Bernard Clerfayt: Molenbeek aan audit onderwerpen is niet mogelijk

De Brusselse wetgeving staat niet toe om een gemeente door te lichten. Dat heeft Brussels minister van Plaatselijke Besturen Bernard Clerfayt (Défi) dinsdagmiddag gezegd in de commissie Binnenlandse Zaken als reactie op een vraag van parlementslid Ahmed Mouhssin (Ecolo). Dat is slecht nieuws voor de gemeenteraadsleden van Molenbeek die om een audit vroegen. De gewestadministratie volgt de situatie in Molenbeek wel aandachtig op, zo laat Clerfayt weten.

Het vertrouwen in Molenbeek is momenteel ver te zoeken na een reeks incidenten. Zo schreven de vijf hoogste ambtenaren een brandbrief over de bestuursstijl van de burgemeester en stapte de gemeentesecretaris op wegens "onbestuurbaarheid" van de gemeente. In de Molenbeekse gemeenteraad gingen stemmen op om een doorlichting van de gemeente te vragen bij het kabinet van Bernard Clerfayt.

In een bijzondere gemeenteraad wilden verschillende Brusselse gemeenteraadsleden uit de oppositie stemmen om een audit bij de voogdijminister aan te vragen. De motie daarvoor kwam van gemeenteraadslid Ahmed El Khannouss van Molenbeek Autrement – Molenbeek Anders, maar tot stemmen kwam het niet. Nog voor de opening van het debat stemde de meerderheid tegen de te behandelen agendapunten, waarna de gemeenteraad eindigde.

'Audit houdt gemeentebesturen scherp'

Dinsdag herhaalde Ahmed Mouhssin het verzoek uit Molenbeek om een audit, een maand na de motie, in de commissie Binnenlandse Zaken. Het Brussels parlementslid van Ecolo droomt van een onafhankelijke instelling die gemeentebesturen doorlicht, naar het voorbeeld van Audit Vlaanderen. Niet alleen Molenbeek zou daar baat bij hebben, ook in heel wat andere gemeentebesturen kan het beter op vlak van financieel beheer en goed bestuur. "Een audit houdt gemeentebesturen scherp," zegt Mouhssin.

In Brussel bestaat er geen instelling zoals Audit Vlaanderen. Lokale besturen kunnen wel klachten sturen naar gewestadministratie Brussel Plaatselijke Besturen (BPL). BPL maakt een analyse van de klacht, waarna de resultaten worden overgemaakt aan de gemeente. De gemeente kan er dan zelf verder mee aan de slag. "Als de gemeente dat niet doet, is dat het einde van het verhaal," bekritiseert Mouhssin, die er zelf als gemeenteraadslid in de gemeente Sint-Joost-ten-Node al ervaring mee opdeed.

'Brussel organiseert geen audits'

De bevoegdheden van de gewestadministratie zijn inderdaad beperkt, gaf minister Clerfayt (Défi) toe in zijn reactie in de commissie. BPL heeft een uitgebreid takenpakket, zoals juridisch advies verstrekken aan gemeentebesturen, verkiezingen organiseren en analyses maken. Audits uitvoeren hoort daar niet bij.

De gewestadministratie volgt de situatie in Molenbeek wel aandachtig op, dankzij de informatie die de administratie heeft ontvangen, zo laat Clerfayt weten. Daarnaast herinnert BPL gemeentes regelmatig aan hun verplichtingen. Zo moeten ze hun begroting online publiceren. Als het in een gemeente erg uit de hand loopt, kan de minister een regeringscommissaris sturen. Dat gebeurt in de praktijk maar zelden.

'Audit voor volgende regering'

De Molenbeekse gemeenteraadsleden vragen ondertussen nog steeds met klem om een interventie van de voogdijminister. "De gemeente functioneert totaal niet, dus een externe audit kan de pijnpunten blootleggen," zegt gemeenteraadslid Maarten Bijnens van N-VA. El Khannouss, die met het voorstel voor een audit kwam, staat hem bij. "De minister zegt dat de gemeenteraad een belangrijke rol speelt, maar we hebben alles gedaan wat we konden, we hebben hulp nodig."

"Brusselse wetgeving maken die ook audits mogelijk maakt, zou opportuun zijn," concludeerde Mouhssin dinsdag in de commissie. Het parlementslid hoopt dat de volgende regering de gemeente-audit opneemt in haar regeringsverklaring. Dat kan eventueel door een wetswijziging door te voeren die de bevoegdheden van BPL uitbreidt. Op langere termijn zou er een nieuw, onafhankelijk agentschap kunnen komen, naar voorbeeld van Vlaanderen. Die laatste optie heeft Mouhssins voorkeur. "Het zal wat kosten, maar het levert ook veel op."