François-Xavier de Donnea: 'We betalen de prijs voor de naïviteit van links'

Minister van Staat François-Xavier de Donnea (MR) spreekt duidelijke taal: “We hebben een generatie nodig om de honderden sympathisanten van de terroristen te integreren, als ze nog in te burgeren vallen.” Hij vreest dat de aanslagen in Maalbeek en Zaventem niet de laatste zijn.

François-Xavier de Donnea is voormalig burgemeester van de Stad Brussel (1995-2000) en minister-president van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (2000-2003). Voordien was hij minister van Landsverdediging en Ontwikkelingssamenwerking. Als minister-president was hij ook bevoegd voor Wetenschappelijk Onderzoek. Het was in die hoedanigheid dat hij in september 2001 samen met Prins Laurent een bezoek bracht aan universiteiten in New York, Boston en San Francisco. Toen het eerste vliegtuig de Twin Towers doorboorde, stapten de Donnea en co in Boston net in de auto’s voor hun bezoek. De delegatie zat een week vast in Boston. “Het is de eerste keer in de geschiedenis dat vliegtuigen als wapens ingezet worden,” liet hij toen noteren.

Toen u deze ochtend het nieuws van de aanslagen hoorde, dacht u toen onmiddellijk aan 9/11 of toch eerder aan de aanslagen in de metro van Londen of Madrid ?
François-Xavier de Donnea: “Ik wist wel dat er ooit iets ging gebeuren in Brussel, maar toch was ik verrast en verbijsterd. En alhoewel de dodentol bijlange na niet zo hoog is als in New York met meer dan 3.000 slachtoffers, zijn de aanslagen in Zaventem en Maalbeek een zeer traumatiserende gebeurtenis voor heel België. Ik vrees ook dat het hier niet bij zal blijven, als het al niet erger wordt. Het is niet meer dan de voortzetting van wat we in Europa al hebben meegemaakt. In Europa bevinden zich immers vele duizenden sympathisanten van de aanslagen, mensen die zelf niet tot aanslagen zullen overgaan maar ze toch steunen. Ook Brussel telt tientallen, zoniet honderden sympathisanten.”

Zijn de motieven achter de aanslagen dezelfde? Of zijn die in de loop der jaren gewijzigd?
De Donnea: “Ik geloof niet dat deze aanlagen alleen te wijten zijn aan de internationale toestand, al speelt het conflict in het Midden-Oosten vast wel mee. De belangrijkste oorzaak is de torenhoge jeugdwerkloosheid in veel Europese grootsteden. We hebben de leerplichtige jeugd die afhaakte van school geen alternatief geboden en ik vrees dat de prijs die we zullen betalen immens zal zijn. Die jongeren zijn verbitterd en staan erg vijandig tegenover de buitenwereld. Het zal een generatie duren om zij die afhaakten te integreren, als ze tenminste nog ingeburgerd geraken.”
“Die jeugdwerkloosheid is te wijten aan de kortzichtigheid van een aantal politici. Dat zijn niet één of een paar politici, zelfs niet één politieke partij. Het is de naïef-linkse stroming die het falen van de jeugdwerkloosheid in Europa op haar conto mag schrijven. Toen ik in het midden van de jaren 1990 voorstelde om speciale instellingen op te richten voor leerplichtige jongeren die afgehaakt hadden, kon daar volgens de socialisten geen sprake van zijn – alles ging wel in orde komen. Ik heb dat nooit geloofd. Trouwens, de socialist Freddy Thielemans, die later hetzelfde voorstel opperde, werd door zijn partij teruggefloten. De linkse partijen gaan hier een prijs voor betalen, de aanslagen zijn gesneden brood voor extreemrechts.”

Toen Willy Claes als secretaris-generaal van de NAVO na de val van het communisme waarschuwde voor het moslimfundamentalisme als nieuwe te duchten vijand, werd hij niet met applaus onthaald. Was Claes visionair?
De Donnea: “Ik denk niet dat moslimfundamentalisme de voornaamste oorzaak is. Ook in de rest van de wereld woedt de jeugdwerkloosheid ongenadig. Waarom zijn er al die onlusten in West-Afrika? Jongeren in landen zoals Guinee-Bissau – althans de meest dynamische – hebben maar twee opties. Ofwel emigreren naar het Westen of Zuidelijk Afrika, ofwel zich laten rekruteren door criminele bendes die in heroïne of hasj handelen, mensen kidnappen of wapens smokkelen. Religieuze motieven kunnen voor sommigen meespelen, maar voor de overgrote meerderheid is religie alleen maar een dekmantel voor criminele activiteiten. Het zijn grotendeels mensen die niet op een reguliere manier aan de bak komen. Het gaat er hen om in een zeer brutale wereld rijkdom te vergaren. Als men wereldwijd niets kan of wil doen aan de jeugdwerkloosheid, gaat het geweld in de wereld alleen maar toenemen.”