De school van Lukaku. ‘Jaar verder, jaar wijzer’

Nerma, Amra, Gillian, Sara, Mohamed, Alessandro, Jordan, Salma: vertrouwde namen voor wie al eens afstemt op Eén. Ze geven een gezicht aan het Sint-Guido-Instituut. Een mooi gezicht. Van jongeren op weg naar volwassenheid, met open ogen en respect voor elkaars eigenheid en cultuur. Een gezicht aan Sint-Guido én aan Anderlecht, dat zo dikwijls door de nationale media wordt uitgespuwd. Mijn dochter Charlotte van 17 weet het te smaken. Ik ook.

D onderdagnamiddag, het bureau van directeur Piet Vandermot. Alessandro en Sara spelen verlengingen voor ons in de schaduw van het Astridpark. Hij, van Italiaanse afkomst, zij Italiaans-Tunesisch. Allebei leerlingen van het vijfde jaar Onthaal en Public Relations. Ons gesprek verloopt in het Nederlands. Voor hen had het gerust ook in het Frans of het Italiaans gemogen. Of, wat Sara betreft, in het Arabisch. Sara: "En we krijgen ook nog eens Engels in de klas. Het is niet alleen tof, zoveel talen kunnen spreken, ik wil er ook echt iets mee doen. En dan: een goeie job en een gezinnetje."

Alessandro's grote ambitie: profvoetballer worden. Hij is een van de Purple Talents op school en spreidt wekelijks zijn talent tentoon bij de U17 van paars-wit. "Profvoetballer worden is écht wel mijn droom. Ik doe al die inspanningen, school en voetbal, niet voor niets, hé. Ik heb een doel in mijn leven en ik ga ervoor. Makkelijk is het zeker niet. Dikwijls moet ik na de training nog naar de les. Dan kom ik in de klas aan, keimoe, adrenaline in mijn lijf, en moet ik me toch proberen te concentreren. Soms vraagt de leraar dan iets, net op het moment dat ik bijvoorbeeld aan het denken ben: 'Die pass heb ik toch wel mooi gegeven.' Dan val ik uit de lucht. 'Ja... Wablief?' Het is zo moeilijk om je te concentreren. Dat is ook niet mijn fout, hé."
Sara: "Ik speel geen voetbal, maar ik hou wel van sport. Joggen en fitness. Het gebeurt weleens dat we samen met de anderen naar Alessandro of Romelu gaan kijken, ja."

Spannend
Het is nu iets meer dan een jaar geleden dat de leerlingen van het Sint-Guido-Instituut kennismaakten met de camera's van Woestijnvis.
Alessandro: "In het begin was het van: 'De camera's zijn er, een beetje oppassen.' Oppassen met wat we doen, wat we zeggen."

Sara: "Maar na een maand of twee waren we het wel gewend, alles kwam natuurlijk over. Uiteindelijk: wat we nu zien, is de realiteit. Zoals we zijn, zoals we ons gedragen. We spelen geen komedie, alles is spontaan. De meningen die we uiten, zijn onze meningen, we zijn niet in een bepaalde richting gedwongen of zo. Dat maakt het programma ook zo speciaal: al die culturen, al die persoonlijkheden. Ieder zijn mening, ieder zijn manier van doen."

Alessandro: "Het is wel tof om jezelf zo op televisie te zien. Soms zie ik mezelf iets zeggen en denk ik: 'Oei, heb ik dat echt gezegd?'"

Sara: "(lacht) Het maakt het ook spannend voor ons. Wij weten echt niet vooraf wanneer we aan het woord gaan komen en wanneer niet. Wat er gezegd zal worden. In welke episode we aan bod komen, in welke niet. Vooral de eerste aflevering was het spannend uitkijken. 'Hoe gaat dat er allemaal uitzien?' We hadden ook niet verwacht dat het zo bekend ging worden, helemaal niet."

"Nu zijn we ook een jaar ouder dan bij de opnamen. Over sommige dingen denken we nu anders dan toen. Dan zie ik mezelf zeggen: 'Ik ga dit of dat nooit doen', en dan moet ik vaststellen dat ik het ondertussen wel gedaan heb. Dat is ook logisch, denk ik. We hebben dingen bijgeleerd over het leven, over de jongens, nieuwe ervaringen opgedaan. Je waarden veranderen, je wordt opener."

De reacties
Sara: "Veel mensen vinden het programma heel leuk. 's Avonds krijgen we vaak berichtjes: 'Amai, dat heb je goed gezegd.' Dat is wel tof. Aanvankelijk was dat een verrassing. Ik had tegen niemand buiten de school gezegd dat we op tv zouden komen, er zijn ook niet veel Brusselaars die naar Eén kijken. Maar dan kreeg ik berichtjes: 'Je bent op tv geweest!' Dat had ik echt wel niet verwacht. 'Kijken jullie daar allemaal naar?' Ik heb tot mijn twaalfde in Boom gewoond, bij Antwerpen. Ook van daar heb ik berichten gekregen. Zelfs van leerkrachten van in de basisschool, op Facebook."

Alessandro: "Op een bepaald moment heb ik een sms gekregen: 'Ik heb je op tv gezien.' Ik: 'Wie ben je?' Het was een vriend met wie ik in het tweede jaar op school had gezeten en die ik ondertussen uit het oog was verloren. Ik heb ook al veel reacties gehad van mensen die ik niet ken. Die mij een e-mail sturen op Facebook. Gewoon omdat je met je gezicht op televisie komt. Eergisteren nog vertelde mijn trainer dat zijn vrouw zei toen ze naar de aflevering 'Liefde' zaten te kijken: 'Zie, zie, Alessandro geeft bloemen aan zijn lief. Daar moet ik bij jou niet van dromen!' Plezant. Ik word er op Anderlecht door de andere spelers weleens op aangesproken. 'Je bent wel een playboy' en zo. Ik had al een beetje een reputatie, en nu ziet iedereen dat."
Sara: "Playboy? Hij is nog altijd samen met Nemra, hé. De 29ste al een jaar!"

Alessandro: "Mijn vader, bij wie ik woon, spreekt alleen Frans en Italiaans. Als we samen kijken, moet ik alles vertalen. Hij vindt het best grappig, wat we allemaal doen en zeggen."
Sara: "Mijn mama kan niet altijd kijken. Maar ik vertel het haar dan allemaal achteraf en soms is ze echt wel fier. Zolang ik niet echt opval en geen domme dingen doe, vindt ze het goed. Daar waren we het bangst voor: 'Ik hoop dat ik vandaag geen stomme dingen doe, dat ik mijn ouders niet ontgoochel.' Je weet niet wat er gaat komen, soms heb je echt wel schrik om samen met je ouders te kijken. En uiteindelijk, hoe je thuis bent, is niet hetzelfde als hoe je in de schoolbanken bent."

"Bij mij is het vaak als ik iets zeg waar de mensen hetzelfde over denken: 'Amai. Het is goed dat je durft te zeggen voor de camera.' Uiteindelijk komen er in de tv-serie onderwerpen aan bod waarover je met je ouders niet praat. En je durft dat dan voor de camera, terwijl je weet dat niet alleen je ouders, maar ook nog bijna een half miljoen andere mensen kijken."
Sara en Alessandro hebben ook veel bijgeleerd over de anderen op school.

Sara: "Vorig jaar waren we al een hechte klas. Iedereen had elkaar graag, kwam goed overeen. Eigenlijk is er niet veel veranderd door het programma, maar toch hebben we bijgeleerd. Nu begrijp ik waarom die zus of zo reageerde in een bepaalde situatie."

Alessandro: "Omdat iedereen zijn mening heeft gezegd, alleen voor de camera terwijl de anderen er niet bij waren."

Sara: "Dan geven ze - als ze willen - echt wel hun mening. Wat hem of haar op het hart ligt. Soms kunnen we daar echt weleens van schrikken: 'Oei, die denkt zus of zo.' Het doet je beseffen dat je, als je met allemaal culturen samenleeft, dingen van anderen moet accepteren. Ook als je het er niet mee eens bent."

Alessandro: "We krijgen ook vaak opmerkingen als: 'Jullie zijn veranderd' en van die dingen. Gewoon omdat we op tv komen."

Sara: "Sommige mensen denken dat we een dikke nek krijgen. Maar dat is niet zo, we blijven gewoon onszelf. Uiteindelijk werden we toevallig gekozen voor het programma, dat was niet gewild. Het is niet dat we een casting zijn gaan doen om op tv te komen. Zulke reacties vind ik toch niet tof, zeker niet van medeleerlingen die ons al jaren kennen. Mohamed bijvoorbeeld, die kijkt zelfs niet en dan zeggen ze: 'Die is veranderd door het programma.' Dat is niet mooi. Zijn familie kijkt, hijzelf niet omdat hij geen tijd heeft. Hoe kunnen de mensen dan zeggen dat hij veranderd is? 'Hij is dit, hij is dat.' Terwijl het hem niet veel kan schelen wat er op tv komt."

De school van Lukaku, maandag om 20.40 uur op Eén, tot en met 1 november