'Geef ons, deelsteppers, nog een kans'

Brussel is niet meteen van plan om het Parijse verbod op deelsteps te volgen. Een goede zaak want zo'n verbod beperkt de vrijheid. Het is nu aan ons om te tonen dat we in Brussel wél verantwoord met dat speelgoed kunnen omgaan.

Ik zal het maar bekennen: ik ben een intensieve deelstepgebruiker. Zo’n step is snel, handig, maar ook gewoon erg leuk. Als Stef Willems van het verkeersinstituut Vias zegt dat ‘te veel mensen de e-step als een speelgoedje gebruiken’, voel ik me dan ook aangesproken. Ja, het is plezant, mag het?

Lang zal dat plezier wellicht niet meer duren, want in Parijs heeft 89 procent van de weinig talrijk opgedaagde stemgerechtigden zich in een referendum uitgesproken tegen de deelstep. Te gevaarlijk, te rommelig, te veel ongelukken.

En als het regent in Parijs, dan druppelt het in Brussel. Dat was al zo bij de eerste reeks strengere maatregelen van vorig jaar. Toen haalde Brussels parlementslid en initiatiefnemer Arnaud Verstraete (Groen) de mosterd ook in de Franse hoofdstad. Zo kruipt mijn deelstep tegenwoordig met zes kilometer per uur over de Elsensesteenweg of het Sint-Gillisvoorplein, alsof ik zelf niet kan inschatten dat ik daar best trager rij. Daarnaast ging de maximumsnelheid van 25 naar een saaie 20 kilometer per uur, is het jongeren onder de 16 überhaupt verboden om een step te besturen of er met twee op te staan, en hebben gemeenten als Ukkel de deelstep helemaal gebannen.

Het net sluit zich dus ook in Brussel, met veiligheid en overlast als de twee voornaamste argumenten. Dat is niet altijd terecht. Zo halen tegenstanders aan dat bij een op de zes letselongevallen een step betrokken is. Over het hele jaar 2022 waren dat er 726. Dat lijkt veel, maar moet in verhouding worden gezien met de 20.500 deelsteps in Brussel en de bijna 60.000 ritjes per dag. Ook het argument dat er nationaal vier dodelijke slachtoffers onder e-stepgebruikers te betreuren vielen, moet in perspectief gezien worden. In datzelfde jaar stierven helaas 95 fietsers en 80 voetgangers. Nergens gaan stemmen op om daarom die activiteiten te verbieden. Integendeel: het autoverkeer wordt verder afgeremd om die zwakke weggebruikers net meer plaats te geven.

Dat we die relatief lage ongevalcijfers nog altijd als te hoog zien, heeft te maken met de ‘risk averse society’ of risicoschuwe samenleving waarin we leven. Het liefst gebeuren er helemaal géén ongevallen en nemen we daartoe allerhande maatregelen – zoals we ook rubberen matten onder een speeltuin leggen en kinderen niet meer zonder toezicht laten ravotten. De hetze tegen deelsteps kan dan ook als overdreven worden gezien, een zoveelste ingreep die de vrijheid beknot ten voordele van de veiligheid.

Toch: ook steppers hebben boter op het hoofd. En eerlijk: ik ben een van hen. Overal schiet ik tussendoor, voorrang is van geen tel en nu eens waan ik me fietser, dan weer voetganger of zelfs automobilist – afhankelijk van welk verkeerslicht het eerst op groen springt. Om dan nog te zwijgen van de overlast voor voetgangers. Zelf heb ik de neiging om de trottinette zo te parkeren dat hij niemand hindert, maar heel wat gebruikers vertikken zelfs dat, waardoor de rondslingerende steps een serieuze barrière vormen op het voetpad en de stad een erg slordig aanzicht geven. Het lijkt kortom wel alsof wij de vrijheid die zo’n deelplatform biedt, niet aankunnen. En er een zodanig potje van maken dat er wel moét ingegrepen worden.

Dat er voorlopig nog geen verbod komt, moet dan ook gezien worden als een laatste kans voor ons, deelsteppers. Minister van Mobiliteit Elke Van den Brandt (Groen) wil eerst nog inzetten op de al afgesproken hervorming van de deelstepmarkt, vooraleer ze overgaat tot drastischere ingrepen zoals een algemeen verbod of een helmplicht, wat evengoed nefast zou zijn voor de deelsteps.

In die hervorming gaat het aantal deelsteps omlaag via een numerus clausus. Je step vergrendelen, zal alleen nog kunnen in dropzones, zodat je wel gedwongen wordt om ze netjes weg te zetten. Als de gebruikers nu ook nog eens voorzichtiger gaan rijden en zich niet gedragen als fietser, voetganger en automobilist tegelijk, hoeven de deelsteps in Brussel niet verboden te worden. En blijft er naast veiligheid toch nog een beetje vrijheid over.