Deze Afghaanse soldaten slapen al maanden op brug: 'Buren doen meer dan overheid'

De burgemeester van Brussel-Stad wil ze niet, de burgemeester van Molenbeek wijst naar de federale overheid om in te grijpen. Dus slapen Afghaanse vluchtelingen in het niemandsland op de brug over het Kanaal. Al weken staan de tentjes er opgesteld, maar nu het kwik ook 's nachts onder nul gaat, wordt de situatie onhoudbaar. "De buren doen meer dan de overheid."

Het tentenkamp ligt op de brug tussen Brussel-Stad en het Klein Kasteeltje aan de ene kant en de Molenbeekse Toekomststraat aan de andere kant. Fawad, Wakil, Hikmat en Sifat wonen al weken in de tentjes. Sommigen werden niet veel eerder geboren dan 2001, de start van het internationaal bewind van NATO in Afghanistan.

De meeste mannen die op de brug slapen zijn wel jonge dertigers. Thuis in Afghanistan hadden ze het goed: een baan, een huis, een auto en een gezin met jonge kinderen. Ze werkten in het leger of bij de politie. Toen de Taliban in augustus de macht overnam, moesten ze plots voor hun leven vrezen.

Een aantal mannen die in de tentjes verblijven, hoopte in Brussel - de thuishaven van de NATO - veiligheid te vinden. Na twee decennia samenwerking met buitenlandse strijdkrachten hadden ze meer verwacht van de ontvangst in België. "Het is heel moeilijk om in de kou te leven, geef ons tenminste een bed," zegt de jonge dertiger Fawad Safi.

Na een reis die maanden tot een jaar heeft geduurd, kwamen de meeste mannen deze zomer aan in België. Sommigen hebben al een asielaanvraag ingediend. Maar vanwege de opvangcrisis bleef het bed waar ze recht op hebben - zoals vastgelegd in de Opvangwet - voorlopig uit. De mannen die op de brug overnachten, doen dat niet enkele nachten. Ze zijn er al één, twee, drie of vier maanden.

'De buren doen meer dan de regering'

Buurtbewoners, sympathisanten en organisaties zoals Vriendschap Zonder Grenzen komen regelmatig voedsel of kleding brengen. "De buren doen meer dan de regering," klinkt het dan ook onder de mannen. Hoewel de Afghanen daar dankbaar voor zijn, is het bij lange na alles wat ze nodig hebben.

Een paar Afghanen zitten met kogelwonden die verzorging nodig hebben. Ook hebben sommigen last van huidziektes vanwege het gebrek aan sanitaire voorzieningen. Sommige mensen zijn in psychische nood vanwege de leefomstandigheden. De langsrazende auto’s en voorbijgangers maken het moeilijk om een ononderbroken nacht te slapen en het kwik daalt 's nachts tot -4 deze week.

"We zijn Afghanen, we kunnen hier leven, dat is geen probleem," zegt Safi vastberaden. Maar ook hij vraagt zich af hoe lang de situatie nog zal duren. Het eten dat sympathisanten komen brengen voedt de monden thuis niet. Het liefst willen de mannen zo snel mogelijk aan het werk. "We zijn geen bedelaars. We zijn jong, we willen geld verdienen met werken. Zo kunnen we onze situatie verbeteren, onze familie steunen en een bijdrage leveren aan deze samenleving."

De schemer valt, buurtbewoners verzamelen maandagavond op het pleintje achter de brug, waar de Groene Hondstraat en de Toekomststraat samenkomen. Ze hangen een spandoek op met de tekst ‘Solidaire buren’. Het is de eerste keer dat buurtbewoners Afghanen uitnodigen om soep te komen eten en zich te warmen aan een vuurkorf.

Tussen de honderd en tweehonderd mensen zijn aanwezig op het evenement. Er zijn veel Afghanen bij. Sommigen hebben een plekje verzekerd in het Klein Kasteeltje aan de overkant van het Kanaal. De minderjarige Zaibe Hula slaapt in een kraakpand in Schaarbeek. Anderen slapen onder een afdak bij het aanmeldcentrum Pacheco.

Zo ook Yaseeine Ragman Solizay, die zijn handen aan het vuur warmt. In een vorig leven was hij hoofdofficier in het leger. Vandaag leeft hij in Brussel zonder dak boven zijn hoofd. "De Europese landen hebben het altijd over mensenrechten. Nu is het moment om actie te ondernemen. We slapen op straat."

Zo denken de solidaire buren er ook over. Het was Katrijn Dehantschutter die een paar buren uit de Toekomststraat en Groene Hondstraat heeft samengeroepen. De buren kunnen niet meer aanzien hoe de Afghanen in de vrieskou in tentjes slapen zonder uitzicht op iets beters. "Hier worden internationale rechten geschonden," zegt ze overtuigd.

De buurtbewoners zijn voorlopig niet van plan om juridische of politieke actie te ondernemen. De Belgische federale overheid is tenslotte ook zonder hun tussenkomst al meer dan 7.000 keer veroordeeld voor het niet-opvangen van vluchtelingen. Zeker is wel dat de buurtbewoners nog vaker soep en thee zullen serveren.