'Europarlement, handen af van Wiertzmuseum en Leopoldspark'

Het Europees Parlement onderhandelt volop met de federale Regie der Gebouwen over een vijftigjarige erfpacht van huis en tuin van kunstenaar Antoine Wiertz, vlak naast het parlement. Het wijkcomité van de Leopoldswijk (AQL) ziet dat het parlement meer en meer publieke ruimte opslorpt, en eist via een petitie dat de Brusselse en Belgische overheden de ‘vloedgolf’ tegenhouden. Initiatiefnemer Marco Schmidt: “Wij willen geen tweede Wetstraat worden.”

De tuin van kunstenaar Antoine Wiertz is als een driehoekige pijlpunt waarrond de gebouwen van de Europese instellingen zich hebben geplooid. Wiertz’ huis hangt vast aan zijn voormalige atelier, waarin het gelijknamige museum gehuisvest is. Marco Schmitt, architect en ondervoorzitter van het actieve wijkcomité van de Leopoldswijk (AQL), tikt er op de muur.

“Het parlement wil in het Wiertzhuis vergaderingen houden in een atmosfeer die ‘gezelliger’ is dan hun eigen gebouwen. Daarom willen ze het pand voor 1 symbolische euro in erfpacht nemen. Maar er zit maar één muurtje tussen het huis en dit museum. Je ziet al van ver aankomen dat ze na een tijd veiligheidsoverwegingen zullen inroepen om het hele pand te sluiten voor het publiek. Dit museum wordt al jaren verwaarloosd door de Belgische autoriteiten. Op termijn vrezen we dat ze de Vautier- en Wiertzstraat (die rond de tuin lopen, red.) tot voetgangerszone zullen uitroepen, ook uit angst voor de veiligheid.”

“Wiertz liet zijn huis en al zijn schilderijen na aan de Staat, op twee voorwaarden: dat zijn atelier gratis toegankelijk bleef, en dat zijn huis jonge kunstenaars zou herbergen. Hendrik Conscience overleed in Wiertz’ huis in 1883. De jonge Auguste Rodin maakte zijn debuut in een van de vele ateliers in de buurt van de Meester.”

“Inmiddels zijn vele kunstenaarsateliers met de grond gelijkgemaakt om plaats te maken voor kantoren. Het Wiertzmuseum en zijn tuin zijn echter beschermd en vormen nu nog een dijk tegen de enorme druk van het parlement op de hele wijk van Waversesteenweg en Leopoldspark. Maar ze zijn een bruggenhoofd: als hier EU-administraties komen, zullen de vastgoedspeculanten nog actiever worden in de straten rondom.” (Lees verder onder de interactieve kaart)

Schmitt en de rest van het wijkcomité zijn bovendien bezorgd dat het Wiertzhuis dezelfde toer op zal gaan als het voormalige Institut Dentaire Eastman in het Leopoldspark, een paar honderd meter verderop. “Een typisch voorbeeld van façadisme: alleen de gevels zijn bewaard gebleven, en het parlement heeft er net nog drie verdiepingen bovenop gebouwd. Wat zal er met het Wiertzhuis gebeuren als Europa het renoveert?”

Om die reden is Schmitt met een petitie begonnen op change.org, die na slechts vijf dagen al ruim 2.000 handtekeningen telt. “De EU verliest door de Brexit 15 procent van haar middelen en zal wellicht 10 procent minder personeel hebben, maar toch slorpt het Europees Parlement geleidelijk aan meer gebouwen in het Leopoldspark op. Kabinetsleden van parlementsvoorzitter Martin Schulz kregen ook al een rondleiding in het Instituut voor Anatomie. Wij willen dat de lokale school daarin blijft zitten.”

“Wij zijn degenen die in de stad leven. Wij willen thuis zijn in de weinige overgebleven openbare ruimte en musea hebben die voor iedereen openstaan. Wij vragen de Belgische en Brusselse overheden om het park en de Leopoldswijk leefbaar te houden. We vragen ook dat ze Wiertz’ wensen eerbiedigen door kunstenaars in zijn huis onder te brengen.”

Schmitts eigen ouders – vader Duitser, moeder Italiaanse – leerden elkaar kennen toen de voorloper van de EU in Luxemburg werd opgericht. “Ik ben een echte Europeaan. Het parlement ligt me het nauwst aan het hart, omdat het de meest democratische instelling is. Dit is dus geen anti-Europees standpunt, maar sociologische kritiek. De EU-instellingen moeten dringend nadenken over hoe ze zich gedragen ten opzichte van de burgers om hen heen. Wij willen niet dat deze wijk een tweede Wetstraat of Schumanplein wordt.”