneming en de Verbeurdverklaring (COIV), een dienst van Justitie. In 2019 stond zo maar liefst 584,5 miljoen euro geparkeerd op die rekeningen. Daar kun je al iets mee doen. Vooral het tijdrovende onderzoek naar de drugsnetwerken zou hiermee gefinancierd kunnen worden. Maar niets belet om dit geld in te zetten voor meer aanwezigheid op het terrein zelf.

De federale politie is zelf vragende partij om het criminele vermogen van de maffia aan te wenden in de strijd tegen diezelfde maffia – een elegante en ook evidente oplossing. Het idee dook eind vorig jaar dan ook op in een gelekt ontwerp van het Nationaal Drugsplan. Sindsdien is het stil. Of dit plan er komt, hoeveel er nu op die rekening staat en waar een deel van het geld al naartoe ging, is hoogst onduidelijk.

Zo’n door drugsdealers gespekt fonds is dus niet voor meteen. Wat niet betekent dat de lokale politiezones bij de pakken moeten blijven neerzitten. Dat bewijst de lokale recherche in de Marollen.

Vorig jaar veroorzaakte de handel in crack veel overlast rond het Vossenplein. Dealers hadden er vaste verkooppunten en bedreigden de buurtbewoners, zodat die hen niet zouden verklikken. “Door heel veel acties en voortdurende controles hebben we die kunnen verwijderen,” zegt hoofdinspecteur Kris Verborgh. “De dealers zijn ermee gestopt, en dat heeft veel druk weggenomen in de wijk.”

Verborgh benadrukt dat dat recept niet zomaar toepasbaar is op Peterbos of Molenbeek, gemeenten die niet tot zijn politiezone behoren. Het bewijst wel dat aanhoudende politieacties plaatselijk kunnen werken – ook al leiden de acties tot een verplaatsing van de activiteiten en los je er de kern van het drugsprobleem niet mee op. Maar als bewoners de indruk hebben dat hun buurt weer leefbaar wordt, is dat al veel. Of zoals Antwerps burgemeester Bart De Wever (N-VA) zei: “Je kan de oorlog tegen drugs niet winnen, maar je moet hem wel voeren.” Tijd dus voor een grootschalig tegenoffensief, ook in Brussel.