Naar structurele oplossingen voor jeugdwerkloosheid

De Brusselse regering engageert zich om via Actiris nieuw ingeschreven jonge werkzoekenden binnen de zes maanden aan een stage te helpen. Op het eerste zicht een goede maatregel, maar er is meer nodig, zeggen achttien Brusselse jongeren- en middenveldorganisaties. Ze lanceren daarom zelf enkele voorstellen om de jeugdwerkloosheid terug te dringen.

Vorige week dinsdag trokken we met vertegenwoordigers van 18 Brusselse jongeren- en middenveldsorganisaties met een nieuwjaarsbrief naar het kabinet van de minister-president. Doel: een sterk signaal geven rond Brusselse jongeren en werk aan de bevoegde politici evenals aan het publiek. Ons standpunt: de jongerenwerkloosheid in Brussel is veel te hoog. Eén op drie jongeren in het Gewest heeft geen job en in sommige wijken is dat één op twee. De recent getroffen maatregelen zijn niet voldoende en geven geen uitzicht op reële jobs. Het gaat hier over de toekomst van duizenden stadsgenoten.

Bijna één op twee jongeren in Brussel verlaat jaarlijks de middelbare school zonder middelbaar diploma. Deze kortgeschoolde jongeren bevinden zich vervolgens op de Brusselse arbeidsmarkt. Voor meer dan 50 procent van de openstaande vacatures is tweetaligheid, minimaal een bachelor én ervaring vereist. Voor elke vacature voor een kortgeschoold profiel staan meer dan 100 kandidaten in de wachtrij. Laat dat even tot u doordringen.

Inschakelingstrajecten
De Brusselse regering ontving voor het terugdringen van de jongerenwerkloosheid federale en Europese middelen. Deze maatregel kadert in een groter geheel van Europese maatregelen ter bestrijding van de stijgende jongerenwerkloosheid in de EU, de zogenaamde Youth Guarantee.

De Brusselse regering engageert zich om via Actiris nieuw ingeschreven jonge werkzoekenden binnen de zes maanden aan een stage, opleiding en in het beste geval, een job te helpen. De filosofie achter deze maatregel: een eerste succesvolle werkervaring is essentieel binnen een carrière, want deze heeft bewezen positieve effecten op het verdere professionele parcours van jonge mensen. Op het eerste zicht lijkt dit een goede maatregel. Maar als we deze van naderbij bekijken, met de realiteit van de Brusselse arbeidsmarkt op de achtergrond, rijzen er een aantal prangende vragen en bemerkingen.

Je kan je afvragen, de daarnet geschetste mismatch indachtig, of een vorming of een paar maanden werkervaring (in de meeste gevallen een stage-ervaring) op het cv van een kortgeschoolde jongere zijn of haar kansen op de Brusselse arbeidsmarkt reëel vergroot. Werkgevers zijn geenszins gebonden aan het vast in dienst nemen van hun stagiairs. Na een aantal maanden voltijds gewerkt te hebben aan een stagemaandloon van 900 euro – waarvan 200 euro betaald door de werkgever – bevindt de jongere zich, wel een ervaring rijker natuurlijk, terug op diezelfde arbeidsmarkt zonder garantie op een echte vaste betrekking. Het overaanbod aan kortgeschoolden maakt dat werkgevers keuze te over hebben, een situatie waar de jongeren uit kansarme wijken duidelijk aan het kortste eind trekken. Kennis van het Nederlands is bijvoorbeeld nog te vaak een argument om uit te sluiten dan om in te sluiten.

De jongerengarantie richt zich op pas ingeschreven werkzoekenden. Wat met de langdurig werkzoekende jongeren? In Brussel dreigen duizenden jongeren op 1 januari 2015 hun werkloosheidsuitkering te verliezen. Wij zien nergens garanties op een job voor deze jongeren. Bovendien bestaan er in Brussel reeds vele beroepsopleidingen en inschakelingstrajecten, voor jonge werkzoekenden. Vormingen, opleidingen en stages mogen niet de beleidsnorm worden. We moeten vermijden dat jonge werkzoekenden hierin ‘geparkeerd’ worden zonder kansen op echte jobs.

Structurele maatregelen
Om opwaartse sociale mobiliteit te garanderen formuleren wij enkele voorstellen. Brussel en hinterland zijn tweetalig, de arbeidsmarkt is tweetalig, maar het Brussels onderwijs eentalig. Begin nú met tweetalig immersieonderwijs in alle derde kleuterklasjes in Brussel en je hebt een volledig tweetalige uitstroom in 2030. Ongelijkheid tussen leerlingen en dualiteit binnen het onderwijslandschap kan je stoppen door afschaffen van het onderscheid BSO-TSO-ASO. De twee gemeenschappen moeten bezinnen over een gemeenschappelijk curriculum tot 16 jaar voor alle Brusselse leerlingen teneinde het watervalsysteem te stoppen, technische vakken te revaloriseren en ondoordachte, te vroege en door socio-economische situatie gedetermineerde studiekeuze te stoppen.

Eén op drie van de Brusselse jongeren komt uit een gezin waar niemand werkt. Wie helpt hen een roeping te ontdekken? Wij vragen een permanente voor iedereen toegankelijke beroepenbeurs in de vorm van een beroepenhuis waar beroepen, realiteit Brusselse arbeidsmarkt, groeisectoren en knelpuntberoepen worden diets gemaakt aan leerlingen.

Wij willen de Brusselse jongerengarantie niet meteen afschieten. Maar we moeten ook bewust zijn van het feit dat zulke directe activeringsmaatregelen, valse perceptie kunnen creëren ten aanzien van jonge werkzoekenden die door moeilijke levensomstandigheden alsook discriminatie toch maar niet aan de bak geraken. We mogen ons ook niet laten afleiden van het feit dat het echte en eerlijke debat moet gaan over de sociale ongelijkheid en jobcreatie in het Brussels Gewest. Wie de ambitie heeft om de nieuwe minister-president van het Gewest te worden kan ons eigenlijk worst wezen. Waar we wel enorm benieuwd naar zijn, is welke structurele en vernieuwende maatregelen de verschillende politieke partijen op het vlak van onderwijs, tewerkstelling en jobcreatie voor jonge Brusselaars voorstellen.

D’Broej vzw, FCJMP, JES, Emergence XL, ACV jongeren, Jeunes CSC, Jeunes FGTB, ABVV jongeren, AMO Samarcande, AMO DYNAMO, Groep Intro Brussel, ACLVB, CGSLB, ACV Brussel – Halle – Vilvoorde, FIJ asbl, MJ Action Josaphat, Bouillon de Cultures asbl, Jongerenwerking Foyer, AMO L’Oranger