Ex-hongerstakers wachten op verdict: 'Voor velen is dit de hel'

Twee maand na het einde van hun hongerstaking dienden 167 sans-papiers een aanvraag tot regularisatie ingediend. Hun dossiers worden prioritair behandeld, maar intussen wachten sommigen al een maand op antwoord. "Vooral de adrescontrole bezorgt hen veel stress."

Overdag oogt de bezette Begijnhofkerk tegenwoordig behoorlijk leeg. De matrassen en tentjes verraden dat hier wel nog steeds geslapen wordt. “Kom vanavond eens terug, dan is iedereen er weer”, raad Ahmed, een van de weinige aanwezige bezetters, aan. “Nu zijn ze alweer aan het werk.”

Amper twee maand geleden beëindigden 470 actievoerende sans-papiers hun hongerstaking in de Begijnhofkerk, maar ook in lokalen van de ULB en de VUB. Ondanks hun precaire gezondheidstoestand begaven ze zich zo snel mogelijk naar de opgerichte neutrale zone vlakbij, waar ze terecht konden voor informatie over de verblijfsprocedures en de stand van zaken in hun eventuele individuele procedure. Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) bevestigde toen de dossiers van de hongerstakers prioritair te willen behandelen.

Vanuit haar bureautje dat uitkijkt op de kerk, coördineert juriste Juliette Arnould de aanvragen van de ex-hongerstakers in de Begijnhofkerk. “De eerste aanvragen werden ondertussen al een maand geleden verstuurd. Een vrouw kreeg al een positief antwoord, maar dat ging om iemand die in België geboren is, dus dat was te verwachten. Momenteel moeten we nog 28 aanvragen afwerken en indienen. Daarmee hopen we voor eind september rond te zijn.”

Woning verloren

Een van de verstuurde dossiers is dat van Charaf. Sinds 2005 verblijft hij in België, tweemaal werd zijn asielaanvraag afgewezen. “Ik denk niet dat ze al bezig zijn met mijn dossier, want het was pas af op 7 september. Dus ik ben nog niet zo nerveus als sommige anderen.”

Ook hij is, twee maanden na de hongerstaking, alweer aan het werk. “De hongerstaking was een vreselijke periode, maar ik ben er qua gezondheid nog goed vanaf gekomen. Anderen hebben ontstoken nieren, of zijn depressief. Verhuizen en meubels ineensteken; beetje bij beetje lukt het wel weer. Dat moet ook, als ik mijn appartement niet wil verliezen, zoals bij vele andere hongerstakers gebeurde.”

Dat adresverlies is volgens Arnould een groot probleem in het behandelen van de dossiers. “Een normaal onderdeel van de procedure is een adrescontrole door wijkagenten. Die gebeurt bij de hongerstakers iets later, namelijk op het moment dat de Dienst Vreemdelingenzaken een beslissing heeft gemaakt over hun dossier. De gemeente levert die beslissing dan af bij de persoon in kwestie thuis, en voert op dat moment de adrescontrole uit. Die wijkagenten zijn niet altijd op de hoogte van de politieke situatie. Daardoor vrezen we dat iemand die zijn of haar woning verloor tijdens de staking de beslissing niet zal ontvangen.”

Het liefst had de groep hongerstakers de adressen van de bezettingen gebruikt, zoals de kerk, maar dat liet de Dienst niet toe. “Sinds augustus liet de Dienst Vreemdelingenzaken geen uitzondering meer toe voor het adres van ontvangst”, aldus Zoë Van de Velde, collega van Arnould voor de bezettingen op de ULB en VUB. Op beide locaties verblijven nog een veertigtal personen. Meer dan de helft van de dossiers werd reeds ingediend, maar ook hier kreeg nog niemand antwoord.

“Het klopt dat dat niet de normale gang van zaken is”, verklaart woordvoerster van de Dienst Vreemdelingenzaken, Dominique Ernould. De Dienst Vreemdelingenzaken laat weten in totaal al 167 dossiers van ex-hongerstakers te hebben ontvangen. De komende dagen kunnen zij de eerste beslissingen verwachten.

Stress

Nu het verdict dichterbij komt, voelen velen de stress toenemen. Het bureautje van Arnould vult zich op een halfuur tijd al met zeven mensen vol vragen. Charaf helpt haar met het vertalen. “Bedenk je dat een domiciliëring voor mensen in een stabiele situatie al een gedoe is”, zucht Arnould. “Voor deze personen is dat de hel. Velen houden psychische en fysieke gezondheidsproblemen over aan de hongerstaking, verloren hun woning en moeten werk zien te vinden. Ik begrijp niet dat de procedures voor hen niet vereenvoudigd kunnen worden.”

Sinds de hongerstakers hun actie stopzetten, is ook de publieke aandacht verdwenen. “Terwijl dit net het moeilijkste moment is, nu hebben ze extra steun nodig", zegt Arnould. Bij de bezettingen op de VUB en ULB heerst eenzelfde sfeer, aldus Van de Velde. “Je merkt dat de mensen uitgeput zijn door de lange procedure. Wanneer een dossier is ingediend, voelen ze eerst opluchting, maar meteen erna komt de stress voor de adrescontrole.”

Vanwege de spanningen zouden enkele asielzoekers intussen nadenken over een nieuwe hongerstaking. “Ik hoor hier en daar mensen erover praten”, zegt een ongeruste Arnould. Charaf knikt. “Enkele dagen geleden merkten we plots dat iemand gestopt was met eten en drinken. Door de stress: nu is het erop of eronder voor velen.”