Ophef in Franstalig België over schending 'cordon médiatique': 'Tegen de regels'

Franstalig België staat in rep en roer, daags na het debat tussen MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez en Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken, donderdagavond in Terzake. Dat was een primeur, omdat Franstalige politieke partijen zich tot nog toe strikt hielden aan een 'cordon sanitaire médiatique': er wordt niet gedebatteerd met extreme partijen.

MR-voorzitter Bouchez en Vlaams Belang-voorzitter Van Grieken deden daarmee het debat tussen de Franse president Emmanuel Macron en Marine Le Pen van het Rassemblement National in het kort over, in aanloop naar de tweede ronde van de Franse presidentsverkiezingen nu zondag. Zij zijn enthousiaste supporters van respectievelijk de Franse president, en van de leidster van het radicaal-rechtse Rassemblement National.

"Het werd een ongeziene confrontatie tussen twee totaal uiteenlopende visies, maar wel eentje die best historisch te noemen is", noemt de VRT het gesprek. Dat een Franstalige partijvoorzitter in debat gaat met een Vlaams Belanger, is inderdaad 'du jamais vu'. In de Franstalige politiek en media wordt praten met Vlaams Belang beschouwd als doodzonde, en zit er nog steeds een stevig 'cordon sanitaire' om de partij.

'Tegen de regels'

Om die reden is voor Jean-Jacques De Leeuw, hoofdredacteur van de Franstalige Brusselse zender BX1, een dergelijk debat dan ook onmogelijk op zijn zender. "Bij live parlementaire debatten zenden wij de tussenkomst van parlementsleden van Vlaams Belang nooit uit, dat is tegen de regel van het cordon sanitaire. In reportages kan dat wel."

Onder meer staatssecretaris Thomas Dermine (PS) hekelde de keuze van Bouchez om in een tv-studio de verbale strijd aan te gaan met Vlaams Belang. “Er zijn ernstige studies die aantonen dat de verkiezingsresultaten van extreemrechts klein blijven als het wordt uitgesloten van debatten”, zegt hij bij de RTBF. “Bouchez weet dat en toch kiest hij ervoor om het cordon sanitaire te doorbreken.”

Zijn voorzitter Paul Magnette heeft het over "een rode lijn die overschreden is". “Met extreemrechts debatteer je niet, je bestrijdt het”, reageerde Rajae Maouane, covoorzitster van Ecolo, op Twitter. Samen met collega Jean-Marc Nollet, Magnette en de leider van Les Engagés, Maxime Prévot, vraagt ze van de MR uitleg over het schenden van het akkoord dat de Franstalige democratische partijen in 2002 afsloten.

Dat dat mediatieke cordon aan Franstalige kant zo sterk wordt gehandhaafd, ligt ook aan het feit dat er - uitzonderlijk in Europa - geen grote radicaal-rechtse partij bestaat, zeggen politicologen Pascal Delwit (ULB) en Dave Sinardet (VUB). "Dan is het veel makkelijker om die groep niet aan bod te laten komen."

"Franstalige politici zullen zeggen dat dat komt omdat extreem-rechtse politici niet aan het woord komen", zegt Sinardet. "Mij lijkt dat een beetje een kip-of-ei-verhaal. Voor het Vlaams Blok in de jaren negentig doorbrak, kwam het immers ook niet vaak aan bod op de Vlaamse tv. Maar de Nederlandstalige media konden zo'n grote partij daarna niet negeren."

Polemiek

Bouchez zelf wilde met het gesprek opnieuw het onderwerp van gesprek worden, vermoedt Delwit. "Hij is niet vies van provocaties. Daarnaast wilde hij met dit gesprek ook de Vlamingen aan rechterzijde aanspreken, al staat hij op het vlak van de staatshervorming dan mijlenver van de posities van Vlaamse partijen."

De MR-voorzitter is daarin niet altijd consequent, zegt Sinardet. "Toen Peter Mertens als nationaal voorzitter van de PTB/PVDA twee jaar geleden in debat ging met Van Grieken, had Bouchez daar nog kritiek op. Hij is dus niet vrij van enig opportunisme."

Houdbaarheid

Sinardet stelt zich wel vragen bij de houdbaarheid van het cordon médiatique. "Dat is vrij uitzonderlijk in Europa. De Franstalige Belgische media volgen de Franse politiek bijvoorbeeld op de voet, en ze hebben allemaal veel aandacht gewijd aan het debat woensdag waar een extreem-rechtse politica (Le Pen, red.) uren aan het woord was."

"Bovendien zijn er intussen sociale media waarmee de impact van de klassieke media op de verspreiding van politieke boodschappen verminderd is."

De politicologen denken allebei niet dat door het debat in Terzake Franstalige media hun beleid zullen herzien. "Tenzij er een sterke rechtse figuur opduikt", zegt Sinardet.