Dokters: 'Doe iets aan Brusselse luchtvervuiling'

Een groep medici en gezondheidsorganisaties roept de Brusselse regering op om in haar nieuwe Lucht-Klimaat-Energieplan veel ambitieuzer te zijn. Luchtvervuiling kost jaarlijks honderden levens in het gewest, stellen de briefschrijvers. Ze vragen onder meer een ‘veiligeafstandszone’ tussen drukke verkeersaders en woningen.

De medici en medische organisaties publiceerden hun open brief op de website van de krant De Morgen.

Onder meer de Gezinsbond, Dokters van de Wereld, het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie, Schone Lucht BXL, een aantal dokters van het UZ Brussel en de KU Leuven, de Belgian Lung and Tuberculosis Association en BRAL ondertekenden de oproep.

“In juni werd België door de Europese Commissie voor de rechter gedaagd voor het niet naleven van de Europese regelgeving inzake luchtkwaliteit”, openen de briefschrijvers. “Het Brussels Gewest is zich ervan bewust dat er extra inspanningen nodig zijn om de Europese normen te halen en bereidt een nieuw beleidsplan voor. Gezonde lucht is van levensbelang voor de meer dan 1 miljoen inwoners van Brussel en de 350.000 pendelaars die er komen werken.”

'Zelfde als tabak'
Maar helaas wordt de lat niet hoog gelegd in het nieuwe beleidsplan, schrijven de initiatiefnemers van de brief. De Brusselse regering streeft naar een sterke daling van fijnstof (PM 10) en stikstofdioxide om te voldoen aan de Europese richtlijnen ter zake.

"Maar die normen zijn 2,5 keer minder streng dan wat de Wereldgezondheidsorganisatie aanbeveelt, en dus is zelfs zo’n drastische vermindering niet voldoende. Ook ultrafijnstof (UFP) en black carbon (dieselroet) zijn uiterst gevaarlijke stoffen voor de volksgezondheid, die longen en bloedbaan binnendringen. Een onaanvaardbare uitstoot van black carbon, afkomstig van dieselwagens, wordt op verschillende drukke verkeersassen in Brussel gemeten."

"In 2013 besloot de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) dat ze luchtvervuiling en fijnstof als kankerverwekkend voor de mens beschouwt, op dezelfde manier als tabak. In Brussel overlijden er jaarlijks minimaal 632 mensen vroegtijdig door luchtvervuiling in de stad. (...) Luchtvervuiling tast de longfuncties van ongeboren kinderen in de baarmoeder aan en remt hun groei af. Baby’s hebben later meer kans op astma, allergie en diabetes.”

Luchtverontreiniging veroorzaakt longproblemen bij de meest zwakkeren, de kinderen en de ouderen. En een op drie hartinfarcten wordt veroorzaakt door vervuilde lucht.

'Veilige afstand van de vervuiling'
Naast gezondheidsproblemen allerhande leidt luchtvervuiling ook tot zware maatschappelijke kosten. “Voor het Brussels Gewest alleen gaat er jaarlijks minimaal 758 miljoen euro verloren door vroegtijdige overlijdens, zonder de ettelijke aantal verloren werkdagen in rekening te brengen.”

Het klopt dat het Brussels Gewest het probleem van luchtvervuiling niet alleen kan oplossen, beseffen de briefschrijvers. “Luchtvervuiling is een gewestoverschrijdend probleem waarvoor dringend afspraken tussen de Gewesten en op federaal vlak nodig zijn. Toch mag dat geen excuus zijn om niet doortastend te handelen. In het kader van het nieuwe Lucht-Klimaat-Energieplan mag deze opportuniteit niet worden gemist.”

Daarom vraagt de coalitie achter de brief dringend om twee tastbare maatregelen op te nemen in het nieuwe Lucht-Klimaat-Energieplan.

Ze willen ambitieuze doelstellingen voor de vermindering van niet alleen ‘gewoon’ fijn stof (PM10) en stikstofdioxide, maar ook voor dieselroet (black carbon) en kleiner fijn stof (PM 2.5). Ze vragen ook een duidelijke kalender om die doelstellingen te halen.

“Daarnaast vragen we veiligeafstandszones tussen enerzijds verkeersaders als bron van luchtvervuiling en anderzijds toekomstige voorzieningen voor kwetsbare bevolkingsgroepen en woongebieden.”

Bekijk ook het interview van tvbrussel met professor milieuchemie Willy Baeyens (VUB):