Vincent De Wolf: ‘In een democratie zijn mandaten nodig’

Het was in een antwoord op een parlementaire vraag van Vincent De Wolf (MR) dat minister van Leefmilieu Céline Fremault (CDH) verklapte dat er tolerantie is op de geluidsnormen voor vliegtuigen. De liberaal pleitte prompt voor een verstrakking, en de regering ging daarop in.

Als we Vincent De Wolf spreken, hebben we het niet alleen over de luchthaven, maar ook over mobiliteit, en over transparantie en decumul, momenteel de talk of the town. De burgemeester van Etterbeek en MR-fractieleider in het parlement combineert zelf 24 mandaten en vindt dat geen probleem. “We moeten de dingen in de juiste context plaatsen,” vertelt hij. “Het is niet omdat enkelen dingen doen die wettelijk of ethisch niet kunnen dat we iedereen over dezelfde kam moeten scheren. Willen we een democratie? Dan hebben we mandaten en mandatarissen nodig. Het is geen makkelijk leven. Je moet altijd beschikbaar zijn en er zijn ook veel onzekerheden. Je weet niet of je herverkozen wordt, en de regels kunnen altijd veranderen. Als het bekleden van een publiek mandaat verdacht wordt, is dat gevaarlijk voor de democratie. We moeten reageren en werk maken van meer transparantie. Maar dat moet gebeuren in alle kalmte en sereniteit.

U zit in een parlementaire werkgroep rond transparantie. Wat stelt u voor?
Vincent De Wolf: Met de MR gaan we drie teksten voorstellen. De belangrijkste is de oprichting van een commissie voor deontologie en ethiek. Voormalige topmagistraten, academici en politici moeten controleren of er geen belangenvermenging is, en of het plafond van 150 procent verloning voor parlementsleden gerespecteerd wordt.

Momenteel wordt dat gecontroleerd door de gemeenten, maar dat gebeurt niet overal even minutieus, volgens Bernard Clerfayt.
Vincent De Wolf: Ik heb het volste vertrouwen in onze gemeentesecretaris. Ik heb een rapport gevraagd, want de oppositie heeft daarover een interpellatie gedaan. Wettelijk moeten we alles aangeven bij het Rekenhof tegen 31 maart, en dan zullen we het ook publiek maken.

Uw partijvoorzitter wil het aantal mandaten beperken tot drie. Akkoord?
De Wolf: De vraag is hoe we tellen. Vaak hangen verschillende mandaten vast aan een bepaalde functie. Wie in Brussel burgemeester is, heeft automatisch ook een zitje in de conferentie van burgemeesters.
Het is schadelijk dat bepaalde verenigingen (verwijst naar Cumuleo, red.) en media die mandaten eenvoudig optellen. De realiteit is veel genuanceerder. Als schepen of burgemeester ben je vaak ook voorzitter van vzw’s die zich inzetten voor jongeren of sport. Aangezien dat boven het plafond van 150 procent zit, verdien ik daar echter niets aan.

U bent behalve burgemeester en fractieleider in het parlement ook actief als advocaat en geeft les aan de ULB. Hoe kan u dat allemaal combineren en belangenvermenging vermijden?
Vincent De Wolf: Als advocaat pleit ik amper nog, ik beheer wel mijn kantoor. Daarnaast geef ik 12 uur les per jaar. Dat levert mij 250 euro op, voor het geld moet ik het niet doen. Ik was voorbestemd om professor te worden, maar men is mij komen zoeken in de politiek. Lesgeven, c’est ma joie et ma fierté.

Op het vlak van cumul is er vooral nood aan openheid. Combineren met een privéberoep moet volgens ons mogelijk blijven. Zo houden we voeling met de realiteit en maken we geen wetten die onuitvoerbaar blijken in de praktijk. Om belangenvermenging tegen te gaan kan je nog zoveel regels maken als je wil, uiteindelijk is het een zaak van persoonlijke ethiek.

Heeft uw partijgenoot Armand De Decker, advocaat en burgemeester van Ukkel, een grens overschreden?
Vincent De Wolf: Sta me toe om daar geen uitspraken over te doen. Ik ken het dossier niet en wacht het gerechtelijk onderzoek af.

U bent lang niet het enige parlementslid dat daarnaast ook schepen of burgemeester is. Nu wil ook de PS daar komaf mee maken…
Vincent De Wolf: Eerst wilden ze decumul in 2024, dan 2018… er is duidelijk sprake van paniekvoetbal. Volgens mij is het een goede zaak om een zekere proportie gemeentelijke mandatarissen in het parlement te hebben. Zij kunnen wijzen op praktische problemen. Kijk naar het gewestelijk parkeerplan. Dat is opgesteld door een Frans studiebureau en veel voorstellen waren gewoon onuitvoerbaar. Een chauffagist die langskomt voor een herstelling zou bijvoorbeeld twee weken op voorhand een plaats moeten reserveren bij de betrokken gemeente. Maar een verwarming herstellen dat is vaak toch heel dringend? Er zitten niet alleen idioten bij de gemeenten, weet u.

Het is weinig bekend, maar er is een Europese aanbeveling die decumul verplicht vanaf 50.000 inwoners. Dat kan een objectieve regel zijn.

Hoeveel inwoners heeft uw gemeente Etterbeek?
Vincent De Wolf: U zult lachen. We zitten aan 47.000. Maar ik denk dat we nog deze legislatuur de kaap van 50.000 zullen ronden.

U bent een van de grootste tegenstanders van het gewestelijk parkeerplan. Ondertussen is het flink bijgestuurd. Bent u nog niet tevreden?
De Wolf: De grote fouten zijn eruit, maar er blijven problemen. Ook PS-burgemeesters zeggen dat. De problemen zijn vooral sociaal. De tijdelijke abonnementen die wij geven aan mensen die hun ouders willen bijstaan zijn voorbeeld allemaal afgeschaft. Het zijn regeltjes die het verschil niet zullen maken voor de verkeersstromen, maar die wel belangrijk zijn voor de mensen.

Gaat het u om die praktische problemen, of om het behoud van de gemeentelijk controle?
Vincent De Wolf: Neen, we kunnen ons vinden in het principe van harmonisatie. Het zou wel beter geweest zijn om de tarieven duurder te maken naar het centrum toe.

Zult u het plan opnieuw aanvechten?
Vincent De Wolf: We kunnen het plan onmogelijk toepassen voor april of mei. We hebben een gemeentelijk parkeerplan dat werkt en met inspraak tot stand is gekomen. Minister Smet had beloofd om zijn voorstel opnieuw in het parlement te bespreken, maar dat heeft hij niet gedaan. In plaats daarvan heeft hij snel de besluiten gepubliceerd en alles ingevoerd vanaf januari 2017, zonder overleg, zonder informatie naar de bewoners. Dat is idioot.

U hebt wel meer problemen met Smet: de plannen voor Schuman en de heraanleg van de Oudergemselaan liggen op uw lever.
Vincent De Wolf: Persoonlijk kan ik het goed met hem vinden, maar op de Oudergemselaan is de vergunning niet gerespecteerd. Dan kan ik toch niet applaudisseren? We hadden onze procedure bij de Raad van State ingetrokken na een akkoord over de verkeerslichten en rijstroken om links en rechts af te slaan. Maar na de heraanleg heb ik zelf eens 45 minuten gedaan over 20 meter. Mensen werden gek en reden tegen de richting in. Ik heb brieven geschreven naar Brussel Mobiliteit, maar kreeg geen antwoord. Pas na een artikel in ‘Le Soir’ is het probleem opgelost. Het is toch niet normaal dat ik daarvoor naar de pers moet stappen?

Is het probleem niet dat u een andere visie heeft. Smet wil minder auto’s, de MR vindt dat de automobilist het al moeilijk genoeg heeft.
Vincent De Wolf: Dat is een karikatuur. We zijn er ons zeer goed van bewust dat we ook iets moeten doen aan de luchtkwaliteit en de geluidsoverlast als we Brussel als levendige stad willen houden. Maar dat wil niet zeggen dat we duizenden parkeerplaatsen moeten schrappen zonder compensatie of alternatieven. Brussel heeft tien jaar niets gedaan voor de metro en de beloofde plaatsen op overstapparkings blijven uit, maar ondertussen worden wel maatregelen genomen tegen de auto. Ik begrijp de wil om de auto terug te dringen. Ik ben ook voor de fiets. Wij waren twintig jaar geleden de eerste gemeente die fietsers in tegenrichting liet rijden door eenrichtingsstraten. Je kan een andere mobiliteit echter niet opleggen door wegen te versmallen. Zo creëer je extra files.

Is het niet net om plaats te maken voor alternatieven zoals fietspaden en busbanen dat men parkeerplaatsen schrapt of rijbanen versmalt?
Vincent De Wolf: Wegen versmallen kan, maar mag de doorstroming voor de auto niet verminderen. Anders krijg je meer file en dus meer uitstoot en lawaaihinder. Als het openbaar vervoer performant, makkelijk, proper en veilig is, dan nemen mensen het. Dat zie je in de wijken waar een metrostation is. Wie twee keer moet overstappen, kiest echter voor de auto.

Er is een veelvoud van maatregelen nodig. Meer metro, en meer overstapparkings, ook buiten Brussel. Verder moeten we de bestaande spoorinfrastructuur beter benutten zodat de trein ook kan dienen voor intra-Brusselse verplaatsingen. Ik heb met minister Bellot gesproken en hij heeft wel oren naar een dergelijk Brussels Expresnet.

Er is opnieuw veel te doen over de geluidsnormen voor vliegtuigen. Hebt u met mijnheer Bellot ook over de luchthaven gepraat?
Vincent De Wolf: Ik heb in een resolutie gevraagd om de tolerantie op de geluidsnormen af te voeren. Dat probleem is aan het licht gekomen toen ik minister Fremault over de kwestie interpelleerde. Niemand had ooit gehoord van die tolerantie. Ik ken het dossier dus goed, en ik denk dat Bellot goed bezig is. Het is heel moeilijk. Geen enkele minister heeft het tot nu toe kunnen oplossen, en Wathelet heeft het dossier echt kapotgemaakt. Het probleem is dat elke minister de spreiding heeft georganiseerd in functie van zijn eigen woonplaats.

Bellot is afkomstig van Rochefort. Misschien kan hij objectiever te werk gaan…
Vincent De Wolf: Ja, misschien. We zullen er alleen uitraken als we met alle entiteiten samenzitten. We moeten niet kijken naar de tegenstellingen tussen de gewesten of bepaalde wijken. We mogen niet zeggen dat het oké is zolang we er zelf geen last van hebben. Neen, we moeten met goede wil en te goeder trouw de lasten verdelen.

Vreest u niet dat luchthaven ten dode opgeschreven is met de geluidsnormen zoals de Vlaamse liberalen zeggen?
Vincent De Wolf: Ik ben en blijf optimistisch. Volgens mij kunnen we een compromis vinden tussen de economische belangen en de problemen met onze gezondheid, het lawaai en het fijn stof. Het is een moeilijk dossier, zeker omdat de bevoegdheden versnipperd zijn, maar het biedt tegelijk een kans om het vertrouwen in de politiek te herstellen.