Bernie Sanders: ‘Investeer in lokale media’

De rijken hadden het nog nooit zo goed, maar nice guys zijn ze niet. En daar mag je best boos op zijn, vindt Amerikaans senator Bernie Sanders, die in Brussel was voor zijn boekvoorstelling ‘Het is oké om kwaad te zijn op het kapitalisme’. Hij kreeg er 1.890 jonge mensen voor op de been in Bozar.

Sanders hoeft nog maar op het podium te lopen en de zaal gaat al uit zijn dak. De 82-jarige senator uit Vermont heeft een boek uit en alleen de titel helpt sommigen al hoorbaar ventileren: ‘Het is oké om kwaad te zijn op het kapitalisme’. “Ik ben verheugd om zoveel jonge gezichten in de zaal te zien,” zegt Bozar-directeur Christophe Slagmuylder bij het openen van de avond. De bijna 2.000 tickets waren in minder dan drie kwartier de deur uit.

In diezelfde zaal zitten partijvoorzitters van PVDA, Vooruit en Groen en een deel van hun aanhang. Wanneer Sanders uithaalt tegen de rijken, tegen de groeiende ongelijkheid of tegen mediaconcentratie, komt er telkens luid applaus. Want, Bernie Sanders is een boegbeeld van het democratisch socialisme: de onafhankelijke senator uit Vermont was in de VS twee keer presidentskandidaat, werd een YouTube-fenomeen en hamert steevast op toegankelijke gezondheidszorg, ambitieuze klimaatplannen en een kortere werkweek. “Binnenkort zal ik in de Senaat pleiten voor een 24-uren-werkweek, mét behoud van voltijds loon,” belooft hij. Weer volgt applaus. (Lees verder onder de foto)

Dat Sanders zelf kwaad is, toont hij met zwaaiende armen en vermanende vinger tijdens zijn betoog. “In mijn land hebben drie multimiljardairs meer dan de hele onderste helft van de samenleving,” vertelt hij. “Ze kunnen ook honderden miljoenen in politieke organisaties pompen. Dat geeft hen een enorme macht.” En, vindt Sanders, “they’re not nice guys.” De zaal moet erom lachen. “Ze kunnen wel zeggen dat ze geven om immigratie, het klimaat, vrouwenrechten of homorechten, maar aan het eind van de rit telt maar één ding: wie heeft de macht? Dat zij die vandaag hebben, wil alleen maar zeggen dat ze er morgen nog meer van willen. Ze zijn gierig.”

Meer vakbonden

De boodschap slaat aan, maar een directe oplossing heeft Sanders niet bij de hand. “Ik heb het altijd belangrijker gevonden om de juiste vragen te stellen dan de juiste antwoorden te bieden,” zegt hij. Wanneer moderator Karl Van den Broeck zijn mening vraagt over nieuwe (radicaal) linkse partijen in Europa, zet Sanders een joker in. “Ik volg de Europese politiek te weinig.” (Lees verder onder de foto)

In zijn eigen land ziet hij wel hoopvolle evoluties, zegt hij nog. “Meer en meer jonge werknemers vormen een vakbond en doen er iets mee,” zegt Sanders. “Ze hebben gelijk, want de reële lonen van arbeiders liggen vandaag lager dan vijftig jaar geleden, als je de inflatie meetelt.” De vernieuwde bonden hebben in de VS nu al stakingen opgezet in onder meer de auto-industrie. Sanders gelooft dat ze zullen slagen. “Een wereld waarin alle mensen een degelijke levensstandaard hebben, is geen utopie. It can be done,” zegt hij.

En dan heeft de senator nog een boodschap voor de media. De meeste kranten en tv-zenders in zijn land zijn in handen van acht grote mediabedrijven, die zo bepalen wat 90 procent van de bevolking leest en ziet, vertelt hij. “En zij stellen allemaal de verkeerde vragen. Ze vragen mij bijvoorbeeld nooit waarom gezondheidszorg geen basisrecht is,” vindt Sanders. “We krijgen journalistieke woestijnen waar kleinere, lokale media verdwijnen. Maar hoe kan je weten wat er rondom je gebeurt als je niet weet wat je eigen burgemeester of stadsbestuur doet? We moeten publieke middelen investeren in lokale journalistiek.”

Eindigen doet Sanders met een forse waarschuwing: de nodige verandering zal ofwel progressief, ofwel fascistisch zijn. “Dat er iets zal veranderen, is zeker,” zegt Sanders. Hij krijgt een staande ovatie.