'Boerentram brengt stadsvlucht en verloedering'

Zonder extra investeringen in stadsvernieuwing en -verfraaiing zullen de door De Lijn geplande tramlijnen tussen Brussel en Vlaams-Brabant de stadsvlucht en de verloedering aanwakkeren. Dat zegt Klaas De Brucker, transporteconoom verbonden aan de Hogeschool-Universiteit Brussel (HUB).

De Lijn wil snelle trams laten rijden tussen het Brusselse Noordstation en Ninove, Boom en Heist-op-den-Berg. Daarnaast zou een Ring-tram Jette en de Heizel verbinden met Zaventem en Tervuren. Dat moet pendelaars uit hun auto krijgen. Klaas De Brucker waarschuwt in De Standaard voor ongewenste neveneffecten. "Het is een nobel idee. Maar heeft men al eens goed nagedacht over de gevolgen en interferenties met andere beleidsdomeinen, vooral op lange termijn?"

"Inzichten uit de transporteconomie leren ons dat als je een openbaarvervoersysteem ontwikkelt dat tegelijk snel, comfortabel en goedkoop is, je onvermijdelijk te maken krijgt met stadsvlucht en stadsverloedering. De boerentrams brengen de pendelaars niet alleen sneller Brussel in, maar ook sneller Brussel uit."

Volgens De Brucker zullen de trams Brussel 'ontvlaamsen' en 'ontfransen'. "Men kan dat natuurlijk counteren door tegelijk een actief grootstedenbeleid te voeren gericht op onder meer stadsvernieuwing en -verfraaiing. Maar heeft men dan goed nagedacht over het totale kostenplaatje op lange termijn?"

De HUB-docent waarschuwt voor een hoog kostenplaatje. Bovenop de investeringen in infrastructuur en exploitatie, is er de veiligheid. "Trams zijn snelle voertuigen die zich in het verkeer mengen en het risico op ongevallen is groot."

Rand Vlaams houden
Daarnaast moet men een budget vrijmaken om de stadsvlucht en -verloedering te counteren én "zullen extra inburgeringsprojecten nodig zijn om de Vlaamse Rand voldoende Vlaams te houden". Ten slotte zal de overheid ook nog eens meer moeten uitgeven als ze de subsidies voor woon-werkverkeer met het openbaar vervoer in stand wil houden.

Vervoer dat niet plaats vindt
"Dit terwijl diezelfde inzichten uit de transporteconomie aantonen dat het beste vervoer juist het vervoer is dat niet hoeft plaats te vinden. Dit is zo als mensen dichter bij hun werk gaan wonen (of dichter bij huis werk gaan zoeken) of - voor goederentransport - als de plaats van productie dichter bij de plaats van consumptie komt te liggen. Ik wil zeker geen pleidooi houden tegen de boerentram, maar wel oproepen om het gezond boerenverstand te laten werken."

De boerentram verwijst naar het vroegere netwerk van buurtspoorwegen dat stelselmatig is afgebouwd na de Tweede Wereldoorlog.

Een echt alternatief model schuift de transporteconoom in zijn bijdrage niet naar voor.