Babysterfte: 'Armoede is probleem, maar vergelijking gaat niet op'

De Brusselse babysterfte is de hoogste in Europa. Op 1.000 geboren baby’s worden er 2,7 geen 28 dagen oud. Dat blijkt uit een Europees rapport. Het Observatorium Gezondheid en Welzijn wijst op de toenemende armoede als boosdoener, maar heeft ook heel wat bedenkingen bij het onderzoek.

In Brussel zijn er voor elke 1.000 geboortes 8,9 foetale sterftegevallen vanaf 22 weken zwangerschap, zo blijkt uit het onderzoek. Verder sterven 2,7 op de 1.000 kinderen binnen de 28 dagen na de bevalling. Het onderzoek verzamelt gegevens van 26 EU-lidstaten plus IJsland, Noorwegen en Zwitserland.

Brussel staat met die cijfers helemaal bovenaan de rangschikking wat perinatale sterfte betreft. Dat zijn de sterfgevallen voor, tijdens of na de bevalling. Vlaanderen en Wallonië staan halverwege de lijst. Belangrijke nuance is dat het onderzoek voornamelijk gebaseerd is op nationale gegevens, alleen België wordt opgedeeld in zijn drie regio's. Een vergelijking tussen Brussel en bijvoorbeeld Parijs of Londen is dus niet mogelijk.

Zorgwekkend is dat de perinatale sterfte de laatste jaren met meer dan 36 procent is toegenomen. Vooral de foetale sterfte, baby's die sterven in de buik na 22 weken zwangerschap, nam een hoge vlucht. Het steeg van 5,4 naar 8,9 op 1.000 geboortes.

Het rapport wijst ook op het relatief groot aantal baby's met zeer laag geboortegewicht in Brussel. Ook daarmee staat het Brussels gewest bovenaan de lijst.

Armoede
Hoogleraar gynaecologie Hendrik Cammu (VUB) ziet de sociale samenstelling van de bevolking als voornaamste oorzaak. Er zijn relatief meer laaggeschoolden, werklozen en kansarmen dan in de rest van het land. "We zien in die groepen meer overgewicht, meer rokers en meer drugsgebruik", zegt hij in Metro. "Dat komt een zwangerschap uiteraard niet ten goede." Ook de grote instroom van nieuwkomers is een verklaring.

Er is volgens Cammu ook een verschil in mentaliteit tussen hoger- en lager opgeleiden. De eerste groep zal bijvoorbeeld sneller een echo laten nemen.

De Belgische gezondheidszorg bestempelt Cammu dan weer als erg toegankelijk, hoewel niet iedereen er even gemakkelijk zijn weg in vindt. Bijvoorbeeld voor mensen zonder papieren zijn de administratieve barrières hoog.

De dokter raadt de overheid aan om zwangere moeders aan de onderkant van de samenleving meer bij de hand te nemen.

'Vergelijken met steden, niet met landen'
Bij het Observatorium Gezondheid en Welzijn plaatst men heel wat vraagtekens bij het rapport. In de studie worden vooral landen onder de loep genomen. Brussel naast hele landen leggen gaat niet op. "Je moet eigenlijk vergelijken met andere grootstedelijke gebieden", zegt Peter Veruyckt van het observatorium.

Daarnaast gebeurt de telling niet overal op dezelfde manier. In Brussel spreekt men bijvoorbeeld van foetale sterfte vanaf 22 weken, op andere plaatsen pas vanaf 26 weken. Het cijfer voor Brussel ligt dan ook een stuk hoger. "Vroeger zaten we in de middenmoot, maar nu springen we er plots uit."

Bovendien heeft Brussel ook veel gespecialiseerde zorg, waardoor vrouwen met zwangerschapsproblemen uit het hele land naar hier komen. Ook dat jaagt het sterftecijfer de hoogte in.

Het resultaat moet dus genuanceerd worden, maar dat wil niet zeggen dat de toenemende armoede geen probleem is. "We moeten bekijken hoe we de cijfers kunnen verbeteren. Meer naar de mensen toe gaan bijvoorbeeld, in plaats van te wachten tot ze tot bij ons komen. Veel nieuwkomers kennen ons systeem immers nog niet."

U kunt het volledige rapport in bijlage lezen.