Kritiek op Israëlische vlag op het Berlaymontgebouw: 'Een eenzijdig signaal'

De Europese Commissie drukte dit weekend haar medeleven uit met de Israëlische slachtoffers van de aanvallen van Hamas. Maar ook aan Palestijnse kant zijn alweer veel onschuldige slachtoffers te betreuren, luidt de kritiek. Is zo'n vlag wel een goed idee? "In Brussel zal een deel van de mensen zich gesteund, maar een ander deel zich geschoffeerd voelen. Ik zou die vlag weghalen."

"Vandaag hebben Hamas-terroristen onschuldige vrouwen en kinderen gevangen genomen en gedood. Israël heeft het recht zich te verdedigen - vandaag en in de komende dagen. De Europese Unie staat achter Israël." Dat schreef Europees commissievoorzitter Ursula von der Leyen zondag op X, boven een foto van het commissiegebouw met daarop een grote Israëlische vlag.

Er kwam behoorlijk wat internationale kritiek op. Zo ook van de de Brusselse opiniemaker Dyab Abou Jahjah: "Wie achter Israël staat, staat achter apartheid en genocide," schrijft hij maandag.

Het Israëlisch-Palestijns conflict is al 75 jaar oud, zo werpen critici op. Daarbij laat Israël z'n overmacht op zowat alle vlakken gelden. De Verenigde Naties telden sinds 2008 aan Israëlische kant 308 en aan Palestijnse kant 6.407 doden. Israël bombardeert intussen niet-militaire infrastructuur in Gaza en bereidt een grondoffensief voor, waardoor het dodental verder zal oplopen.

'Echte terreurdaad'

"Toch was het heel moeilijk om geen solidariteit met Israël te betuigen," stelt Europakenner Hendrik Vos (UGent). "Hamas-strijders die op een festival in het rond beginnen te schieten en mensen ontvoeren: dat is een echte terreurdaad, zelfs al heb je begrip voor de Palestijnse zaak. Daarom was het bijna onmogelijk om geen partij te kiezen voor Israël, dat bij dit voorval het slachtoffer was. Je kan niet anders."

Midden-Oostenkenner Koert Debeuf (VUB) snapt dat de Commissie z'n medeleven wilde betuigen, maar heeft meer reserves. "Ik was toch een klein beetje geschrokken," zegt hij. "Je kiest als Europese Commissie een van de twee kanten en ook al is die nu het slachtoffer, toch is het wat vreemd in dit complexe en oude conflict."

Debeuf ziet dan ook nog een andere reden voor de steunbetuiging. "Commissievoorzitter Von der Leyen is een Duitse. Om historische redenen en uit schuldgevoel kiezen ze daar bijna onvoorwaardelijk de kant van Israël. Maar wat als de bombardementen op Gaza blijven duren? Gaan ze de Israëlische vlag dan vervangen door een andere?"

Ook Hendrik Vos verwacht dat de Europese eensgezindheid snel zal afbrokkelen. Dinsdag komen de buitenlandministers in spoedzitting bijeen. "Het wordt dan moeilijker om met één stem te spreken omdat de barsten tussen de lidstaten heel gauw duidelijk zullen worden. Zuid-Europese landen en linkse regeringen zijn in het algemeen kritischer ten aanzien van Israël. Dat zal zich opnieuw laten voelen."

Extra spanningen

Ook binnen Brussel kan de duidelijke stellingname voor problemen zorgen, vreest Debeuf: "Inwoners met een joodse achtergrond zullen zich gesteund voelen, andere mensen dan weer geschoffeerd. Ik denk niet dat zo'n eenzijdig signaal een goed idee is in Brussel," aldus de Midden-Oostenkenner. "Zal zo'n vlag niet tot extra spanningen leiden?"

Voorlopig lijken die spanningen uit te blijven. Zowel in de straten als op sociale media is het redelijk rustig, toch wat betreft de reacties op het statement en de vlag van Von der Leyen. "Ik zie daar niks over voorbijkomen," zegt Youssef Kobo, die de vinger goed aan de Brusselse pols houdt. Ook andere waarnemers op het veld maken geen gewag van grote verontwaardiging over het pro-Israëlische standpunt van Europa. "Het is net iets te abstract en de Europese wijk ligt net iets te ver," stelt Kobo.

Toch zijn lokale politici heel wat voorzichtiger. Close gaf maandag als hoofd van de lokale politie de goedkeuring voor twee betogingen deze woensdag: één van het Centre Communautaire Laïc Juif (CCLJ), waar de vrijlating van de Israëlische gegijzelden wordt gevraagd, en één betoging die eerder pro-Palestijns is en een staakt-het-vuren in de Gazastrook eist. Maar verder hebben noch Brussels minister-president Rudi Vervoort (PS), noch Brussels burgemeester Philippe Close (PS) zich uitgesproken.

"Waarom geen grote Israëlische vlag zoals in New York of vele andere steden?", vroeg politicus Alain Destexhe zich zondag op X - voorheen Twitter - af. "Wanneer doet u voor Israël wat u eerder voor Oekraïne hebt gedaan?" De reacties onder het bericht laten zien wat voor mijnenveld de situatie is. "Israël is niet het slachtoffer maar de agressor" en "Wanneer gaat u de Israëlische bezetter straffen zoals u de Russische bezetter straft", zijn er maar twee van.

De verschillende gevoeligheden, de erg diverse bevolking in Brussel en de verdere escalatie van het conflict maken een zeer duidelijk standpunt eerder onwenselijk, concludeert Debeuf. "Of ik die vlag aan het Berlaymontgebouw weg zou halen? Ik zou dat doen, ja."