Brusselse journalist lag onder vuur aan het front in Oekraïne: ‘Pure overlevingsmodus’

De Brusselse journalist Arnaud De Decker ontsnapte eerder deze week nog maar net aan Russisch artilleriegeschut in de Oekraïense stad Bachmoet, dicht bij de frontlinie. “Overal was zwarte rook, ik kon niks meer zien.”

Arnaud De Decker (27) schreef regelmatig voor BRUZZ, maar trok vorig jaar naar Oekraïne, om daar als freelance journalist verslag uit te brengen voor verschillende (inter)nationale media. Hij kwam daarbij al meermaals in gevaarlijke situaties terecht. Woensdag ontsnapte hij maar net aan Russisch artilleriegeschut in de stad Bachmoet, in het oosten van Oekraïne. Daar wordt hevig gevochten door Russische en Oekraïne strijdmachten. Op tien meter van De Decker ontploft een artilleriestuk.

Bachmoet is aangemerkt als rode zone, wat betekent dat journalisten er niet meer worden toegelaten. Hoe kon jij daar toch komen?

“Bachmoet is de hel, daar kun je eigenlijk niet meer zijn, maar ik kreeg de kans om drie dagen mee te gaan met een speciale eenheid van de 92e brigade van het Oekraïense leger. Zij namen me mee naar het front. Met een gepantserd voertuig reden we naar de loopgraven, op anderhalve kilometer van de Russische troepen."

Hoe bereid je je voor op zo’n bezoek aan Bachmoet?

“Ik ben al zes maanden in Oekraïne en ben eerder al meerdere keren in Bachmoet geweest, en ik heb ook andere frontlinies bezocht. Die ervaring was de reden dat de soldaten mij mee wilden nemen. Verder droeg ik twee kogelvrije vesten en een goede helm. Vanaf het moment dat ik in het pantservoertuig instap, leg ik mijn leven in de handen van de speciale eenheden. Ik vertrouw ze blindelings, ik kan ook niet anders. Ik doe alles wat zij zeggen.”

Waar was je op het moment dat je onder Russisch vuur kwam te liggen?

“Samen met een 25-jarige Oekraïense soldaat waren we nog iets dichter naar het front gegaan, op zo’n 500 meter van de Russen. Daar zochten we dekking in de ruïnes van een gebouw dat was opgeblazen. Ik was bezig met een interview met de soldaat. Hij sprak een beetje Engels en nam mij op sleeptouw, hij was mijn contactpersoon.”

Wat herinner je je van de explosie?

“Het begon met gefluit, dat was heel dichtbij. Toen kwam de ontploffing. Overal was zwarte rook, ik kon niks meer zien. Ik had een piep in mijn oren. De soldaat met wie ik was schreeuwde. Ik ging bovenop hem liggen, in een spleet tussen twee muren. Toen zei de soldaat dat we moesten gaan. Zo snel als we konden, renden we terug naar de groep, een sprint van vijfhonderd meter. Dat viel niet mee met mijn dikke kleren en bottines, en ik had een kramp in mijn rechterbeen. Maar op zo’n moment kun je niet nadenken. Je rent gewoon. Het is pure overlevingsmodus.”

Je wist dat het gevaarlijk was in Bachmoet, waarom ging je er toch naartoe?

“Er zijn duizenden soldaten die daar dagelijks de oorlog meemaken. Ik wilde hun verhaal vertellen, vertellen hoe het is om je leven te riskeren en dag in dag uit in die situatie te zitten. Dat is hun realiteit. Het is mijn taak als journalist om die realiteit te vertellen.”

Door het verhaal te willen vertellen riskeer je ook je eigen leven.
“Ja, maar dat wist ik niet op voorhand. De Russische artillerie is heel onvoorspelbaar, je weet nooit waar en wanneer er een ontploffing komt. Ik zit nu in een appartementje in Kramatorsk, 30 kilometer van Bachmoet. Voor hetzelfde geldt valt er straks een bom op mijn appartementencomplex. In een oorlog kan er elk moment iets gebeuren.”

Wat is nu je plan, blijf je in Oekraïne?

“Het is heel heftig wat mij is overkomen, dus ik ga het nu wat rustiger aanpakken. Mijn reportage wordt uitgezonden op de Franse televisie, en ook bij de VRT en het staat morgen in het Nieuwsblad. Wat dat betreft is mijn doel bereikt. Ik blijf de situatie in Oekraïne opvolgen, maar op termijn wil ik terug naar België.”