Brusselse jeugdbewegingen slachtoffer van eigen populariteit

Vertrekt je kroost binnenkort ook op kamp? De vraag naar een Nederlandstalige jeugdbeweging in Brussel is inmiddels zo groot dat er nieuwe afdelingen ontstaan, zoals in Anderlecht. Maar ook de wachtlijsten zwellen aan. “Kinderen vinden hun weg makkelijk naar scouts of chiro. Leiding aantrekken, dat is een ander paar mouwen.”

Het is hoogseizoen voor de Brusselse jeugdbewegingen. In de zomermaanden beleven die traditioneel hét hoogtepunt van het jaar. Het groeiend aantal ouders dat er hun kinderen wekelijks afzet, bewijst dat het concept nog steeds gesmaakt wordt.

“De kinderen op een constructieve manier bezighouden, ook buiten de schoolmuren, is belangrijk. Net zoals een ontsnapping bieden aan de soms wel overweldigende Brusselse drukte”, weet Wauter Temmerman van Scouts en Gidsen Vlaanderen. “Ouders beseffen dat maar al te goed, en dat weerspiegelt zich in het aantal inschrijvingen.”

De cijfers liegen er niet om. In 2017 bedroeg de groei net geen 20 procent tegenover 14 jaar geleden. Sindsdien liep het aantal ingeschreven kinderen in een Brusselse Nederlandstalige jeugdbeweging licht terug naar 2.526, zo'n zeven procent meer dan in 2005.

“In ongeveer de helft van de Brusselse scoutsgroepen is ondertussen een inschrijvingsstop én een wachtlijst ingevoerd, vooral omdat er vaak onvoldoende leiding is om die constante groei op te vangen”, zegt Temmerman.

Gezocht: gemotiveerde leiding

Bepaalde buurten in de hoofdstad blijven echter ondervertegenwoordigd. Tot voor kort was dat het geval in Kuregem, maar ook daar is ondertussen verandering in gekomen: begin dit jaar is er een gloednieuwe scoutsgroep ontstaan.

“Momenteel ligt onze focus niet zozeer op de aanwerving van leden, dat aantal groeit vanzelf aan, vooral omdat het aanbod hier sowieso beperkt is”, zegt Cem Aydogan, oprichter en tevens een van de twee leiders van de groep. “Met de beperkte middelen die we hebben, komen we maandelijks samen. Vaak is dat op het Liverpoolplein in Anderlecht, of in omliggende parken. We proberen de jeugd hier mee te krijgen. Dat is nu niet meteen de moeilijkste zaak, want vaak staan de kinderen te springen om te mogen deelnemen. Ondertussen zitten we gemiddeld aan een twintigtal kinderen per vergadering."

"De focus ligt hier momenteel op het werven van gemotiveerde en geëngageerde leiding. Deze wijk heeft nog geen voeling met jeugdbewegingen. We willen gebruik maken van het groeiende succes ervan om ook hier in Anderlecht een volwaardige scoutsgroep op te richten.”

Molenbeekse renaissance

Als het bij de scouts in Kuregem nog even wachten is vooraleer de traditionele zomerkampen aangeboden worden, zijn die in Molenbeek ondertussen goed verankerd. 45 kinderen, vergezeld van veertien begeleiders, zijn begin juli diep in de Belgische Ardennen verdwenen voor het klassieke scoutskamp. Toch was ook daar de situatie ooit anders: “Zes jaar geleden werd onze scoutsgroep voor dood verklaard”, zegt groepsleidster Mathilde Robert. “Vandaag tellen we een zestigtal leden, inclusief leiding.”

Opnieuw was de oorzaak van de toen nakende teloorgang een tekort aan leiding. “We merken hoe langer hoe meer dat de vraag naar Brusselse jeugdbewegingen inderdaad stijgt, en dat is een fantastische zaak. Maar men mag niet vergeten dat leiding geven een zware inspanning vergt, en veel verantwoordelijkheid met zich meebrengt. Bovendien gebeurt het steevast op vrijwillige basis. Niet meteen de meest aantrekkelijke omstandigheden om er iemand voor warm te maken,” aldus Temmerman.

“Een goede leidingsploeg kan je vergelijken met een kwaliteitsvolle wijn: het heeft tijd nodig om te rijpen.”

Ook in Elsene en Etterbeek kunnen Brusselse kinderen vanaf september terecht bij een nieuwe Nederlandstalige jeugdbeweging: Chiro Marafiki.

Hoe groot de groep zal zijn is nog niet gekend, wel weten ze dat er momenteel sprake is van 30 aanmeldingen. “We hebben ook al negen leiders met wie we van start kunnen,” zegt Mathe Jans, stadswerker voor Chiro Brussel aan BRUZZ. “Maar als er nog geïnteresseerden zijn om leiding te geven, zijn die zeker welkom!”

Kunstjeugdbeweging

Brussel telt aan Nederlandstalige kant ondertussen elf scouts-en chirogroepen, drie KAJ afdelingen, goed voor een honderdtal leden, twee Fos Open Scouting-groepen, één JNM-Brusselgroep (Jeugdbond voor Natuur en Milieu) en één kunstjeugdbeweging. In totaal zijn in 2019 precies 2.526 jongeren lid.

Naast het door de VGC gesubsidieerde net zijn er natuurlijk nog andere jeugdbewegingen. Daaronder vallen niet enkel de groepen die door de Franse gemeenschap worden ondersteund, maar ook politieke jeugdbewegingen of andere zelfstandige organisaties.