Er slapen vluchtelingen op straat: tijd voor actie

De nachten worden koud. Heel koud. En er slapen opnieuw heel wat vluchtelingen in Brussel op straat. Ook minderjarigen.

Die honderd tot tweehonderd vluchtelingen overnachten in nissen dicht tegen de gevels of ergens verstopt in stations, maar ze zijn ook open en bloot te zien. Aan het Klein Kasteeltje op een ijskoude brug boven het kanaal proberen tientallen Afghanen in geïmproviseerde tentjes te overleven. Daar zijn minderjarigen bij.

In twee grote kraakpanden in Woluwe en Schaarbeek hebben nog eens 1.500 asielzoekers hun matjes en slaapzakken gespreid. Er breken ziektes uit, de hulpverleners raken er nog moeilijk binnen.

Het is weinig fraais wat er in de hoofdstad van Europa gebeurt. En het is verlopen zoals gevreesd door de ngo’s die zich inzetten voor de asielzoekers. De overheid weet namelijk al meer dan een jaar dat er zich een opvangcrisis zou aandienen. Een maand geleden waarschuwde Samusocial nog dat er, met de winter in aantocht, een humanitaire ramp dreigt. Het was toen nog uiterst zacht weer. Blijkbaar konden de beleidsmakers zich moeilijk verplaatsen in een periode wanneer het vriest dat het kraakt.

Het is, we kunnen het niet anders zeggen, een schande.

Een deel van het probleem heeft, zoals vaker in ons klein land, te maken met bevoegdheidskwesties, met daarbij al weken gekibbel. De federale regering moet opvang verlenen aan asielzoekers, maar voor daklozen is het Brussels Gewest in charge. De Brusselse gemeenten, die nog het meest last ondervinden van de opvangcrisis, dringen al weken aan op een oplossing. En zo wordt er politiek heen en weer geschermd boven de hoofden van de koukleumende asielzoekers.

Er is nu wel een akkoord in de maak tussen Brussel en de federale regering. Brussel zal een deel van de asielzoekers tegen betaling opvangen, misschien ook in hotels, maar of het zal volstaan, is nog maar de vraag. De hulpverleners geven aan dat de vluchtelingenstroom helemaal nog niet gestopt is. Het beetje extra opvang dat er de laatste weken is bijgekomen, is meteen weer vol.

In de wandelgangen valt te horen dat staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V), samen met Fedasil, de opvangcrisis wel degelijk probeert te bezweren, maar ze krijgt daarbij niet altijd de nodige steun binnen de federale regering. Zelfs de PS, die met Defensie zou kunnen helpen, of premier Alexander De Croo (Open VLD) kijkt er liever van weg, zo klinkt het.

En misschien komt dat CD&V niet eens zo slecht uit – zo vreemd lopen soms de politieke strategieën, want iedereen kan zien dat de partijvoorzitter Sammy Madhi een harde koers wil uitzetten, waarbij de asielzoekers op straat niet meteen de grootste prioriteit zijn.

Tegelijk is het ook een boodschap naar de rest van de wereld, waarbij gehoopt wordt dat de schrikbarende verhalen over de opvangcrisis in ons land een ontradend effect zullen hebben op de asielstroom. Bij CD&V ontkennen ze dat dit soort cynische politiek gevoerd wordt, maar het valt op hoe Nicole de Moor vaak zegt dat ze zich bewust is van de nijpende situatie, maar daar meteen aan toevoegt dat België al heel veel doet in vergelijking met andere landen, waardoor haar bezorgdheid minder oprecht lijkt.

Het is het drama van de CD&V die probeert electoraal garen te spinnen bij een post op Asiel en Migratie, zoals dat in de vorige legislaturen vaak gerendeerd heeft bij de verkiezingen. Een hard asielbeleid loont, zo wijst de geschiedenis uit. Maar CD&V heeft ook altijd de mens in het midden gezet van haar beleid, en kan ook niet anders dan zien dat wat er zich nu in de Brusselse straten afspeelt niet meer menselijk is.

De Moor werd aan de start van haar staatsecretariaat aangekondigd als de ‘warme Thatcher van Vlaanderen’. Het is dat dubbel spoor – streng maar humaan – dat CD&V nu uitprobeert, maar op een bepaald moment moet de beleidsverantwoordelijkheid het halen op electoraal gewin. De federale regering heeft humane en wettelijke verplichtingen. Ze kan er maar beter voor zorgen dat ze die nakomt.