Democraat in Brussel: 'Clinton weet tenminste waarover ze spreekt'

Dinsdag verkiezen de Amerikanen hun nieuwe president: wordt het Donald Trump of Hillary Clinton? Ook de Amerikaanse expats in Brussel volgen het hele verkiezingscircus vol spanning. Democrats Abroad, de vertegenwoordiging van de Democratische partij in België, staat voor 100 procent achter de eigen kandidaat. "Het was zo leuk om de voorbije acht jaar niet altijd te moeten uitleggen dat 'niet alle Amerikanen zo zijn', dus het zou jammer zijn om terug te keren naar dat tijdperk."

Pauline Manos is voorzitter van Democrats Abroad in België. Ze is oorspronkelijk afkomstig uit Californië, maar woont nu al 14 jaar in België. Toch is ze nog altijd zeer betrokken bij wat er in haar thuisland gebeurt. "Als ik met Kerstmis naar de VS terugkeer, zeg ik nog altijd 'I'm going home' (lacht)." Al is dat niet voor iedereen het geval: "Soms voelen mensen zich niet echt meer verbonden met de VS, omdat ze al lange tijd in Europa wonen. Het is een hele uitdaging om ervoor te zorgen dat ze gaan stemmen. We proberen hen zo goed mogelijk te informeren. Sommige mensen beseffen niet eens dat ze mogen stemmen of ze weten niet hoe het moet."

Anderen hebben dan weer de indruk dat hun stem er niet echt toe doet: expats stemmen in de staat in de VS waar ze het laatst woonden. Als je alle expats zou samentellen zou het, qua inwoners, groter zijn dan 12 andere staten. "In de voorverkiezingen binnen de Democratische partij hebben we 14 stemmen op de Democratische conventie en kunnen we dus als één blok stemmen. Bij de echte verkiezingen geldt dat jammer genoeg niet. Dat maakt het moeilijker om onze belangen op de agenda te plaatsen", aldus Manos.

Niet terug naar het Bush-tijdperk
Voor Manos staat er in deze presidentsverkiezing veel op het spel: "Het gaat erom welke rol de VS wil spelen in de toekomst", vertelt ze. "Wordt dit een land dat naar buiten gericht is, dat actief is in de internationale structuren, of plooien we ons terug op onszelf? Een grote muur bouwen, iedereen buiten houden, en de kous is af. Dat is een duidelijke keuze die gemaakt moet worden."

Het hoeft geen verrassing te zijn dat Manos de eerste optie verkiest. "Als expats hebben wij het Bush-tijdperk meegemaakt. De VS werden zowat overal gehaat, en we begrepen waarom. Onder Obama worden we wat meer gewaardeerd. Het zou doodzonde zijn om nu opnieuw aan Europeanen te moeten uitleggen: ‘Kijk, niet alle Amerikanen zijn zo.’ Dat is echt geen aangename positie om je in te bevinden.”

Of Manos zich een VS kan voorstellen met 'the Donald' als president? "I would prefer not to", lacht ze. "Ik denk dat het geen aangename toekomst zou zijn. Er zou een veel kouder Amerika komen, waar ik me niet meer thuis zou voelen.”

Al wil dat niet zeggen dat ze geen begrip heeft voor de mensen die voor Trump kiezen: "Het zijn zeker niet alleen de laagopgeleide, racistische blanken die voor hem stemmen. Daarvoor scoort hij te goed in de peilingen. In mijn familie en vriendengroep in de VS ken ik genoeg mensen uit de hoge middenklasse die voor Trump stemmen. Ze bekijken Amerika’s rol in de wereld op een andere manier. Dat zorgt uiteraard voor verhitte discussies aan de eettafel."

Glorieus tijdperk uit het verleden
Waar komt de aantrekkingskracht van Trump dan vandaan? "Zijn boodschap slaat aan bij mensen die terugwillen naar een geromantiseerd glorieus tijdperk uit het verleden. Ik denk niet dat dat kan. Ik vind het geen goed idee om bijvoorbeeld de koolmijnen in West-Virginia terug te brengen. Maar ik snap wel dat een werkloze mijnwerker daarop hoopt", aldus Manos. "Dat populisme opkomt is trouwens niet uitsluitend in de VS zo. Dat zag je bijvoorbeeld bij de Brexit, maar ook in België: ook hier wordt fel gedebatteerd over de vluchtelingencrisis, of recent nog over CETA. De globalisering heeft verliezers met zich meegebracht, en daar moet je naar luisteren. Ook heel wat Amerikaanse expats in Brussel hebben trouwens begrip voor die mening."

Is Clinton in staat om te luisteren naar die bekommernissen? In de voorverkiezingen werd ze over die thema's het vuur aan de schenen gelegd door Bernie Sanders. Nu doet Trump dat, zij het op een hele andere manier. "Maar ze heeft in het verleden bewezen dat ze bruggen kan bouwen", klinkt het overtuigd. "Maar ik besef dat er een kerngroep van mensen is die haar nooit zal steunen. Dat is hun goed recht."

Deze verkiezingen staan te boek als bijzonder smerig. Het stoot ook Manos tegen de borst. "Feiten spelen nauwelijks nog een rol in debatten. Er wordt niet gesproken over wat de visie van de kandidaten is of over de belangrijke thema’s." Al is daar voor haar slechts één iemand verantwoordelijk voor: "Ik vind sommige tactieken van Trump erg schokkend. Ook Clinton is niet vrij van controverse, maar ik vind dat zij een zo goed mogelijke campagne heeft gevoerd. In de debatten liet ze blijken dat ze over een uitstekende dossierkennis beschikt. Of je het nu met haar eens bent of niet, ze weet tenminste waarover ze spreekt."

Apathie
Het lage niveau van de campagne heeft gevolgen: "Deze verkiezing zaait enorm veel verdeeldheid. Het is blijkbaar onmogelijk geworden om een volwassen politieke discussie te hebben. En dat leidt tot apathie bij de kiezers. Het risico is dan dat een groot deel van de kiezers thuisblijft. En dan bestaat de kans dat Trump wint, terwijl ik er zeker van ben dat zijn visie niet de meerderheid van de VS vertegenwoordigt. Daarom is het zo belangrijk dat we mensen naar de stembus krijgen", zegt Manos.

Echt hoopvol voor de toekomst is de voorzitter van Democrats Abroad niet: "Wie er ook wint, ik hoop dat er achteraf een soort van eenheid kan komen. Een wetgevende impasse zoals de voorbije acht jaar moeten we absoluut vermijden (de Democratische president Obama moest immers opboksen tegen een Republikeinse meerderheid in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat, red.). Ik vrees ervoor. Ik hoor bepaalde senatoren nu al verklaren dat ze allerlei zaken zullen blokkeren, zoals benoemingen voor het Hooggerechtshof. Nochtans hebben we nu meer dan ooit nood aan samenwerking."