Brandweer vluchtte op oudjaarsavond vier keer voor vuurwerk: ‘Geweld wordt heviger’

Ze waren aan het blussen of een persoon aan het reanimeren, maar vluchtten naar hun auto om zichzelf te beschermen. Brandweermensen hebben op oudjaarsnacht vier keer hun actie moeten stopzetten omdat ze werden bestookt met vuurwerk. “Onze mensen riskeren hun leven al met hun gewone werk. Dit kunnen ze er niet bij hebben.”

Jean Volderslaan, Sint-Gillis, oudjaarsavond. De brandweer wordt opgeroepen omdat een persoon van een balkon is gevallen. Ambulanciers proberen het leven van de persoon te redden, maar tevergeefs. Vlak nadat ze klaar zijn met reanimeren, vuren onbekenden vuurwerk op hen af. De ambulanciers moeten wegvluchten en in de wagen gaan zitten om zichzelf te beschermen.

"De dokter had nog niet eens de tijd gekregen om aan de familie van het slachtoffer te informeren dat hij overleden was, of we kregen al verschillende projectielen in onze richting (glazen flessen en stenen)", getuigt brandweerman Mohamed. "Daarop volgden dan vuurpijlen die naast ons en het lichaam van het slachtoffer ontploften. We moesten rennen om niet verbrand of gekwetst te raken. Ik ben gedegouteerd en schaamde me ook voor de familie van het slachtoffer."

Het is niet het enige incident tijdens oudjaarsavond waar brandweermensen de interventie moeten afbreken vanwege vuurwerk dat in hun richting komt. Op drie andere plekken moet de brandweer hun actie stopzetten om zichzelf in veiligheid te brengen.

Dat is nodig, want het vuurwerk is steeds vaker van een zwaarder kaliber: illegaal om te kopen in België, maar redelijk gemakkelijk online te bestellen. Zo onderschepte de politie in de aanloop van oudjaarsavond een Cobra 8 – vuurwerk met de explosieve kracht van een handgranaat.

De woordvoerder van de brandweer bevestigt ook dat het vuurwerk zwaarder wordt en ook "steeds vaker wordt ingezet als wapen."

Naast de vier aanvallen op brandweermensen tijdens interventies, werd er heel wat vuurwerk afgevuurd op rijdende voertuigen van de brandweer.

Er is op oudjaarsavond niemand gewond onder het brandweerpersoneel. Bij de politie raakten wel twee personen gewond. Eén persoon raakte verbrand aan zijn handen, de andere brak een paar ruggenwervels toen hij tegen een hek werd geduwd.

Hulpverleners zoals de brandweer, ambulanciers en werknemers op de spoedgevallendienst zijn regelmatig slachtoffer van agressie en geweld. Driekwart wordt wel eens uitgescholden en de helft werd slachtoffer van fysieke agressie. Dat bleek vorig jaar uit een studie van kenniscentrum Vias.

"We weten dat het risico bij het brandweervak hoort," zegt Eric Labourdette van de liberale vakbond (VSOA). "Onze mensen riskeren hun leven door een brandend gebouw in te gaan. Ze krijgen sneller kanker door de rook die ze inademen. Dit nieuwe risico kunnen ze er niet bij hebben."

Niet alleen in Brussel

Brussel is overigens niet de enige stad waar hulpdiensten werden aangevallen. Ook in Antwerpen werd de politie op verschillende plekken bekogeld met stenen of met bommetjes. In Berlijn is de brandweer afgelopen nacht zelfs 38 keer aangevallen. Er raakten vijftien hulpverleners gewond, van wie er één naar het ziekenhuis werd gebracht.

Labourdette kijkt naar de coronacrisis als oorzaak voor de toename van het geweld: het is mogelijk een vorm van afreageren van de stress. Voor een oplossing kijkt hij naar Justitie. Bij rellen of een voetbalwedstrijd worden tientallen tot honderden mensen opgepakt. Te veel mensen komen volgens hem weg met lichte straffen, zoals een boete.

Op oudjaarsavond werden 160 mensen aangehouden voor het verstoren van de openbare orde, gooien van projectielen of brandstichting. Het merendeel krijgt een GAS-boete van maximaal 350 euro. 21 mensen moeten zich voor de rechter verantwoorden. Die zal in een later stadium beslissen over een gepaste straf.