Coronatests zijn chaos: 'Zo stoppen we de verspreiding nooit'

Vijf maanden na de uitbraak van de corona-epidemie blijft testen voor veel Brusselaars een lijdensgang. Wie wil weten of hij of zij besmet is, pendelt al snel van het kastje naar de muur. "Ik ben twee keer teruggestuurd omdat een arts of ziekenhuis foute informatie gaf."

Enkele dagen na een gezellige avond op café hoort Leo T. dat zijn gesprekspartner van die avond positief heeft getest op Covid-19. Het is het begin van een parcours dat de inwoner van Sint-Gillis zich iets eenvoudiger had voorgesteld.

In het begin lijkt alles op wieltjes te lopen. Leo krijgt via de contacttracing een test bij zijn huisarts aangeboden, die hij afgelopen maandag aflegde. Maar op het resultaat was het deze vrijdagmiddag – vier volle dagen later - nog steeds wachten. “Het laboratorium is overbelast,” kreeg ik te horen.

Omdat zijn 15-jarige dochter op vakantie vertrekt naar de Franse grootmoeder, wil hij ook haar laten testen. Volgens een informatieblad dat hij bij de huisarts krijgt, kan dat zonder afspraak in Sint-Jan. Maar als ze woensdag ter plaatse aankomen, wordt het duo naar huis gestuurd: de informatie op het blad blijkt verouderd en ondertussen is wél een afspraak nodig. Het ziekenhuis – een van de vier die nog een testcentrum openhield – wordt immers door erg veel Brusselaars opgezocht.

In Sint-Jan krijgt Leo een nieuwe lijst, met plekken waar hij wél nog zonder afspraak terecht kan, zoals het Sint-Elisabethziekenhuis in Ukkel. Maar als vader en dochter daar de volgende dag aankomen, wacht een wat surreëel decor. “Voor de spoedafdeling stond inderdaad een grote tent voor de tests. De tent was helemaal uitgerust met medische apparatuur en computers, alleen was er niemand aanwezig. We hadden die computers daar makkelijk kunnen meenemen.”

Navraag in de eigenlijke spoedafdeling leert dat Sint-Elisabeth zijn testcircuit heeft opgedoekt. ‘U moet bij uw huisarts zijn, meneer.’ Terug naar af dus. Ik was woedend en mijn dochter ook.”

Leo is niet de enige die deze dagen in het labyrinth van de coronatests verdwaalt. Een lezeres getuigt hoe ze een halve dag moest rondtelefoneren voor ze een arts vond die een test wou voorschrijven voor een zieke kennis met vluchtelingenstatus. “Het laboratorium wou hem in eerste instantie terugsturen naar huis. Pas na aandringen kreeg hij de test toch, tegen betaling van 50 euro. Hij bleek positief.”

De twee getuigenissen tonen dat de testing vandaag allerminst van een leien dakje loopt. De problemen situeren zich daarbij op verschillende niveaus. De voorbeelden tonen alvast dat de overheidscommunicatie over waar en hoe je je kan laten testen mank loopt. Veel mensen vinden die informatie maar moeilijk.

Elke dag bellen

Het is een vaststelling die zelfs Brussels minister Alain Maron (Ecolo), binnen de GGC bevoegd voor gezondheid, deelt. “We horen inderdaad dat er een probleem is," gaf hij toe tijdens een persconferentie waar hij de aanpak van het Gewest bij een tweede golf toelichtte. "We moeten daaraan werken."

De website coronavirus.brussels biedt vandaag wel een overzicht van de testmogelijkheden (die verschillen voor mensen mét en zonder symptomen), maar is nog steeds geen toonbeeld van gebruiksvriendelijkheid. Wie symptomen heeft moet zijn huisarts contacteren, of als hij die niet heeft het nummer 1710 bellen. Wie een test wil om op reis te kunnen, moet een lijst van ziekenhuizen en privélabo's raadplegen.

De voorbeelden tonen evengoed dat de huisartsen lang niet altijd over accurate informatie beschikken. “Er is heel veel verwarring,” bevestigt de voorzitter van de Brusselse Nederlandstalige huisartsen Vincent Janssens. “Het beleid van de testcentra verandert voortdurend. Ik bel daarom zelf elke dag rond om op de hoogte te blijven.”

Janssens wijst er ook op dat de huisartsen niet meteen staan te springen om de hele tijd gezonde mensen te ontvangen die een test willen om op reis te kunnen. “Als ik daarmee begin zit mijn agenda meteen vol. Wat wij vragen is een testcentrum per gemeente, waar mensen getest worden zonder voorschrift. Wie symptomen heeft, kan dan wél nog naar zijn huisarts.”

De vraag rijst ook of de testcapaciteit vandaag wel volstaat in Brussel. Heel wat ziekenhuizen hebben de voorbije weken immers hun eigen testcentrum gesloten, omdat er amper nog mensen opdaagden. Maar met een tweede golf in het verschiet liggen de zaken anders. “De eigenlijke technische testcapaciteit zou voldoende moeten zijn”, zegt minister Maron daarover. “Maar het klopt natuurlijk wel dat veel ziekenhuizen hun eigen testcircuit jammer genoeg hebben gesloten."

Veel positieve tests zonder contactdata

Ook een vierde pijnpunt – de periode die verstrijkt tussen test en uitslag – bevestigt Maron. “Die is nu gewoon te lang, in de interministeriële conferentie van gezondheidsministers hebben we afgesproken dat het veel sneller moet. Het doel is om binnen het uur na het resultaat de gegevens in te voeren in de database.”

Met een deel van de positieve testen kunnen de tracingdiensten trouwens niet eens aan de slag. Bij 20 procent van die tests ontbreken immers voldoende persoonsgegevens, weten de huisartsen. Ook dat wordt volgens Maron binnenkort verholpen.

Eerder deze week berichtten we al over onduidelijkheid voor de wachtposten zelf. Aan de Sint-Anna/Sint-Remikliniek wachtte toen een veertigtal mensen op straat om getest te worden.