Het Franstalig onderwijs start deze zomer met een twee weken kortere zomervakantie. Vlaamse leerkrachten zien de hervorming niet zitten, blijkt uit een peiling, maar in het Nederlandstalig onderwijs in Brussel is er wél animo voor een andere indeling van het schooljaar. “Alle onderzoeken wijzen in de richting van een kortere vakantie.”
© Saskia Vanderstichele
| “Hoe langer de vakantie duurt, hoe meer leerstof verloren gaat," socioloog Ignace Glorieux.
Brusselse leerkrachten vaker dan Vlaamse pro korte zomervakantie
Ruim zeventig procent van de leraren in het Nederlandstalig onderwijs wil niet dat de zomervakantie ingekort wordt. Dat blijkt uit een bevraging van de christelijke onderwijsvakbond COC bij 5.300 leden.
Die enquête kwam er als reactie op het besluit van de Franse Gemeenschap om de schoolvakanties op een nieuwe manier in te delen. De zomervakantie wordt twee weken korter en de andere vakanties iets langer, waardoor er een schooljaar wordt gevormd dat uit gelijke blokken lestijd bestaat, met vier vakanties van telkens twee weken.
De helft van de Brusselse leerkrachten is wél gewonnen voor een kortere zomervakantie
Voorlopig lijkt Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) de keuze voor het Nederlandstalig onderwijs nog even voor zich uit te schuiven. “Vlaanderen hoeft niet per se het pad van de Franse Gemeenschap volgen,” klinkt het voorzichtig op het kabinet van de minister. De hervorming van de schoolvakanties is bovendien niet de eerste prioriteit op de lijst. “Dat is het opkrikken van de onderwijskwaliteit en het lerarentekort.”
Schepen van Nederlandstalig Onderwijs in Molenbeek Jef Van Damme (One.brussels-Vooruit) reageert verbaasd. “Als minister Weyts de onderwijskwaliteit wil verbeteren, kan hij beginnen met het verkorten van de zomervakantie.”
Leerachterstand
Bij Brusselse leerlingen die het Nederlands niet spreken als moedertaal gaat de kennis van de schooltaal achteruit tijdens lange zomervakanties, stelt Van Damme: “In Molenbeek zijn leerkrachten vaak de eerste maand vooral bezig met het herhalen van de lesstof van het voorgaande jaar. Tot op zekere hoogte hoort dat erbij, maar de lange vakanties maken het niet beter.”
Samen met onderwijsschepenen Ans Persoons uit Stad Brussel, Lydia Desloover uit Sint-Joost en Elke Roex uit Anderlecht (allen One.brussels-Vooruit) nam Van Damme al eens een enquête af onder Brusselse leerkrachten, weliswaar kleinschaliger dan die van de onderwijsvakbond. Uit hun rondvraag bij 400 leerkrachten bleek dat bijna de helft van de respondenten uit Brussel wél voorstander is van een hervorming van de schoolvakanties.
Eind vorig jaar heeft ook de raad van bestuur van het GO!-onderwijs (het Gemeenschapsonderwijs) na bevragingen bij ouders, leerkrachten en directies besloten dat het model voor de vakanties van de Franse Gemeenschap ook voor Vlaanderen het ideale scenario is.
“We hopen dat de hele discussie verder gevoerd wordt in het belang van de ouders en de leerlingen,” zegt woordvoerster Karin Struys van het GO! In Brussel. “De Brusselse realiteit is meertalig, heel wat gezinnen hebben schoolgaande kinderen in de twee systemen. Met het ene kind in het Franstalig en het andere kind in het Nederlandstalig onderwijs is het moeilijk vakanties boeken.”
"Hoe langer de vakantie duurt, hoe meer leerstof verloren gaat. En dat verlies is niet gelijk voor alle kinderen"
Zomerscholen
Organisatorisch zal het ingewikkeld zijn, maar niet onoverkomelijk. Dat denkt hoofd van de vakgroep Sociologie aan de VUB Ignace Glorieux (VUB). Hij pleitte 25 jaar geleden al voor een kortere zomervakantie voor scholieren. België zou niet het eerste land zijn met vakanties in verschillende tijdsperiodes. Ook in Nederland en Duitsland bestaan die verschillen. Maar belangrijker is het argument over de kwaliteit van het onderwijs. “Hoe langer de vakantie duurt, hoe meer leerstof verloren gaat. En dat verlies is niet gelijk voor alle kinderen,” zegt Glorieux.
Ook VGC-collegelid voor onderwijs Sven Gatz (Open VLD) toonde zich eerder al een voorstander van een hervorming van de schoolvakanties zoals de Franse Gemeenschap die heeft ingevoerd. Gatz plant binnenkort samen te zitten met minister Weyts om de resultaten van de studie van de vakbond te bespreken.
Weyts zal voorlopig de knoop nog niet doorhakken. Hij wil eerst de adviezen van de Vlaamse Onderwijsraad (VLOR) en de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) nog inzien, die hij in juni verwacht. Ook daarna wil hij zeker weten dat er een breed draagvlak is voor de hervorming. Bovendien vangen zomerscholen de leerlingen op die een leerachterstand hebben. Zomerscholen waren in 2020 een noodoplossing voor leerlingen met een leerachterstand wegens de coronacrisis, maar zijn nu structureel ingebed in het onderwijsaanbod.
