Brussel coworkinghotspot? ‘Het aanbod is er, nu de vraag nog’

Coworking is al enkele jaren in opmars. In 2018 was er zelfs een verdubbeling van het aantal vierkante meter besteed aan coworking. Maar is Brussel een Europese coworkingshotspot? De voorzitter van de Belgian Coworking Association nuanceert. Met kaart van coworkingplekken in Brussel.

"Brussel op koers om coworkinghotspot van Europa te worden," kopte vastgoedconsultant Cushman & Wakefield vorige week optimistisch in een persbericht aan onze redactie. Ook ​​​ vastgoedraadgever JLL kwam met verrassende cijfers. De afgelopen jaren groeide het aantal coworkingspaces exponentieel, en alleen al in 2018 kwam er 70.000 vierkante meter aan nieuwe kantoren met coworkingspaces bij, van ondernemers als Tribes, Silversquare of Regus.

Daarbovenop opent Fosbury & Sons de komende maanden twee nieuwe locaties in Brussel, die samen goed zijn voor 15.000 vierkante meter en 1.170 mensen. En met de komst van WeWork in de voormalige Philips-toren komt er nog eens een gigantische nieuwe speler bij.

Heilige graal

Anis Bedda, voorzitter van de Belgian Coworking Association, geeft tekst en uitleg. Vastgoedondernemers zien coworking volgens hem als de heilige graal. "Dat zie je aan de investeringen die er gemaakt worden. De nieuwe manier van werken is hip geworden."

"Coworking heeft de afgelopen vijftien jaar een enorme evolutie doorgemaakt," kijkt Bedda terug. "In het begin waren er alleen enkele kleine spelers op de markt, en ging het echt om een community feeling van ondernemers onderling."

Foodtrucks

Op dit moment bestaat er een mix van grote en kleine coworkingspaces, met elk hun eigen doelpubliek. "Er bestaat een groot aanbod waaruit mensen kunnen kiezen. Als je het met een restaurant zou vergelijken, heb je de foodtruckbeweging, restaurants voor foodies, sterrenstaurants of grote ketens als McDonald's."

Ook coworkingspaces komen in alle soorten en maten. Waar een kleinschalige coworkingplek als Bonjour of Le Phare du Kanaal volgens Bedda de sfeer ademt van een foodtruck, noemt hij grote reuzen als Spaces met tienduizenden vierkante meters aan flexplekken de McDonald's van de coworking.

Ook dit jaar zijn er nog een aantal coworkingspaces bijgekomen die mikken op een specifiek doelpubliek, zoals Are We Europe in het centrum voor en door mediaprofessionals, of P-A-L-L-A-Z-Z-O in de Theodore Verhaegenstraat in Sint-Gillis met kunstenaars als doelpubliek. Het Vilvoordse concept Firma betrekt het voormalige Actiris-gebouw op de Anspachlaan, en richt zijn pijlen op grafisch ontwerpers.

Hoeveel van de nieuwe coworkingondernemers zullen overleven, valt nog te bezien. "Het aanbod is groter dan de vraag," vreest Bedda. "Brussel is Parijs, Barcelona of Silicon Valley niet. Er ligt hier veel minder druk op vastgoed dan in andere steden. In Parijs kunnen de mensen niet thuis werken omdat ze klein wonen. Hier is de noodzaak om dat te doen minder groot. Bovendien zijn de mensen conservatiever, en worden nieuwe vormen van werken nog niet altijd omarmd." Tot slot wijst hij naar het grote aantal administraties in de stad, en het relatief kleine aantal ondernemers.

Kan Brussel coworkinghoofdstad van Europa worden? Daarvoor moet nog heel wat gebeuren. Voorlopig staat Amsterdam volgens cijfers van JJL op de eerste plaats, met 6,8 procent van de markt die is gereserveerd voor coworking. Pas op de veertiende plaats volgt Brussel, met 0,8 procent. Vastgoedondernemers en creatieve ondernemers blijven coworkingspaces openen, maar hoeveel stoelen daarin effectief bezet zullen worden is af te wachten.

"Spaces en Fosbury & Sons hebben enorme bedragen geïnvesteerd, maar het is heel moeilijk om te overleven, zeker voor wie geen extra’s aanbiedt, zoals evenementen of afgesloten kantoren," besluit Bedda.