De Sukkelstraat (3): Atelier 340 in Jette

Al jaren hangt er een groot oranje zeil over het laatste huis van de De Rivierendreef, een doodlopende straat langs het spoor. Het half afgewerkte huis moet al twintig jaar onderdeel worden van Atelier 340, het centrum voor hedendaagse beeldhouwkunst. Chronisch gebrek aan geld verhindert de afwerking van het project.

Atelier 340 Muzeum werd ruim dertig jaar geleden uit de grond gestampt door de eigenzinnige Pool Wodek Majewski. In het vervallen werkmanshuisje op nummer 340 van de De Rivierendreef begon hij opmerkelijke tentoonstellingen en debatten rond hedendaagse beeldhouwkunst te organiseren. Al vlug had hij meer ruimte nodig. Ook de gemeente wilde de steeg met haar bouwvallige huisjes nieuw leven inblazen en zag wel iets in een kunstencentrum. In 1993 sloot ze met de vzw Atelier 340 een erfpachtovereenkomst van 35 jaar voor een heel rijtje huisjes, in 2000 kwam er nog een perceel bij. Voorwaarde voor de lage huur was dat de huisjes binnen de vijf jaar na de bouwvergunning gerenoveerd zouden worden. Wodek haalde er de kunstenaar-architect Richard Flament bij, die een mooi, vrolijk ontwerp tekende. In 1995 werd de bouwvergunning goedgekeurd. Pas drie jaar later stemde de Franse Gemeenschap ermee in om een deel van het bouwproject te subsidiëren en kon het werk beginnen. Er kwam een volledig nieuwe ingang, met veel glas en hout, en ook verderop in de straat werden enkele huisjes opgeknapt.

En toen was het geld op en viel het werk stil. Atelier 340 kampt al van bij zijn ontstaan met chronisch geldgebrek. Vorige zomer schrapte minister van Cultuur van de Franse Gemeenschap Fadila Laanan (PS) de structurele jaarlijkse subsidie van 153.000 euro. Als reden werd financieel wanbeleid opgegeven. Wodek is er echter van overtuigd dat Merry Hermanus (PS), de Jetse schepen-zonder-bevoegdheden die het Atelier en zijn président-concierge al jaar en dag het vuur aan de schenen legt, achter het dichtdraaien van de subsidiekraan zit. Koppig weigerde hij een stap opzij te zetten of te stoppen. Het atelier, dat tien mensen tewerkstelt, leeft nu van het entreegeld, de productie van kaartjes, de occasio­nele verkoop van een kunstwerk, de caféopbrengst en hier en daar een kleine projectsubsidie.

Inmiddels staat het water Atelier 340 aan de lippen. Gas en elektriciteit werden al een keer afgesloten. Met de hete adem van de schuldeisers in de nek heeft Wodek nog amper de tijd om met kunst bezig te zijn. Enkele weken geleden deed hij een dramatische oproep om het nieuwe beeldenpark te redden. Een stuk van dat buitenterrein valt onder de erfpacht, maar het Atelier ging zelf een lening aan om het aanpalende perceeltje en een kunstenaarsappartement te kopen. Tegen 15 februari moest er 10.000 euro op tafel liggen voor de afbetaling.

"U begrijpt dat ik in deze omstandigheden geen geld heb voor bakstenen," zegt Wodek. De afwerking van het hoekhuis is voorlopig dus niet aan de orde. Maar ook elders in het gebouw zijn er nog grote delen waar de wind door de ramen giert en het dak bestaat uit simpele golfplaten.

In 2004 gaf de gemeente uitstel tot in 2008 voor de afwerking van de renovatie. Het mocht niet baten. Erg moeilijk doet het schepencollege, Hermanus uitgezonderd, er niet over. "De meerderheid hecht aan het voortbestaan van het atelier," zegt schepen van Cultuur Paul Leroy (LBJ). Daarom ook is het college bereid om de jaarlijkse steun, nu 2.500 euro, op te trekken. Maar geld om de renovatie over te nemen heeft de gemeente niet, althans dit jaar niet. "In 2012 staat de verbouwing van twee scholen op het programma. Misschien is er daarna iets mogelijk."