Steeds meer moet het hokjesdenken rond gender en seksualiteit plaatsmaken voor een vrijere, zeer persoonlijke invulling. De diversiteit zegeviert. De modewereld springt op de kar.
Lees ook: Brusselse regering voert gendertest in
In jobadvertenties duiken naast de m en de v ook de x’jes op, de eerste gemeenschappelijke toiletten doen hun intrede en in de Verenigde Staten doet een petitie de ronde om op de applicatieformulieren voor de universiteit de optie nonbinary toe te voegen. Ook in de modewereld verdwijnt het hokjesdenken en maakt het plaats voor meer diversiteit.
Met haar coming-out zette het Belgische topmodel Hanne Gaby Odiele niet alleen de modewereld op haar kop. Door openlijk te vertellen hoe ze als intersekskind (vrouwelijk langs buiten, en mannelijk langs binnen, red.) geboren werd, leverde ze een enorme bijdrage aan het maatschappelijke debat dat momenteel rond gender en seksualiteit heerst.
“Net als bij het hele #metoo-verhaal willen mensen niet langer zwijgen. Er is een culturele shift aan de gang, waarbij oude machtssystemen de duimen moeten leggen voor een nieuw streven naar gelijkheid,” vertelt trendwatcher Kate Stockman. “Vooral jongeren willen zijn wie ze zijn, en willen dat iedereen erbij kan horen. Daarbij vragen ze zich onder meer af of het per se nodig is om een gender te kiezen. Ze willen vrij zijn om zich op elk moment te kunnen uiten over hoe ze zich voelen. Soms man, soms vrouw, soms geen van de twee of iets onbestemds ertussenin. Al wil dat niet zeggen dat er nu plots meer transgenders zijn bijvoorbeeld. Het bewustzijn wordt alleen groter, en het wordt meer zichtbaar.”
Een van de eerste statements in de modesector zag Stockman in 2015 bij het beroemde Londense warenhuis Selfridges. “Verspreid over drie verdiepingen had Selfridges van over de hele wereld uniseks collecties bijeengezocht. Ook het mannelijke en vrouwelijke personeel droeg hetzelfde, waardoor ze inwisselbaar werden. Met dat Agender-project gaf Selfridges een belangrijke maatschappelijke tendens aan. Al bleef het bij een eenmalig statement, en is er in het aanbod niet veel meer van te merken,” vertelt Stockman.
"Jongeren vragen zich af of het per se nodig is om een gender te kiezen."
Man in Poncho
Al zijn er ook meer en meer voorbeelden van merken waarbij het genderneutrale verhaal wél ontstaan is vanuit een echt engagement, en het dus tot de kern van hun DNA behoort. Zo vertelde Coralie Barbier, mevrouw Stromae, eerder dit jaar in BRUZZ hoe ze zelf in de mannenafdeling shopt én voor hun label Mosaert niet per se een onderscheid wil maken tussen kledij voor mannen en vrouwen, maar net wil spelen met de mix tussen de twee. Ook het gloednieuwe Brusselse label Alexa Fairchild maakt daarin een zeer bewuste keuze. “Onze kleren zijn in eerste instantie ontworpen voor vrouwen, maar een man kan ze ook perfect dragen.
Zo zal een poncho er bij een man meer cool uitzien, en bij een vrouw wat chiquer. Of hebben we een meer baggy model van onze lederen jassen die ideaal zijn voor mannen, maar bijvoorbeeld ook graag worden gedragen door mijn zus,” vertelt Alexa Fairchild. “Net als mijn zus zijn er heel wat lesbiennes en homo’s die zich niet comfortabel voelen bij het huidige winkelaanbod, en de opdeling in een mannen- en vrouwenafdeling. Daarom willen we een lans breken voor het afschaffen van die te strakke opdeling.”
Meer algemeen wil Alexa Fairchild waarden als vrijheid en onbevreesdheid promoten. Die behoren tot de kern van de Belgisch-Amerikaanse familie die achter het label zit. “Het gevoel van vrijheid, zonder angst jezelf kunnen zijn en in je dromen geloven, zijn voor ons erg belangrijke waarden, die nauw verbonden zijn met surfen, paardrijden en de natuur. Maar ook met Brussel, want we voelen ons goed in de stad en zien veel mensen die zich onbezorgd uitdrukken. Sommigen, zoals Stromae, worden zelfs gevierd om die uitdrukkingsvrijheid,” vertelt moeder Erin Fairchild. “In de collectie vertaalt zich dat niet alleen in genderneutrale stukken, maar ook de seizoenen en de leeftijd van de klanten spelen bij ons geen rol. Daarom hebben we niet met echte modellen gewerkt, maar heeft onder anderen mijn moeder geposeerd.”
Met haar logo verwijst Alexa Fairchild naar de oorspronkelijke inwoners van de Verenigde Staten. Het moet het symbool worden van een nieuwe gemeenschap, een soort nieuwe stam die waarden als gelijkheid en vrijheid hoog in het vaandel draagt.
“We willen dat niemand zich uitgesloten voelt, en iedereen gewoon zichzelf kan zijn. Tegelijk willen we alles bespreekbaar maken, zowel the good, the bad als the ugly. Ook de genderkwestie, want we zijn ervan overtuigd dat die samenhangt met een grotere evolutie van onze menselijke soort,” besluit Erin Fairchild.
Ook de termen veranderden in de loop der jaren. Terwijl vroeger het woord uniseks weleens viel, is dat nu vervangen door genderloos en genderneutraal. Terwijl uniseks kledij zowel voor mannen als vrouwen bestemd was, vallen die specificaties bij de term genderloos helemaal weg. Het verschil met genderneutrale kledij zit hem in het feit dat die wel specifiek ontworpen is voor vrouwen of mannen, maar nadien evengoed door het andere geslacht kan worden gedragen. “Iemand die de uniseks kledij al heel snel opnam in zijn filosofie, is de Belgische ontwerper Martin Margiela.
Meer recentelijk traden de mensen van Vetements in zijn voetsporen door vanuit een overtuiging van vrijheid rond gender meer oversized en daardoor genderloze stukken te ontwerpen. Door die waarden intrinsiek te omarmen, lieten ze ongetwijfeld een frisse wind door de modewereld waaien. Specifiek voor Brussel was Sonja Noël van boetiek Stijl trouwens een van de eersten om de beweging te omarmen,” vertelt Stockman.
Net aan die diepere drijfveren schort er meer dan eens iets. “De afgelopen jaren hebben verschillende grote bedrijven de sociale beweging rond genderneutraliteit misbruikt, uit commerciële overweging. Zo stuurde Chanel enkele met plakkaten protesterende vrouwen de catwalk op, liet Louis Vuitton Jaden Smith, de zoon van Will, poseren met een rok aan en bracht Pepsi een fictieve protestmars met model Kendall Jenner - en dochter van transgender Caitlyn Jenner - in beeld.
Als bedrijven zich zulke zogezegd geëngageerde boodschappen toe-eigenen, slaat dat nergens op en krijgen ze de wind al snel van voren. Zo moest Pepsi zijn filmpje uit de ether halen,” zegt Stockman.
“Als de modewereld de maatschappelijke tendensen dus louter gebruikt vanuit commercieel eigenbelang, dan werkt dat niet. Een goed voorbeeld van een breed merk dat de grenzen ook laat vervagen, is Arket, de nieuwste telg in de H&M-familie. Al is het nog te vroeg om cijfers te hebben over hoeveel mannen nu een stuk in de vrouwenafdeling kopen, en omgekeerd. Voorlopig is het niet duidelijk hoe groot deze niche is.”
Lees meer over: Brussel , Samenleving , Alexa Fairchild , genderneutraal
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.