Oppositie schiet met scherp naar oplopende schuld van Gewest

De voltallige oppositie in het Brussels Parlement schoot donderdagnamiddag en -avond tijdens het plenaire debat over de begroting 2021 met scherp op de toenemende schuld, die tegen het einde van de legislatuur driemaal hoger zal liggen dan in 2018. De regering kan zich niet verschuilen achter de coronacrisis omdat de evolutie reeds vorig jaar merkbaar was, klonk het nagenoeg unisono op de oppositiebanken.

Voor N-VA-fractieleidster Cieltje Van Achter ontbreekt het in de begroting 2021 "aan perspectief, aan een plan, aan licht aan het einde van de tunnel". Net als haar MR-collega Alexia Bertrand wees ze op de ontsporing van de Brusselse schuld. "Het Rekenhof wees erop dat de schulden verdrievoudigen van 3,4 miljard in 2018 tot 10,2 miljard tegen 2025" op een totale begroting van normaal gezin 5 à 6 miljard. "Hoe moet dit worden gefinancierd?", vroeg ze zich af.

Coronacrisis? Geen excuus

De coronacrisis is niet de enige reden voor de schuldopbouw. Ook vorig jaar was duidelijk dat de schuld van het gewest zou verdubbelen tegen het einde van de legislatuur, aldus Van Achter, die eraan herinnerde dat het Rekenhof ook vorig jaar erop wees dat de structurele investering van 500 miljoen ten onrechte uit de begroting werd gehouden.

Van Achter hekelde het ontbreken van een fors relancebeleid om het gewest er weer bovenop te brengen. Het energie- en klimaatbeleid is ambitieus, maar die ambitie is niet onderbouwd, aldus de N-VA-politica. Ze riep op om de coronacrisis aan te grijpen om er sterker uit te komen. "Durf in te zetten op een aanklampend arbeidsmarktbeleid, stop met het niet werken te financieren. Wees eerlijk in verband met de digitale transitie en maak 5G mogelijk door de stralingsnormen aan te passen. Pak Net Brussel grondig aan. Zie dat commercieel afval via contract correct wordt opgehaald en correct gefactureerd, zet in op veiligheid, netheid, een efficiënte administratie, en doe iets aan de Brusselse verrommeling".

Voor haar partijgenoot Gilles Verstraeten glijdt de regering af naar "een logica van permanente improvisatie". Hij vroeg zich af waar de stroomlijning van de OCMW's is, de aanpak van de versnippering van het huisvestingsbeleid, de hervormingen om de werkloosheid terug te dringen, of het relancebeleid dat Brussel structureel economisch aantrekkelijker moet maken.

Alexia Bertrand (MR) ziet maar twee oplossingen om te vermijden dat het Brussels gewest de ravijn in rijdt: "Rijkdom creëren en zo de inkomsten te verhogen, of de uitgaven te beperken door in alle beleidsdomeinen efficiëntiewinsten te zoeken". Voor de MR kan er geen sprake zijn van nieuwe taksen voor de Brusselse gezinnen, zoals de kilometerheffing, om het begrotingsgat van het gewest te dichten. "De gezinnen betalen de crisis nu al", besloot ze.

'Eilandmentaliteit'

Voor Dominiek Lootens (Vlaams Belang) is de Brusselse begroting "een weinig overtuigend werkstuk dat de schuld doet exploderen en vooral duidelijk maakt dat de samenhang van de Brusselse regering te wensen over laat. De paars-groene coalitie is het duidelijk onderling niet eens, koestert een eilandmentaliteit en verliest zich in een zinloze confrontatiepolitiek met Vlaanderen en Wallonië."

Volgens hem is de Brusselse regering de voeling met de werkelijkheid verloren, zoals blijkt uit de "exponentiële" stijging van de schuld. Die is volgens hem verontrustend omdat Brussel erg afhankelijk is van externe factoren. Hij hekelde ook de slimme kilometerheffing of SmartMove. Het is volgens hem geen slimme zet om "op een verbeten, bijna doctrinaire manier het conflict op te zoeken met het ommeland". Lootens wees erop dat er ook Brusselaars zijn die hun wagen nodig hebben om te leven.

"Het Brussels Gewest blijft maar putten graven en stevent af op een schuld van meer dan 10 miljard euro tegen het einde van de legislatuur, maar nergens is ook maar enig spoor terug te vinden van een duidelijke visie op hoe we die tekorten opnieuw zullen wegwerken", vond Bianca Debaets (CD&V).

'Coronasteun is lovenswaardig'

Dat het Gewest alle zeilen heeft bijgezet om steun te kunnen geven aan al diegenen die getroffen werden door deze crisis, is voor haar lovenswaardig, maar "de manier waarop dat gebeurde en de logica erachter, daar kunnen echter wel enkele vraagtekens bij geplaatst worden. Voor sommige premies en steunmaatregelen waren de andere gewesten al bezig met de uitbetaling terwijl men hier nog aan het discussiëren was over de modaliteiten. Daar is erg veel kostbare tijd verloren gegaan." Ze vond het ook niet kunnen dat de sociale partners nog altijd op feedback van de regering wachten over hun suggesties over het relancebeleid.

Nog volgens Debaets toont deze begroting op geen enkele manier hoe Brussel zal omgaan met 'het nieuwe normaal'. In Vlaanderen gaat 10% van het totaalbudget naar de relance, in Brussel is dat amper 2%, stelde ze vast. Ze wees er ook op dat er niets bekend is over hoe de algemene zone 30 in het Gewest zal gehandhaafd worden en met welke midden.

"Idem voor de nu al zo gewraakte stadstol. De regering blijft daar maar aan vasthouden terwijl het hele dossier met haken en ogen aan elkaar hangt, terwijl zelfs de Brusselse PS-voorzitter zich al tégen een dergelijke stadstol heeft uitgesproken", stelde ze.

PTB-fractieleidster Françoise De Smedt hekelde het beleid van de Brusselse regering die de sociale moeilijkheden van een bevolking, die zwaar getroffen is door de coronacrisis, eerder erger maakt dan ze oplost. De sociale ongelijkheid groeit sinds jaren in het Brussel gewest, stelde ze vast. "Om een toestand, die al voor 2020 dramatisch was, te veranderen, zijn er van de overheid andere daden nodig dan de oude recepten", voegde ze eraan toe. De Smedt wees op sociale maatregelen die niets kosten, zoals de omkadering van de huursector of het verbod op waterafsluitingen.

Voor PTB-PVDA is het mogelijk om massaal te investeren in sociale huisvesting, wat op lange termijn opbrengt, en niet langer in publiek-private samenwerkingen waar de gemeenschap uiteindelijk aan verliest en wat voor een enorme gewestschuld zorgt.

Zoals gebruikelijk, verdedigden de leden van de meerderheid de budgettaire oefening van de regering. Minister van Begroting Sven Gatz (Open VLD) antwoordt vrijdagochtend op de tussenkomsten.