Antoinette Spaak, boegbeeld van DéFI, overleden

Antoinette Spaak, een boegbeeld van DéFI, is op 92-jarige leeftijd overleden, zo heeft partijvoorzitter François De Smet zaterdag gemeld. Ze was een voortrekker van de Franstalige politieke strijd en kwam op voor vrouwenrechten. Hoewel ze nooit minister is geweest, heeft Antoinette Spaak haar stempel op het Belgische politieke leven gedrukt.

Antoinette Spaak, geboren op 27 juni 1928 in Brussel in een seculiere omgeving, is de dochter van Paul-Henri Spaak, een van de reuzen van de Belgische politiek, voormalig Eerste Minister en Secretaris-generaal van de NAVO. Afgestudeerd in de filosofie bij de ULB, wachtte ze tot de dood van haar vader in 1972 om de politiek in te gaan, onder de vlag van de FDF, waar hij zich aan het eind van zijn leven bij had aangesloten.

In 1974 werd ze in de kamer gekozen. Drie jaar later nam ze de leiding van het FDF over en werd zo de eerste vrouw die een politieke partij in België voorzag. Zij nam deel aan de onderhandelingen over het Egmont-pact, een uitgebreid institutioneel akkoord dat door de toenmalige premier Leo Tindemans teniet zou worden gedaan.

Antoinette Spaak was van 1979 tot 1984 en van 1994 tot 1999 lid van het Europees Parlement. Zij was ook voorzitter van de Raad van de Franse Gemeenschap van 1988 tot 1992.

Brussels parlement

In 2007, toen een lange gemeenschapscrisis begon, zat Antoinette Spaak samen met de voormalige voorzitter van de PS, Philippe Busquin, de groep Wallonië-Brussel voor die moest nadenken over de toekomst van het Franse taalgebied en de manier waarop de Franse Gemeenschap met het Waalse en het Brusselse Gewest kon worden gecommunautariseerd.

In 2009 werd ze verkozen tot lid van het Brussels Parlement. Het was haar verantwoordelijkheid om de installatiesessie voor te zitten. Spaak heeft een paar maanden later plaatsgemaakt voor een vervanger. Naarmate de tijd verstreek, werden haar verschijningen zeldzamer. Ze gaf nog steeds af en toe een interview, soms met commentaar op de actualiteit. Antoinette Spaak kreeg in 1983 de titel van Staatsminister.

In haar privéleven vormde ze een koppel met burggraaf Etienne Davignon, die de jonge stafchef van haar vader was. Ondanks een lange geschiedenis van enkele decennia zijn de twee geliefden nooit getrouwd.

Hulde

"Een grote dame is heengegaan. Vanaf mijn eerste stappen in de politiek kreeg ik de kans Antoinette Spaak te ontmoeten, een vrouw op het voorplan van de politiek. Mijn condoleances aan de nabestaanden", zo reageerde premier Sophie Wilmès op Twitter. Een "strijdvaardige, waardige en steeds elegante vrouw", schreef Bernard Clerfayt (DéFI).

"Mevrouw Spaak had de elegante volhardheid, de scherpe politieke zin, de onwrikbare overtuiging van de vrijheden en menselijke waardigheid die haar engagement voor Europa en de francofonie droegen. Mijn erkentelijke affectie voor alles wat ze me geleerd heeft", twitterde Olivier Maingain, ex-voorzitter van DéFI.

Isabelle Durant (Ecolo) had het over de "elegantie" en "de humor" van een vrouw "die haar tijd resoluut vooruit was" . "Een grote dame is niet meer. Vrouwelijke partijvoorzitter, toppolitica & every inch a lady", klonk het bij Gwendolyn Rutten. "Dank voor je steun, je advies, je begrip. Adieu Antoinette Spaak."

De voorzitter van de PS, Paul Magnette, sprak van een "staatsvrouw, geëngageerd en strijdvaardig", met een "niet-aflatend" Europees engagement. Voor de voorzitter van de Franstalige liberalen "verliest de Belgische politiek een van haar grootste vrouwen". Georges-Louis Bouchez benadrukte voorts dat ze als "overtuigde Europeaan de waarden van eenheid en verbinding belichaamde". "Antoinette Spaak effende het pad voor de intrede van vrouwen in de politiek en schatte hun engagement naar waarde. Haar volharding en wijsheid zullen altijd eerbied afdwingen", zei cdH-voorzitter Maxime Prévot op zijn Twitter-account.