Brusselse scholiere Aysha is net geëvacueerd uit Gaza: 'Fijn om me nu veilig te voelen'

Aysha Abdoul is 15 jaar, maar heeft afschuwelijke dingen gezien die haar Brusselse klasgenootjes - met een beetje geluk - nooit hoeven mee te maken. De oorlog in Gaza heeft de jonge Brusselse van dichtbij meegemaakt. Drie dagen geleden zette Aysha opnieuw voet op Belgische bodem. "Het was heel gevaarlijk om te vluchten. Maar volgens het Belgische consulaat was het nog gevaarlijker om te blijven."

7 oktober. Het gezin-Abdou is al vroeg wakker om naar school te gaan, er zijn examens die dag. Dan horen ze de bommen neerkomen. "We dachten eerst dat het een storm was, maar daarna begon het huis te schudden. Toen we uit het raam keken, zagen we dat het bommen waren. Iedereen was in shock, we hadden het totaal niet zien aankomen."

Aan het woord is Aysha, de vijftienjarige oudste dochter van het Belgisch-Palestijnse gezin Abdou. Aysha, die opgroeide in Brussel, verhuisde ongeveer een jaar geleden naar Gaza met haar ouders, Belgen van Palestijnse origine. Aysha komt uit een gezin van vier kinderen. Zij en de rest van het gezin zijn drie dagen terug in België. We ontmoeten haar in gemeenschapscentrum Kontakt in Sint-Pieters-Woluwe, niet ver van haar basisschool.

Tijdelijk naar Gaza-stad

Aysha vertelt hoe ze ongeveer een jaar geleden verhuisden naar Gaza-stad. Het gezin wilde tijd doorbrengen bij de grootouders, die steeds ouder werden zonder dat ze hun kleinkinderen al ontmoet hadden. Bovendien kon het gezin-Abdou, als ze dichtbij woonden, de grootouders een beetje helpen met de dagelijkse klusjes - zo was het idee.

Voor vertrek leidde Aysha een normaal leven zoals alle Brusselse tieners. Ze woonde in Elsene, ging naar school in het Nederlandstalig onderwijs, hield ervan om met vriendinnen af te spreken en in haar vrije tijd de dabke te dansen, een Palestijnse traditionele dans. Haar interesse om meer te weten te komen over de geschiedenis van haar familie was toen al wel gewekt.

Die eerste maanden in Gaza voelden dan ook als een warm bad: doordeweeks ging Aysha naar de orthodox-christelijke privéschool in Gaza-stad, in het weekend kwam de hele familie samen. Toch was ook vóór 7 oktober het Israëlisch-Palestijns conflict nooit ver weg. "Er zijn elke dag helikopters die bekijken wat Palestijnen in Gaza allemaal doen," zegt Aysha. "Je weet nooit wanneer er iets kan gebeuren, mensen leven altijd in angst en stress."

Die angst en stress werden alleen nog groter nadat op 7 oktober de Palestijnse terreurbeweging Hamas Israël verrast met raketaanvallen en een aanslag op een muziekfestival in het zuiden van het land. Daarbij vallen uiteindelijk 364 doden. In totaal ontvoeren Palestijnse strijders ook 240 gijzelaars. Vervolgens barst in geen tijd de oorlog in alle hevigheid los en wordt Gaza gebombardeerd.

Bommenregen

Die bommenregen stopt de daaropvolgende weken niet. Mensenrechtenorganisaties Amnesty International zegt daarover dat Israëlische aanvallen 'hele families wegvagen in Gaza'. Aysha en haar gezin, die in het noorden verbleven, moeten tot drie keer toe op de vlucht gaan voor de bombardementen.

Soldaten van het Israëlische leger waarschuwen wel, als er een bom gaat vallen, zegt Aysha: “Ze bellen je op en zeggen eerst je volledige naam. Daarna roepen ze: "We gaan je huis bombarderen. Dat gebeurt binnen de tien minuten. Verwittig iedereen in je gebouw zodat ze weg kunnen lopen’."

Midden oktober berichtten de media in België dat de situatie in Gaza steeds nijpender wordt. Er is op dat moment nauwelijks brood, gas en water. In ziekenhuizen worden mensen zonder verdoving behandeld door een gebrek aan medicijnen. Het gezin-Abdou eet op dat moment tomaten uit blik.

Het gezin wil vluchten, maar dat blijkt niet zo eenvoudig. De vader van Aysha zit in een rolstoel omdat hij kort voor de uitbraak van de gevechten een beroerte heeft gehad. Uiteindelijk vertrekt het gezin-Abdou als de grensovergang opent, op aanraden van het Belgisch consulaat. Over de hoofdweg Salah ad-Din gaat het richting zuiden. "Vertrekken was gevaarlijk, maar blijven nog gevaarlijker," zegt Aysha.

Einde staakt-het-vuren

Inmiddels staat het dodental op 15.000 in Gaza, in Israël is dat ongeveer 1.200. Sinds de grens in november heropende, heeft België rond de 165 landgenoten geëvacueerd uit de Gazastrook, bevestigt Buitenlandse Zaken. Op dit moment zijn er nog ongeveer 220 mensen die wachten op de lijst met te evacueren personen, maar dat aantal verandert voortdurend omdat steeds meer mensen de Gazastrook verlaten.

Aysha is inmiddels drie dagen terug in België met haar gezin. Haar vader krijgt medische zorgen in het ziekenhuis. Aysha kijkt op haar telefoon en leest de laatste updates voor van de Arabische nieuws- en actualiteitenzender Al Jazeera. Het gezin-Abdou beseft steeds meer dat het net op tijd in veiligheid is gebracht. Sinds vrijdagochtend is aan de kortdurende wapenstilstand een einde gekomen, al gaan in Qatar de onderhandelingen tussen Israel en Hamas wel gewoon verder. "Mijn hele familie zit nog in Gaza," zegt Aysha. "Beseffen dat zij daar nu zitten, is niet eenvoudig, zeker omdat het contact zo moeizaam loopt zonder wifi."

Het geluid van de bombardementen zal Aysha ook in België altijd bijblijven. "Ik ben sneller bang dan vroeger. Als ik een luid geluid hoor, zoals dat van een overvliegend vliegtuig bijvoorbeeld, denk ik meteen dat het een bom is."

De Brusselse scholiere zal binnenkort een psycholoog bezoeken, hoewel ze twijfelt of dat wel echt nodig is. "Ze zeggen dat het moet, omdat ik een oorlog heb meegemaakt," zegt ze, een beetje lachend. Waar ze op dit moment dan vooral zin in heeft? "Ik wil al mijn vriendinnen terugzien en omdat ik het goed wil doen op school moet ik ook dringend de lesstof inhalen die ik door de oorlog heb gemist."