Brusselse scholen voelen invloed haatpredikers

In de Brusselse secundaire scholen woeden, na de aanslagen in Parijs en de terreurarrestaties in België, verhitte debatten over de vrijheid van meningsuiting en andere mensenrechten, leert een rondvraag door brusselnieuws.be. "Leerlingen trekken het nieuws openlijk in twijfel."

De Vlaamse regering maakte vorige week bekend levensbeschouwelijke leerkrachten meer te willen inschakelen om problemen te signaleren en radicalisering tegen te gaan. In Brussel pleitte VGC-raadslid Jef Van Damme (SP.A) eveneens afgelopen week voor een nieuw vak dat levensbeschouwingen naast elkaar zet en een dialoog rond burgerschap op gang brengt. Dat moet radicalisering afremmen.

En dat thema leeft in Brussel. In vele Brusselse scholen werd de afgelopen dagen gepraat over extremisme en burgerschap, blijkt uit een rondvraag van brusselnieuws.be.

De directeur van het Franstalige atheneum Robert Catteau nabij het Poelaertplein bijvoorbeeld nam de ochtend na de aanslagen in Parijs twee uur lang het woord. “Ik heb gepraat over de fundamentele mensenrechten, hoe we met zijn allen moeten samenleven, hoe respect voor de ander de vrijheid van meningsuiting niet mag beknotten, zolang die maar niet aanzet tot haat en geweld.”

Staat dat in de Koran?
In alle zeven opgebelde scholen blijken er kinderen te zijn die de aanslag tegen Charlie Hebdo niet veroordelen, omdat de makers van het weekblad immers de islam hadden beledigd. De scholen zijn momenteel op zoek naar informatie en manieren om dat debat aan te gaan.

“De ene discussie loopt al vlotter dan de andere”, zegt Ann Vanobberghen, pedagogisch directeur van het Maria Assumptalyceum in Laken. “Wij hebben een zeer divers publiek, met veel allochtone kinderen. Er zijn geen incidenten geweest, maar er was wel wat rumoer. Vooral heel jonge kinderen trekken soms de objectiviteit van de berichtgeving in twijfel, ze zien het als ‘ons’ nieuws."

"Zij vormen hun mening op basis van sociale media, op basis van wat ze thuis of van vrienden horen. De leerkrachten hebben geen al te grote standpunten ingenomen, om de gemoederen niet al te zeer op te hitsen, maar soms moeten we wel.”

Het debat is natuurlijk nog niet voorbij, zegt Vanobberghen. “Als school doe je ook aan opvoeding. De leerkracht kan dit kaderen, dat is ook onze taak. Waar kunnen ze er anders hun mening over kwijt?”

Want het Maria Assumptalyceum is beducht voor radicalisering. “Wij weten dat er leerlingen zijn die in radicaal-islamistische kringen vertoeven, ook dat er leerlingen zijn die familieleden hebben die naar Syrië vertrokken zijn.”

“Als een leerling verkondigt dat dit de straf is voor wie Mohammed beledigt, dan trachten we dat terug te spelen. De leerkracht vraagt dan: ‘Is dat echt wel zo? Staat dat in de Koran? Komt dat van jouzelf of heb je dat ergens gehoord?’”

Frustratie
De directrice van een andere Brusselse middelbare school, die anoniem wil blijven, ziet anderzijds ook “de vijandigheid toenemen in de maatschappij”.

“Ik begrijp de angst wel na de recente aanslagen, maar wat gaat de reactie zijn van heel goede gasten die alle moeite doen om in te stromen, maar geen kansen krijgen? Onze leerlingen moeten bijvoorbeeld hemel en aarde bewegen om een stageplek te vinden. Als het lukt, zijn werkgevers achteraf vaak heel tevreden. Als het niet lukt, is het effect frustratie.”

“Zij doen zo veel om te behoren tot onze cultuur, maar voelen zich vaak uitgesloten en geviseerd”, zegt de directrice. “Dan maakt een leerkracht 'één foute opmerking' en krijgt hij de klas tegen. Wanneer slagen charismatische predikers erin kinderen te beïnvloeden? Als ze ongelukkig zijn, als alles fout lijkt te lopen.”

“Eén leerling van onze school werd door de politie als geradicaliseerd bestempeld, maar die zit nu met een depressie thuis. Hij werd drie keer per dag aangehouden om zijn identiteitskaart te tonen. Zulke jongeren gaan zich zodanig de vijand voelen dat ze geen andere uitweg meer zien.”

Voor haar is een pen soms scherper dan men denkt. “Als gelovigen van een bepaalde religie vinden dat hun God en profeet niet afgebeeld mogen worden, waarom dat dan toch doen? Er is ook nog zoiets als het fatsoen. Ik ga absoluut niet akkoord met wat er gebeurd is in Parijs, maar soms worden leerlingen zodanig getart dat ze agressief worden."

"Voor volwassenen is dat geen excuus, maar bij kinderen kan ik die reactie begrijpen. Ik kijk met argwaan en stijgende ongerustheid naar alles wat er gebeurt.”