Brussel steunt 'eigen werklozen eerst'

Het Brussels Gewest kondigt een nieuw, ‘fundamenteel ander’ tewerkstellingsbeleid aan. Minister van Werk Didier Gosuin (DéFi) verschuift 255 miljoen euro aan middelen van de ondersteuning voor (voornamelijk oudere) pendelaars richting Brusselse werkzoekenden. Alle activeringsmaatregelen worden vervangen door één enkele premie voor bedrijven die Brusselse jongeren, laaggeschoolden, langdurig werklozen of ouderen aannemen.

Het Brussels Gewest heeft met de zesde staatshervorming nieuwe bevoegdheden gekregen over het geld dat gebruikt wordt rond tewerkstelling.

Het Gewest bestelde een studie bij het Instituut voor Arbeid en Samenleving (HIVA) van de KU Leuven. Die stelde vast dat 38 procent van de Brusselse middelen bestemd voor de ondersteuning van doelgroepen momenteel gebruikt wordt voor pendelaars afkomstig uit Vlaanderen of Wallonië.

“Hoewel de Brusselse werkloosheid al sinds het begin van de legislatuur afneemt, toch vereisen bepaalde doelgroepen van werkzoekenden nog bijzondere aandacht”, zei minister Gosuin woensdag op een persconferentie. “Het gaat vooral om jongeren onder de 30, laaggeschoolden, langdurig werkzoekenden en oudere werknemers.”

Eén enkele activeringspremie
De ondersteuning moet vooral naar die doelgroepen gaan, besliste Gosuin. Samen met zijn administratie kwam hij tot één enkele activeringsmaatregel, in plaats van de 28 die nu bestaan. Bedrijven krijgen een premie als ze voor minstens zes maanden een Brusselaar aannemen die tot een of meer van die groepen behoort.

Na zes maanden stijgt de premie van 350 naar 800 euro per maand, om bedrijven aan te moedigen de werknemer te houden. Het kan maximaal om 15.900 euro gaan, verdeeld over 2,5 jaar. Als de Brusselse werkloze een verminderde arbeidsgeschiktheid heeft, stijgt de premie tot 23.400 euro.

De werkzoekende moet ingeschreven staan bij Actiris, maar hoeft in tegenstelling tot vroeger geen uitkering te krijgen. 12.000 van de 91.000 bij Actiris ingeschreven werkzoekenden leven bijvoorbeeld van een leefloon. “Zo creëren we totale gelijkheid tussen alle werkzoekenden”, zegt Gosuin.

In sommige gevallen moet de werkzoekende al twaalf maanden op zoek zijn naar een baan, maar voor heel veel groepen, vooral jongeren die net een stage, inschakelingscontract of opleiding hebben afgewerkt, is dat niet meer nodig. "Bedrijven nemen nu liever iemand aan die langer werkloos is, omdat ze daar meer steun voor krijgen. Dat werkte demotiverend voor jongeren die zo snel mogelijk werk wilden", zegt Gosuin.

Opteleffect met Vlaamse activeringsmaatregelen
Minister Gosuin rekent op een cumulatief effect met de Vlaamse tewerkstellingssteun. "Vlaanderen heeft een heel andere arbeidsmarkt, en dus een heel ander systeem. Vlaamse bedrijven krijgen steun als ze jongeren of ouderen aannemen, ongeacht waar die wonen. Onze steun is persoonlijk. Het wordt voor Vlaamse werkgevers dus extra interessant Brusselaars aan te nemen, omdat die twee steunmaatregelen optellen."

In Wallonië bestaat al een vergelijkbaar 'rugzakjessysteem' als het nieuwe Brusselse. Maar de bedragen liggen er iets lager en dus zal het ook voor Waalse bedrijven interessant blijven Brusselaars aan te nemen, denkt de minister.

De hoge werkloosheid is voor het Gewest niet alleen een maatschappelijk probleem. Vanaf 2025 moet Brussel immers financieel op eigen benen staan, en mensen met een job brengen meer fiscale inkomsten binnen.

Vorige donderdag keurde de commissie Economische Zaken van het Brussels parlement de ordonnantie 'Tewerkstellingssteun' goed, die over een week of twee wordt gestemd in het parlement. De uitvoeringsbesluiten worden goedgekeurd binnen de regering, waardoor de regelgeving vanaf 1 oktober zal ingaan.