Changez! Hoe de versoepeling plots een verstrenging werd

De strengere coronamaatregelen van zaterdag zorgen her en der voor verwarring. Want was drie dagen eerder niet net een versoepeling afgekondigd? De gemeenschappelijke gemeenschapscommissie is niet te spreken over de federale communicatie van vorige week, maar verdedigt ook de nieuwe maatregelen: “Dit is nodig en logisch.”

Wat voorafging: Afgelopen woensdag kwam de nationale veiligheidsraad bijeen. Terwijl het aantal besmettingen in heel het land stijgt, worden na afloop vooral versoepelingen afgekondigd: zo kan elke persoon voortaan vijf contacten per maand hebben (in plaats van elk gezin), wordt de duur van de quarantaine gehalveerd en gaat de algemene mondmaskerplicht op de schop.

De beslissingen kunnen meteen op veel kritiek rekenen en donderdag laat premier Sophie Wilmès (MR) al weten dat er lokaal wellicht wél verstrengingen komen.

Afgelopen zaterdag is het al zo ver. ’s Ochtends trommelt Wilmès de minister-presidenten op, waarop minister van binnenlandse zaken Pieter De Crem (CD&V) aan de hoge ambtenaar vraagt om de lokale crisiscel bijeen te roepen. Die was dat oorspronkelijk niet meer van plan tijdens het weekend, maar onder druk van de federale regering komt de vergadering er toch.

De crisiscel, waarin naast de hoge ambtenaar Viviane Scholliers Ndaya ook het Gewest, de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie en de 19 burgemeesters aanwezig zijn, besluit meteen om de coronaschroef weer aan te draaien. De meest in het oog springende maatregel, die voorlopig drie weken geldt: cafés sluiten al om 23 uur. De burgemeesters zullen bovendien het nachtelijke samenscholingsverbod beter afdwingen.

Versoepelen om vervolgens drie dagen later opnieuw te verstrengen, bij meer dan een Brusselaar leidde de gang van zaken tot verwarring. “Heel begrijpelijk,” vindt Inge Neven, hoofd van de Brusselse gezondheidsinspectie. “De communicatie na de nationale veiligheidsraad van woensdag was verschrikkelijk. Iedereen die van nabij betrokken is bij de strijd tegen het virus was echt razend na de persconferentie.”

65-plussers

De nieuwe verstrengingen zijn nodig, benadrukt Neven. “De besmettingscijfers stijgen niet enkel, die besmettingen slaan ook steeds meer over naar de groep van de 65-plussers, en die is kwetsbaarder.” Een tweede belangrijke parameter waren het aantal ziekenhuisopnames, dat in Brussel in stijgende lijn zit. En ook op intensieve zorgen is corona steeds zichtbaarder. “15 procent van alle bedden is er ondertussen voorbehouden voor Covid-patiënten,” legt Neven uit.

Dat uitgerekend de cafés geviseerd worden is geen toeval. 55 procent van de besmette personen geeft aan dat ze in de voorafgaande dagen op café of restaurant waren. "Dat betekent nog niet dat ze het virus daar opliepen, maar het is wel een indicatie,” verduidelijkt Neven. Vooral in de late uren worden de regels op café steeds minder toegepast, weet ze. “Besmettingen gebeuren vooral via nabije contacten en die zijn er sneller na een paar glazen.”

De hoge ambtenaar Viviane Scholliers Ndaya, die in Brussel de gouverneursbevoegdheid van noodplanning uitoefent, wijst erop dat 23 uur al bij al nog niet zo vroeg is. “In Parijs is het 22 uur. Dit is ook een signaal naar de caféhouders, die ook een verantwoordelijkheid hebben: zorg dat de regels gerespecteerd worden, anders moet het misschien nog strenger.”

Terwijl cafés om 23 uur de deuren moeten sluiten, mogen restaurants totnogtoe tot 1 uur ’s nachts open blijven. Zal dat verschil in regels cafégangers niet gewoon richting restaurant drijven? “We volgen de situatie op de voet,” zegt Scholliers Ndaya. “De restaurants mochten open blijven om twee doorgangen per tafel door te maken. Veel restaurants hebben twee ‘services’, waarbij de tweede lichting pas rond 9.30 komt. Maar als het nodig blijkt, kunnen we de regels opnieuw aanpassen.”

Een aantal burgemeesters is ondertussen ontstemd over de gang van zaken van zaterdag. Zo heeft de Elsense burgemeester Christos Doulkeridis (Ecolo) het over een hinderlaag, waarbij het federale niveau de hete aardappel doorschuift naar de gewesten, die op hun beurt aan de burgemeesters delegeren. Volgens Doulkeridis pleitten de experts tijdens de vergadering voor een totale sluiting die verschillende weken zou duren. Zelf stelde hij net een langere opening dan 1 uur voor, omdat die regeling een verschuiving naar privéfeestjes zou voorkomen. Het wordt uiteindelijk 23 uur, nadat ook al een voorstel voor 22 uur op tafel had gelegen, vertelt de burgervader op sociale media.

Boswandeling

De verstrenging neemt niet weg dat de algemene mondmaskerplicht nog steeds verdwijnt deze donderdag. Het mondkapje blijft wel verplicht op plekken waar veel volk is en de anderhalve meter afstand niet mogelijk is. Een masker bijhebben is dan ook overal verplicht. Minister-president Rudi Vervoort (PS) verdedigt de afschaffing. “We willen dat mensen begrijpen waarom ze een masker moeten aandoen, zodat er ook een draagvlak blijft,” zegt zijn woordvoerster. “En als je verplicht bent om er een te dragen op een boswandeling ben je dat draagvlak snel kwijt.”