Een nieuw jaar, een nieuw schandaaltje

De win for life-regeling voor Brusselse topambtenaren zet kwaad bloed. Minister van Openbaar Ambt Sven Gatz (Open VLD) belooft de situatie recht te zetten, maar de reputatieschade is groot.

Die dekselse Brusselse regering toch. Het jaar is nog maar net begonnen of daar is het eerste schandaaltje al. Want wat blijkt: Brusselse topambtenaren mogen ook na afloop van hun tienjarige mandaat het hoogste salaris behouden tot aan hun pensioen.

In andere landsdelen vallen die ambtenaren terug op hun vorige functie met bijhorende loonschaal. Maar niet zo in Brussel. Win for life werd de regeling in Le Soir genoemd, de krant die de zaak vrijdag aan het licht bracht. Met een gegarandeerd brutoloon van zo’n 8.600 euro per maand tot aan het pensioen, is dat niet eens zo ver van de waarheid.

Toegegeven, de regeling werd niet door deze regering bedacht, maar door de regering die Brussel tussen 2009 en 2014 bestuurde, met toen nog staatssecretaris Bruno De Lille (Groen) bevoegd voor Openbaar Ambt. Wel is het de huidige regering die een oplossing moest bedenken voor twee goedbetaalde topambtenaren, van wie het mandaat was afgelopen.

En dat deed ze op bijzonder creatieve manier. Peter Michiels, die directeur-generaal van Brussel Economie en Werkgelegenheid was, mocht Pierre Verbeeren opvolgen als Oekraïne-coördinator. Voor Arlette Verkruyssen, voormalig directeur van Brussel Huisvesting, werd zelfs een functie uitgevonden. Zij werd directeur binnen Brussel Synergie “met een rol van regionale coördinatie”.

Een postje uitvinden is op zich al schadelijk voor de perceptie. Maar er is meer. Die twee topambtenaren zijn immers politiek benoemd. Zo was Peter Michiels adjunct-kabinetschef van Brussels minister Jos Chabert (CD&V). Arlette Verkruyssen was dan weer kabinetsmedewerker van Guy Vanhengel (Open VLD). Door deze ex-kabinetards een win for life te geven, wordt minstens de indruk gewekt dat ministers hun politieke personeel goed in de watten leggen.

Michiels en Verkruyssen zijn geen uitzonderingen. Ook elders aan de administratieve top wemelt het van de ex-kabinetards. Frederic Fontaine, topman van Net Brussel werkte voor Éveline Huytenbroeck (Ecolo), Benjamin Cadranel van Citydev deed dat voor Charles Picqué (PS), Christina Amboldi van Actiris voor Bernard Clerfayt (Défi), Dirk De Smedt van Brussel Fiscaliteit voor Guy Vanhengel (Open VLD), Antoine de Borman van Perspective.Brussels voor Benoît Cerexhe (CDH), Bety Waknine van Urban Brussels voor Rudi Vervoort (PS), enzovoort enzoverder.

Zeker, er zijn tegenwoordig onafhankelijke evaluatiecommissies die de kandidaten screenen. Maar wonder boven wonder zijn het toch haast altijd de kabinetsmedewerkers van de regerende partijen die als beste kandidaat boven komen drijven. En mocht er toch een probleem zijn, dan kan en mag de regering de bevindingen van de commissie nog altijd overrulen.

Een voorbeeldje? Arlette Verkruyssen, van wie het tweede mandaat eind maart 2022 afliep, kreeg van zo’n onafhankelijke commissie een ongunstige evaluatie. Een kwalificatie die ze aanvocht en die de regering, die het laatste woord heeft, vervolgens heeft omgezet in een gunstige beoordeling.

En gelukkig voor haar, want “de mandaatperiodes waarvoor een ongunstige evaluatie werd verkregen, komen niet in aanmerking voor de berekening van de weddeschaal”, staat er te lezen in Artikel 479 van het besluit dat de bezoldigingen van de Brusselse ambtenaren regelt.

Lees: met een ongunstige evaluatie zou Verkruyssen het hoge loon niet hebben mogen behouden. Maar omdat de regering de beslissing van de commissie overrulede, mag dat nu wel.

Dat dit alles geen fraai beeld geeft van de politiek, hoeft geen betoog. Minister van Openbaar Ambt Sven Gatz belooft op Twitter “recht te trekken wat krom was”. Het win for life-systeem gaat op de schop. Hoe de hervorming zal verlopen, wil het kabinet nog niet kwijt.

Of het vertrouwen in de politiek in het algemeen en de Brusselse regering in het bijzonder daarmee kan herwonnen worden, is nog maar de vraag. Een reputatie komt te voet en gaat te paard, zoals het spreekwoord luidt. En begin 2023, is dat een paard in volle galop.

Correctie: de win for life-regeling werd in 2002 bedacht en in 2014 bevestigd.