Een week in de cel na vermoedelijke vergissing: ‘Ik was zó machteloos'

Een maand geleden kreeg Tai Sithole (26) een telefoontje dat het begin van een nachtmerrie betekende. Plots bleek hij verdachte in een phishingzaak en ging hij een hele week de cel in. Hoewel alles erop wijst dat kijkers van Faroek hem voor iemand anders hielden, is hij vandaag nog steeds in verdenking. En dat laat zijn sporen na. "Waarom deed die onderzoeksrechter niet meer moeite? Ik kan daar nog steeds niet bij.”

Op 18 maart las u hier hoe Chengetai ‘Tai’ Sithole acht dagen de cel in ging als verdachte van phishing. Kijkers van het VTM-opsporingsprogramma Faroek hadden hem herkend op bewakingsbeelden van 2020, die nochtans niet overeen kwamen met foto’s van Chengetai in diezelfde periode. Dat was ook de mening van de voorzitter van de raadkamer, die hem wou vrijlaten. Het parket ging echter in beroep. Uiteindelijk werd de jongeman van Zimbabwaanse afkomst vrijgelaten, maar hij bleef wel verdachte in de zaak waarbij een dame uit Dilbeek 20.000 euro lichter werd gemaakt.

Vier weken na de vrijlating is daar nog niets aan veranderd, leert navraag bij het parket van Halle-Vilvoorde. “We wachten op een mededeling van de onderzoeksrechter, die op dit moment niet wenst te communiceren over de zaak,” zegt de parketwoordvoerder. “Hoelang de man in kwestie nog verdachte kan blijven? Dat kunnen we niet zeggen.”

Van glimlach naar paranoia

Die onzekerheid en de episode in de gerechtelijke en gevangenismolen knagen ondertussen, horen we als we Tai opzoeken in zijn appartement in Sint-Gillis. “Ik slaap heel slecht, ben bang voor nachtmerries, lijd aan mood swings en ben niet meer gaan werken sinds ik vrijgelaten ben uit de gevangenis,” vertelt de jongeman. “Ik was iemand die met een glimlach en vertrouwen in het leven stond, met een job, een woning en een relatie. Maar dat leven heeft nu een hele harde klap gekregen. Ik voel me paranoïde, vertrouw de staat niet meer. Plots besef je dat niets echt zeker is in het leven. En bij alles wat ik onderneem, vraag ik me nu af of het niet negatief kan afstralen op mijn dossier.”

Naast psychologische gevolgen zijn er ook financiële. De advocatenkosten lopen in de duizenden euro's, een bedrag dat Tai niet zomaar heeft. “Gelukkig zijn familie en vrienden ingesprongen. Een inzameling leverde nu al 4.700 euro op. Meer dan dertig personen deden een bijdrage, die steun is echt hartverwarmend.”

Tai staat ons te woord in het bijzijn van zijn vriendin Ahouefa Lhoir en doet dat in vlot Nederlands. De jongeman, die in Londen geboren is en enkele jaren in Zimbabwe woonde, groeide dan ook op in de rand rond Brussel en bezocht Vlaamse scholen en later de Brusselse Erasmushogeschool, waar hij een diploma toerisme haalde. In de BRUZZ-radiostudio dook hij soms op tijdens de avondprogrammering. En sinds enkele jaren werkt hij als verkoper voor een telecombedrijf in Sint-Lambrechts-Woluwe. Het is daar dat hij op 10 maart plots een telefoontje krijgt van de politie, die met een huiszoekingsbevel voor zijn deur in Sint-Gillis staat.

Het is het moment waarop de wereld van Tai instort. De agenten doorzoeken zijn woning, leggen hem uit dat hij verdacht wordt en meemoet, boeien hem en leiden hem voor de ogen van de hele straat naar de politiewagen. “Ik mocht zelfs mijn werkuniform niet uitdoen, ik heb dat nog tot de volgende dag gedragen en ik had het er barkoud mee in de cellen.”

Tai wordt verhoord maar kan pas de volgende dag voor onderzoeksrechter Patrick De Coster komen, die de leiding heeft over het phishingonderzoek.

“Hij herhaalde dezelfde vragen van tijdens het verhoor, na een minuut of vijf was hij al klaar. Tot dan dacht ik de hele tijd: ‘Dit is gewoon een slechte film, straks zien ze de fout in en ga ik naar huis, douchen en weer naar het werk. De verschillen tussen de opsporingsfoto’s en beelden van mezelf uit die periode zijn gewoon te frappant. De agenten die bij me waren zeiden dat ook, nadat ze de Faroekbeelden hadden opgezocht: “Gij lijkt daar nie op, moat.” Ze noemden de verschillen in gezichtsbouw en dan zwijg ik nog van het feit dat mijn haar er helemaal anders uitzag dan op die bewakingsbeelden.”

Het draaide anders uit. “’We gaan hem naar Saint-Gilles sturen,’ kwam de secretaresse even later melden. Op dat moment wist ik echt niet wat doen, ik voelde tranen in mijn ogen, ik wou roepen, maar wist dat het niets zou helpen. Ik was zo volledig machteloos en werd er de volgende dagen ook echt depressief door. Ik kon het ook gewoon niet geloven. Ik, die gevangenissen enkel uit films kende, werd tijdens de rit naar de gevangenis ook meteen al op grapjes getrakteerd door een van de agenten. Ja, laat uw zeep niet vallen hé, maat!”

Hoe het mogelijk is dat de onderzoeksrechter het verschil niet zag tussen de bewakingsbeelden enerzijds en de foto’s van Tai in 2020 anderzijds, daar kan de jongeman vandaag nog steeds niet bij. “Ik zie maar een verklaring: hij deed gewoon de moeite niet. Vijf minuutjes goed kijken zou echt moeten volstaan. Op dat punt stel ik me echt de vraag of ze bij een blanke op exact dezelfde wijze zouden reageren. Of dit volgens mij met racisme heeft te maken? Ik hou er echt niet van om die kaart te trekken en heb eigenlijk nooit last gehad van racisme in mijn leven. Maar hoe langer ik hier over nadenk, hoe meer het antwoord ‘ja’ wordt.”

De onderzoeksrechter was niet de enige die in de fout ging, meent Tai. "De kijkers van Faroek, daarna was er nog een getuige die beweert dat ze me herkende en niet te vergeten ook de speurders die het dossier samenstelden voor het naar de onderzoeksrechter ging."

Goeie advocaat

Dat Tai naar de gevangenis moest, vindt hij trouwens niet enkel vreemd omwille van de verschillen in de foto’s. “Op het moment dat de rechter me naar Saint-Gilles stuurde, was mijn gsm-verkeer ook al onderzocht en daaruit bleek net dat ik niet in de buurt was op het moment van de geldafhalingen of toen de dader een Nederlands casino bezocht. Dat staat allemaal zwart op wit in mijn arrestatiebevel.”

Welke les Tai uit het hele verhaal heeft getrokken, willen we nog weten. Hij moet even nadenken. “Dat je als bruine jongen maar best een goeie advocaat hebt. Dat weet ik nu voor de rest van mijn leven. Ik dacht een hele tijd dat ik niets beters kon doen dan gewoon open te antwoorden op alle vragen en alles uit te leggen. Maar dat volstaat dus niet.”