Vier Britse Brusselaars over brexit: ‘Onzekerheid is ons lot’

De Britse verkiezingen hebben serieuze gevolgen voor de brexit: het verdeelde parlement verzwakt de Britse onderhandelingspositie. Ook de Britten in ons land zijn daar de dupe van.

Engelse EMMA WOODFORD
°1971 - werkt in Brussel sinds 2009 - onafhankelijk consultant

De brexit is een grote vergissing. De kiezers zijn voorgelogen door mensen die er baat bij hebben als het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie verlaat. Britse politici hebben beloftes gemaakt - zoals 350 miljoen pond extra voor gezondheidszorg - waarvan ze weten dat ze die onmogelijk kunnen nakomen. Zelfs als ze er al in slagen om migratie te stoppen, doen ze dat niet omdat ze de Britse jobs willen beschermen. Dat is onderdeel van een populistisch en racistisch beleid. Bovendien weten we niet wat de gevolgen zijn voor de Britse burgers als het Verenigd Koninkrijk alle Europeanen begint te weren.”

“Het merendeel van de Brusselse Britten woont heel graag in Brussel, ik ken maar één iemand die pro-brexit heeft gestemd. We hebben ons leven hier uitgebouwd en voelen ons een deel van de gemeenschap. Het resultaat van het referendum kwam heel hard aan. Mensen waren in shock.”

“Ik heb de Belgische nationaliteit aangevraagd. Als die aanvraag wordt goedgekeurd, moet ik me geen zorgen maken dat de brexit gevolgen zou hebben op mijn verblijf in België. Maar eigenlijk wil ik helemaal geen specifieke nationaliteit hebben. Ik ben een Europeaan. Ik wil niet gedwongen worden om één nationaliteit te kiezen.”

“Mijn kinderen hebben de Nederlandse nationaliteit, maar ik vrees dat de brexit hun studie- en werkmogelijkheden in het Verenigd Koninkrijk zal beperken. De gedachte dat ik een visum zou moeten aanvragen zodat mijn kinderen het Verenigd Koninkrijk kunnen bezoeken, is onbevattelijk. Wij zouden ons daar helemaal niet mee moeten bezighouden.”

“Mensen die zich buiten de Brusselse bubbel bevinden, weten niet hoe de Europese Unie werkt. Dat is de schuld van de communicatie van de Europese Unie. Die laat te wensen over, waardoor er veel misverstanden, angst en woede zijn ontstaan. Bovendien is het gemakkelijker voor overheden om met de vinger naar Europa te wijzen als er iets fout loopt, dan om de schuld op zich te nemen. Hopelijk volgt er een massale wake-upcall bij het volledige brexit-kamp en realiseren ze zich dat hun eigen overheden aan de basis liggen van al de problemen, en niet de Europese Unie.”

Noord-Ier CHRIS MACKIN
°1987 - in Brussel sinds 2011 - assistent van een Tsjechische Europarlementariër

Zowel het Verenigd Koninkrijk als de Europese Unie zegt de burgerrechten van Britten te willen beschermen. Goed, maar wat houdt dat juist in? Welke gevolgen gaan Britse burgers ondervinden van de brexit – niet alleen nu, maar ook als ze over dertig of veertig jaar op pensioen gaan?”

“Ik ben als Ier in Brussel en niet als Brit (Noord-Ieren kiezen zelf of ze de Ierse, Britse of dubbele nationaliteit bezitten, red.), omdat ik me zorgen maakte dat mijn Brits paspoort op termijn problemen zou geven. Toen ik een paar jaar geleden voor een Schotse Europarlementariër begon te werken, stond het EU-lidmaatschap van het Verenigd Koninkrijk al ter discussie. Uit gesprekken in Noord-Ierland kon ik afleiden dat, als het tot een stemming kwam, mensen ervoor zouden kiezen om de EU te verlaten. Daarom heb ik voor al mijn papierwerk in Brussel gebruikgemaakt van mijn Iers paspoort in plaats van mijn Brits.”

“Er is heel wat onwetendheid over de situatie in Noord-Ierland - zowel in Londen als in het Europees parlement. Ik herinner me een interne discussie met liberale collega’s waarin gezegd werd dat het wel goed kwam met de Noord-Ieren, omdat ze Europese burgers blijven dankzij de dubbele nationaliteit. Waarop enkelen opmerkten dat er toch eens moet stilgestaan worden bij het feit dat bepaalde Britse burgers via het Iers paspoort automatisch blijven genieten van de voordelen van het EU-burgerschap. Ik denk dat ze niet goed beseffen wat de impact zou zijn voor Noord-Ieren als de toegang tot Ierse paspoorten wordt ingeperkt.”

“Paspoortcontroles tussen Noord-Ierland en Ierland moeten tot elke prijs vermeden worden. Ze zouden de oude spanningen opnieuw doen oplaaien. Ook de huidige voorstellen voor een zachte grens brengen problemen met zich mee. Als Noord-Ierland bijvoorbeeld onderdeel blijft van de Europese Economische Ruimte, dan moeten er grenzen komen binnen het Verenigd Koninkrijk, maar daar kan de Unionistische (pro-VK, red.) gemeenschap zich niet in vinden.”

“Iedereen heeft het over de grens, maar dat is maar een deel van het Noord-Iers vraagstuk. De Europese Unie investeert bijvoorbeeld ook in het vredesproces en gemeenschapsoverschrijdende projecten. De brexit kan een groot gat slaan in de financiering van die projecten. Veel ambtenaren zijn zich bewust van de struikelblokken en proberen er oplossingen voor te vinden, maar de Britse regering heeft nog geen enkele politieke bereidheid getoond.”

Schot JULES JOHNSTON
°1991 - in Brussel sinds 2014 - woordvoerder bij belangenvereniging CEJA en freelancejournalist

Zolang er geen concrete afspraken op papier staan, blijven de Britse Brusselaars in onzekerheid leven. Vooral omdat er te weinig betrouwbare informatie voorhanden is over de gevolgen van de brexit. Normaal kan ik me optrekken aan de gedachte dat er anderen zijn die meer weten dan ik, maar nu lijkt het erop dat niemand weet wat ons te wachten staat. Die onwetendheid is beangstigend. Zelfs politici en journalisten kunnen geen duidelijkheid scheppen, waardoor de wildste verhalen de ronde doen.”

“Na het referendum moest ik plots beslissen of ik de Belgische nationaliteit zou aanvragen, terwijl ik dat ervoor niet eens had overwogen. Brussel is voor mij een goede plaats om ervaring op te doen en mijn netwerk uit te breiden, niet om kinderen op te voeden. Ik was nooit van plan om mijn hele leven in Brussel te spenderen, maar ik wil niet terug naar Schotland - nu toch nog niet. Mijn vriendin en ik hebben nog niet besloten waar we naartoe gaan als ze volgend jaar haar studies afrondt, maar de kans dat we voor het Verenigd Koninkrijk kiezen, wordt steeds kleiner.”

“Het voelt aan alsof het Verenigd Koninkrijk uit elkaar aan het vallen is. Het zou me niet verbazen als er over een paar jaar een nieuw Schots referendum plaatsvindt waarbij de onafhankelijkheidsbeweging wint. Niet alleen omdat de brexit de anti-Engelse en pro-Europese gevoelens kan versterken, maar ook omdat de Schotse onafhankelijkheid wordt geromantiseerd. Ja, Schotland maakte vroeger geen onderdeel uit van het Verenigd Koninkrijk, maar we droegen toen ook allemaal kilts. We gaan toch ook niet plots alleen maar kilts dragen?”

“Veel Schotten hebben het gevoel dat alles wel goed komt zolang Schotland het Verenigd Koninkrijk verlaat en opnieuw lid wordt van de Europese Unie. Maar een land gaat niet automatisch goed functioneren omdat het deel uitmaakt van de EU. Ik las onlangs een onhandige, maar accurate analogie: ‘You don’t cut the boat in half, just because the captain’s drunk.’ Het is niet omdat de kapitein dronken is dat je de boot in twee moet zagen. We gaan de situatie voor Schotland niet verbeteren door ons van het Verenigd Koninkrijk af te scheuren.”

Welshman GREGG JONES
°1969 - in Brussel sinds 2003 - financieel directeur en verantwoordelijke voor EU-programma's bij denktank CPMR

Als er een les te trekken valt uit de brexit, is het dat niets vanzelfsprekend is. De Europese Unie heeft zowel op financieel als cultureel vlak veel gedaan voor Wales. Ik denk dat veel mensen dat uit het oog verloren zijn.”

“Landbouw is een belangrijke sector in Wales en de boeren zijn sterk afhankelijk van Europese subsidies. Zo’n tachtig procent van het inkomen van de landbouwers in Wales is afkomstig van het gemeenschappelijk landbouwbeleid van de EU. Door de brexit komt dat op de helling te staan.”

“Bovendien is ongeveer twee derde van de goederen die Wales uitvoert bedoeld voor de Europese markt. Een harde brexit – waarin het Verenigd Koninkrijk niet langer deel uitmaakt van de eengemaakte markt en in het ergste geval niet tot een vrijhandelsovereenkomst komt met de EU – kan zware gevolgen hebben voor Wales. Een invoertaks op goederen doet bijvoorbeeld de prijs van Welsh lamsvlees stijgen, waardoor het moeilijker wordt om te concurreren met lamsvlees van binnen de Europese Unie.”

“Volgens voorstanders van de brexit loopt het allemaal wel los. En wie weet, misschien krijgen ze gelijk en ondergaat Wales op lange termijn een economische transformatie. Fantastisch als dat gebeurt, maar ik zou er niet op rekenen.”

“De Welshmen in Brussel willen niet dat het slecht gaat met Wales. Het zou pijnlijk zijn om vanop een afstand toe te kijken hoe de brexit een negatieve impact heeft op de Welshe economie. Bovendien brengt de brexit ook heel wat onzekerheden mee. Vooral voor de Welshe Brusselaars die voor de Europese instituties werken. De hele situatie lijkt mij zorgwekkend.”

“Als ik uit Brussel moet vertrekken? Dat zou een nachtmerrie zijn, omdat ik mijn kinderen dan niet meer kan zien - ik deel co-ouderschap over hen met mijn ex-partner. Ik zie dat niet echt gebeuren. Ik kan me niet voorstellen dat Belgische politici Britse burgers zouden verplichten om weg te gaan. Dat past niet binnen het beeld dat ik heb van de open cultuur in België en Brussel.”

--------------------------------------------------

> BOZAR RONDETAFEL BREXIT
Brexit en burgerrechten: hoe moet het nu verder? Bozar, 20/6, 9 - 14.15 uur: rondetafelgesprek met volksvertegenwoordigers en beleidsmakers die betrokken zijn in de brexitonderhandelingen waarin de zorgen van Britse burgers worden aangekaart.