Gosuin: 'Politici moeten minder polemiseren en meer realiseren'

"Sympathiek idee, maar realistisch is het niet." Dat zegt minister Didier Gosuin (Défi) over de voorstellen van Ecolo-voorzitster Zakia Khattabi om de gemeenschappen in Brussel op te doeken. Een gesprek over electoraal effectbejag in verkiezingstijden, dat voor Gosuin ook naar staatssecretaris Theo Francken (N-VA) leidt.

"Goed bestuur en transparantie waren de thema’s in 2017. Voor de verkiezingen komt dat altijd terug, bij alle politieke partijen”, zei minister van Werk Gosuin, die al ruim veertig jaar meedraait in de Brusselse politiek, woensdagmiddag bij zijn jaarlijkse nieuwjaarslunch voor de media.

Gosuin noemt de ideeën van Zakia Khattabi net als Guy Vanhengel weinig realistisch. “Het heeft geen zin om te praten over bestuurlijke vereenvoudiging, of over het einde van de gemeenschapscommissies in Brussel. Natuurlijk is de Brusselse situatie ingewikkeld, maar dat wordt opgelegd door het complexe bestuurlijke kader in België. Om daar iets aan te veranderen, moet je een zevende staatshervorming doorvoeren."

"Om het concept ‘gemeenschappen’ af te schaffen, heb je een tweederde meerderheid nodig, zowel bij de Nederlands- als de Franstaligen. Dat is een sympathiek idee en ik mag misschien zelfs wensen dat het gebeurt, zoals mijn partij al dertig jaar geleden zei, maar realistisch is het niet. Met zulke toverspreuken gaan we niet ver geraken.”

'Akkoord met N-VA-minister'

Gosuin ijvert eveneens voor bestuurlijke vereenvoudiging, maar hij focust naar eigen zeggen liever op de dagelijkse praktijk. Hij geeft een paar voorbeelden: “Voor 2014 was er een aparte minister van Werk en een van Vorming, waardoor er geen geïntegreerd beleid was. Nu verenig ik beide petjes, en waak ik erover dat die twee domeinen op elkaar inspelen. Dat is minder sexy dan te klagen over de problemen in Brussel, maar het werkt wel.”

“Voor mijn aantreden waren er drie gewestelijke agentschappen in Brussel die bedrijven begeleidden (Atrium, Brussel Invest & Export, en Impulse, red.). Sinds 1 januari van dit jaar is er nog maar één agentschap dat alle taken op zich neemt. Natuurlijk waren er bezwaren, bij de vakbonden bijvoorbeeld, maar we hebben de obstakels overwonnen. De 27 activeringsmaatregelen zijn vervangen door één enkele Activapremie.”

Gosuin betreurt dat hij niet bevoegd is voor de vorming van Nederlandstalige Brusselaars. “Ik hoor Khattabi praten en zou het graag anders zien, maar dat zou betekenen dat Vlaanderen die bevoegdheid opgeeft. Dat is dromen in Technicolor, en wie mensen zoiets voorspiegelt moet dat erbij durven zeggen.”

“Niettemin heb ik een akkoord gesloten met mijn Vlaamse collega Philippe Muyters. Daardoor kunnen Franstalige Brusselaars die dat willen voortaan ook een opleiding volgen bij de VDAB. Dat is een primeur, en het is een minister van Défi en een minister van N-VA die dat mogelijk gemaakt hebben. Omdat het steek houdt, dit is gezond verstand. En dat zonder de instellingen te veranderen. Bij elk overleg over beheerscontracten of programma’s zit de VDAB intussen mee aan tafel, omdat we gemeenschappelijke belangen hebben.” Gosuin haalt ook nog de eengemaakte, tweetalige wachtdienst voor Brusselse dokters aan.

'We moeten rapport invoeren voor politici'

De Brusselse minister van Economie pleit voor een afrekening aan het einde van de rit, eerder dan het oplaten van weinig realistische ballonnetjes. “Iedereen met een uitvoerend mandaat – een schepen of minister bijvoorbeeld – zou op het begin van de legislatuur een stand van zaken moeten opmaken, en die aan zijn collega’s, het publiek of het parlement moeten voorstellen. Op het einde van het mandaat zou die politicus dan een rapport moeten overmaken met zijn verwezenlijkingen. Dat is de echte politieke controle. Als we dingen willen veranderen, moeten we niet prutsen aan het wankele institutionele evenwicht, maar focussen op de realiteit, zoals het ook in de privésector gebeurt.”

Politici moeten stoppen met polemiseren, zegt Gosuin. “Ook de discriminatie bij aanwervingen hebben we aangepakt, via praktijktesten. Tijdens de stemming in het Brussels parlement schreeuwden N-VA en MR destijds moord en brand, maar tegelijk stel ik vast dat de federale regering er tijdens de kerstvakantie exacte dezelfde regelgeving heeft doorgesluisd, met steun van die twee partijen. In de politiek moet je coherent zijn, lijkt me.”

"Als er tegenwoordig bij de bevolking een grote verwarring bestaat, is dat omdat de politici zich niet meer interesseren voor de eindbalans, maar bezig zijn met hoe ze overkomen. Ze delen liever sneren uit."

“Ik zal u een voorbeeld geven. Louis Tobback heeft gezegd: ‘Ik zou een heleboel voorstellen van Theo Francken kunnen uitvoeren’. Dat leidde tot veel verontwaardiging. Maar als je naar de afgelopen 10 à 15 jaar kijkt, stel je vast dat Francken het migratiebeleid niet fundamenteel anders voert. Er zijn evenveel uitwijzingen, naturalisaties, en erkenningen als vroeger. Het enige wat fundamenteel veranderd is, is de manier waarop Francken erover communiceert."

'Meer communiceren over geslaagde projecten'

"Francken laat zich fotograferen met de ambassadeur van een dictatoriaal land en creëert zo doelbewust polemiek. Zo kapitaliseert hij op de laagste menselijke reflexen: angst, het terugplooien op zichzelf, latent racisme. Hij zou evengoed kunnen focussen op het aantal erkende vluchtelingen, of op voorbeelden van geslaagde integratie.”

“Een van mijn bevoegdheden is werk. Ik ben niet naïef en weet dat er mensen profiteren van het systeem. Ik zou ook kunnen persberichten uitsturen met als ondertoon: ‘Nu is het genoeg, we gaan alle valsspelers opsporen, de boel #opkuisen'. En zo onderhuids de boodschap meegeven dat een werkloze een valsspeler en een profiteur is. Maar dat is niet mijn methode, al is het misschien naïef in deze tijden van verkiezingskoorts en effectbejag."

"Mijn wens voor 2018 is dat die instelling zich verspreidt. Dat we focussen op jongeren die risico’s nemen om een zaak te starten, op mensen zonder diploma die er in avondonderwijs alsnog voor gaan. Dat we meer communiceren over dat soort geslaagde projecten.”